نظر مردم ترکیه درباره سلاح هسته‌ای و پدافند این کشور چیست؟
نتایج نظرسنجی‌های میدانی در ترکیه نشان‌دهنده این است که اکثر شهروندان این کشور از تولید تسلیحات هسته‌ای در ترکیه حمایت می‌کنند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سال 2025 میلادی برای منطقه ما سال حساسی بود، چرا که ایران، تنها کشور منطقه بود که در اوج‌گیری تنش‌ها، توانست با تکیه بر تسلیحات بومی خود، به‌طور همزمان هم با آمریکا و هم با رژیم صهیونیستی بجنگد و قدرت خود را به رخ آنها و جهانیان بکشد،
این مسئله توجه اندیشکده‌های سیاسی و دفاعی ترکیه را نیز به‌سوی خود جلب کرد و بسیاری از ناظران سیاسی و تحلیلگران دفاعی در جراید و رسانه‌های ترکیه، به‌سوی طرح این سؤالات حساس رفتند؛ آیا ترکیه نیز باید خود را برای مقابله با اسرائیل آماده کند؟ در صورتی که اسرائیل به همان شکلی که به ایران حمله‌ور شد، ترکیه را نیز هدف بگیرد، آیا امکان دفاع و واکنش وجود دارد یا خیر؟
نکته جالب توجه در این بحث، این است که مقامات رسمی دولت و نهادهای نظامی و امنیتی ترکیه به‌طور مستقیم درباره تسلیحات هسته‌ای حرف نمی‌زنند اما این موضوع در رسانه‌ها مداوماً مطرح می‌شود، چرا که به‌باور تحلیلگران، یک مسابقه تسلیحاتی جدید در جهان به راه افتاده است و ترکیه نیز باید برای تأمین امنیت خود، بیشتر تلاش کند،
آن هم در شرایطی که به‌خاطر خرید سامانه موشکی اس400 روسی، مورد تحریم دوستان و متفقین خود در ناتو قرار گرفته است.
ترکیه و تسلیحات
از سال 2019 میلادی و پس از تغییر نظام سیاسی ـ اجرایی ترکیه از پارلمانی به ریاستی، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب حاکم، از اختیارات گسترده و جدید خود استفاده کرد و سازمان صنایع دفاع را از وزارت دفاع، به خود نهاد ریاست‌جمهوری آورد.
حالا رئیس این سازمان، پستی شبیه به معاونت ریاست‌جمهوری دارد و خود اردوغان، بسیاری از پروژه‌های تسلیحاتی را رصد می‌کند.
بنابر تازه‌ترین آمار، هم‌اکنون بیش از نهصد پروژه در صنایع دفاعی ترکیه در حال پیگیری است، اما آنکارا به‌طور روشن، هیچ‌گاه درباره موضوع تسلیحات هسته‌ای حرفی نمی‌زند و حتی درباره قدرت موشکی نیز به‌ندرت اظهارنظری صورت می‌گیرد.
مصطفی کیبار اوغلو دانشمند علوم سیاسی استاد دانشگاه فنی خاورمیانه و نویسنده کتاب «آینده هسته‌ای ترکیه» از صاحب‌نظرانی است که تناقضات عمیق در میزبانی ترکیه از سلاح‌های هسته‌ای آمریکا و حمایت همزمان از هنجارهای عدم‌اشاعه را مهم می‌داند و بر این باور است که ترکیه باید در این مورد، یک استراتژی ملی روشن داشته باشد.
همچنین پروفسور برهان‌الدین دوران معاون وزیر امور خارجه و مسئول اندیشکده مطالعات ستا در آنکارا، مواضع رجب طیب اردوغان درباره بی‌عدالتی در دنیا را تمجید کرده و گفته است: «رئیس جمهور ما به‌درستی گفت ممکن است ما به کلاهک هسته‌ای نیاز داشته باشیم، این عادلانه نیست که برخی کشورها تسلیحات هسته‌ای داشته باشند و دیگران را منع کنند».
موضوع تسلیحات هسته‌ای میان فقها و دانشمندان دینی ترکیه نیز مطرح شده است و خیرالدین کارامان از متکلمین و اساتید حوزه فقه و الهیات در ترکیه استدلال کرده است که از دیدگاه بازدارندگی اسلامی مدرن، ترکیه باید برای مقابله با اسرائیل و عدم تعادل قدرت جهانی، به‌دنبال سلاح‌های هسته‌ای باشد.
او معتقد است؛ کشورهایی که سلاح هسته‌ای ندارند، از کمبود قدرت رنج می‌برند و با خطر بزرگی روبه‌رو هستند.
مدت‌ها قبل از این افراد و در دوران جنگ سرد، مقاماتی مانند آلپ‌ارسلان تورکش (بنیانگذار حزب حرکت ملی‌گرا) داشتن تسلیحات هسته‌ای را ضرورتی ملی برای ترکیه قلمداد می‌کردند.
