بلاتکلیفی سد ژاوه بعد از ۱۶سال؛ آبگیری همچنان منتفی است
سد ژاوه استان کردستان بعد از گذشت ۱۶ سال از وعده‌های رنگارنگ مسئولان، همچنان بلاتکلیف است و آبگیری آن به‌دلیل مشکلات زیست‌محیطی همچنان منتفی است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، سد ژاوه، سدی در 40کیلومتری جنوب غربی مرکز استان کردستان به‌روی رود ژاوه یکی از سرشاخه‌های پرآب رودخانه سیروان در محل تلاقی دو شاخه گاوه‌رود و قشلاق احداث شده است.
مطالعات مربوط به سد مخزنی ژاوه در سال 1387 آغاز شد و عملیات ساخت بدنه سد مخزنی در استان کردستان در روز سه‌شنبه اول اردیبهشت 1388 با حضور مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب ایران در شهرستان سنندج آغاز شد. اسماعیل نجار استاندار وقت کردستان در این مراسم اجرای طرح را به‌عنوان تلاشی برای نجات دشت‌های قروه و دهگلان از خشکسالی عنوان کرده بود.
در ادامه و در اواخر سال 1390 عملیات اجرایی فاز نخست سامانه انتقال آب سد ژاوه به دشت دهگلان با حضور معاون اول رئیس‌جمهور وقت آغاز شد. در زمان ساخت این سد عنوان شد با تکمیل ساخت آن فقط در بخش کشاورزی سطح زیرکشت در استان کردستان تا 6 برابر افزایش می‌یابد.
در همان سال بارها زمان آبگیری این سد اعلام و سپس آبگیری لغو شد که دلیل آن "کنترل نشدن ورود فاضلاب و پساب به ژاوه‌رود و افزایش چشمگیر آن" اعلام شده بود، اما در طول سالیان اخیر بارها وزرا، استانداران و مسئولان وزارت نیرو در دولت‌های مختلف وعده آبگیری این سد را دادند اما عملاً هیچ اتفاقی دراین‌باره رخ نداد.
وعده‌ها همچنان ادامه داشت و در تاریخ دوم بهمن ماه سال 1399 بهمن مرادنیا، استاندار اسبق این وعده را تکرار کرد و سپس در 27 اسفندماه سال 1402 اسماعیل زارعی‌کوشا، استاندار سابق کردستان در نشستی که با اصحاب رسانه برگزار کرده بود، اعلام کرد: سال آینده [1403] سد ژاوه که ارزش 300میلیون‌دلاری دارد آبگیری خواهد شد.
اگرچه اعلام این خبر در آن برهه زمانی خوشایند و امیدبخش بود و به همین دلیل تیتر رسانه‌ها هم شد اما نه‌تنها آبگیری رخ نداد بلکه فرماندار سنندج اخیراً از وجود مشکلات این سد پرده‌برداری کرده است.
بررسی‌های خبرنگار تسنیم هم حاکی از آن است که از ابتدا مطالعات اجرایی این پروژه جامع نبوده است و الزامات زیست‌محیطی برای احداث این سد رعایت نشده بود که تمامی این موارد از مصادیق ترک‌فعل مسئولان متولی محسوب می‌شود؛ واقعیتی که مسئولان نیز بر آن صحه گذاشته‌اند.
غریب سجادی، فرماندار سنندج در جلسه بررسی مشکلات فنی سد ژاوه که با حضور معاون عمرانی استاندار، مسئولین شرکت آب منطقه‌ای استان و مدیرکل و کارشناسان محیط زیست کردستان، نمایندگان شرکت آب نیرو و کارشناسان سد ژاوه برگزار شد، بر لزوم رعایت کامل پیوست زیست‌محیطی پیش از هرگونه آبگیری تأکید کرد.
وی با اشاره به نگرانی‌های جدی در خصوص تأثیرات زیست‌محیطی این سد گفت: آبگیری سد ژاوه بدون در نظر گرفتن پیوست زیست‌محیطی و رعایت الزامات، تبعات منفی جدی برای محیط زیست منطقه خواهد داشت و تا زمان دریافت تأییدیه‌های لازم، هیچ‌گونه آبگیری انجام نخواهد شد.
فرماندار سنندج با اشاره به نظرات کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی کردستان و محیط زیست استان افزود: آزمایش‌های مذکور به‌صورت مستمر در حال پایش است و تا زمانی که نظریه کارشناسی از سوی دانشگاه علوم پزشکی مثبت نباشد و اداره‌کل محیط زیست استان نیز رسماً موافقت نکند، هرگونه بهره‌برداری از سد منتفی است، زیرا سلامت مردم و حفاظت از زیست‌بوم منطقه، خط قرمز ماست.
وی اعلام کرد: اقدامات جاری شرکت آب نیرو صرفاً در حوزه رفع ایرادات فنی ناشی از سیلاب‌های سال‌های اخیر است. این اقدامات شامل نصب شیرآلات تخلیه تحتانی برای بازسازی خروجی‌های آسیب‌دیده سد خواهد بود.
سجادی با اشاره به اقدامات صورت‌گرفته در این پروژه گفت: هزینه‌های کلانی از بیت‌المال برای احداث سد ژاوه صرف شده است، اما تا زمانی که تمام مخاطرات فنی، بهداشتی و زیست‌محیطی رفع نشود، بهره‌برداری از سد قابل توجیه نخواهد بود.
به گزارش تسنیم؛ سد ژاوه از نوع بتن غلتکی (RCC) بوده و از سنگ و سیمان ساخته شده و دارای حجم مخزن 350 میلیون مترمکعب است. از مخزن آن 40 میلیون مترمکعب آن برای مصارف کشاورزی و صنعت سنندج و 220 میلیون مترمکعب آن به دشت‌های قروه و دهگلان منتقل می‌شود. این سد و طول تاج آن 420 متر، عرض تاج 10 متر، ارتفاع سد از رودخانه 105 متر و ارتفاع آب مخزن 95 متر خواهد بود.
این سد در زمره پروژه‌های انتقال آب است که هدف اصلی احداث آن انتقال آب به شرق استان کردستان (دشت‌های دهگلان و قروه) است و به‌منظور تأمین آب برای کشاورزی و صنعت در دشت‌های موجود در ارتفاعات بالای 2000 متر از سطح دریا احداث شده اما همچنان بعد از گذشت سال‌ها نه‌تنها آبگیری نشده بلکه با مشکلات عدیده مواجه است.
انتهای پیام/481+