اگرچه ترکیه در پایگاه هوایی اینجرلیک میزبان تعدادی از کلاهک‌های هسته‌ای آمریکا است؛ اما کنترل کامل این پایگاه در اختیار نیروهای آمریکایی است و خود ترکیه ابتکار عمل خاصی در اختیار ندارد، با این حال، برخی تحلیلگران، هر چند وقت یک بار، سراغ موضوعی به‌نام تسلیحات هسته‌ای ملی می‌روند.
ترکیه از اصل عدم‌اشاعه سلاح‌های هسته‌ای حمایت می‌کند و یکی از اعضای پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است، با این حال برخی نگرانی‌های امنیتی و نیاز به بازدارندگی، از سوی بعضی از کارشناسان مطرح شده است و این موضوع را برای آنکارا پیچیده‌تر می‌کند.
از دید مرکز مطالعات سیاسی تاسام ترکیه، سلاح‌های هسته‌ای می‌توانند نیروی بازدارنده‌ای برای تضمین امنیت یک کشور باشند و داشتن سلاح‌های هسته‌ای می‌تواند دشمنان بالقوه را بازدارد و امنیت کشور را افزایش دهد.
برخی نظامیان نیز بر این باورند که یک قدرت منطقه‌ای مانند ترکیه باید سلاح هسته‌ای داشته باشد تا در جایگاهی برابر با سایر کشورهای دارای سلاح هسته‌ای قرار گیرد،
اما این ایده مخالفینی هم دارد و کارشناسان دیگر معتقدند که تلاش ترکیه برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای، این کشور را در موقعیتی خطرناک قرار می‌دهد.
از دید برخی تحلیلگران سیاسی ترکیه، توسعه، تولید و نگهداری سلاح‌های هسته‌ای بسیار پرهزینه است. این هزینه‌ها ممکن است بر سایر اولویت‌های ترکیه (مانند توسعه اقتصادی، آموزش و پرورش و بهداشت) تأثیر منفی بگذارد.
مردم ترکیه موافقند!
بر اساس یک نظرسنجی جدید که توسط مؤسسه مطالعاتی و تحقیقاتی استانبول (Research Istanbul) صورت گرفته است، بیش از 70 درصد از مردم ترکیه موافق دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای هستند.
نظرسنجی انجام‌شده توسط مرکز تحقیقاتی استانبول بین 1 تا 5 جولای از مردم این است: «آیا ترکیه باید ساخت سلاح هسته‌ای را آغاز کند؟»
پاسخ‌ها از این قرار است:
بله. ترکیه باید سلاح هسته‌ای تولید کند: 71 درصد
خیر. نیازی نداریم: 18 درصد.
نظری ندارم: 11 درصد.
به‌نظر می‌رسد فضای رو به افزایش جنگ، درگیری و تنش در اطراف ترکیه در این نتایج نقش داشته است. یافته‌های به اشتراک گذاشته‌شده توسط Research Istanbul با مشترکینش نشان می‌دهد که احساس تهدیدهای خارجی به یک نگرانی امنیتی جدی در جامعه ترکیه تبدیل شده است، آن‌قدر که این نگرانی باعث می‌شود برخی از مسائلی که تاکنون آشکارا در ملأ عام مورد بحث قرار نگرفته‌اند، دوباره مطرح شوند.
میزان کسانی که معتقدند ترکیه سیستم دفاع هوایی مناسبی دارد، زیر 50 درصد است.
به‌باور بسیاری از تحلیلگران دفاعی، تمام بحران‌های خاورمیانه، بالکان و قفقاز به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر ترکیه تأثیر می‌گذارند. ترکیه در مدیترانه و دریای اژه، حتی با کشورهای غربی که گاهی با آنها در اتحاد است، تنش‌هایی را تجربه می‌کند.
خلاصه اینکه؛ امروزه ترکیه از سه طرف با دریاها و از چهار طرف با درگیری‌ها و تهدیدها احاطه شده است، تحت این شرایط، ترکیه باید از خود محافظت کند و موقعیت خود را تغییر دهد.
اردوغان در اجلاس اخیر ناتو در لاهه یک بار دیگر بر ماده 5 پیمان ناتو تأکید کرد، اما نظرسنجی نشان داده است که مردم ترکیه به ناتو اعتماد ندارند و بر اساس همین نتایج نظرسنجی، بیش از 70 درصد جامعه (72 درصد) باور ندارند که ناتو در صورت حمله از ترکیه محافظت کند. 
بی‌اعتمادی مردم ترکیه به ناتو، از مهمترین نتایج نظرسنجی مزبور است، این موضوع نشان داد که با وجود آن‌که ترکیه در یک بازه زمانی هفتادساله، همواره کنار ناتو بوده، اما شهروندان این کشور، اعتماد پایینی به این ائتلاف غربی دارند.
انتهای پیام/+
