روایت امام صادق از عظمت شهادت اباعبدالله در مقیاس خلقت

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، محرم و روزهای اوج آن، به‌ویژه نهم و دهم، نه‌تنها برای شیعیان که برای تمام جهانیانِ تشنه عدالت و انسانیت، یادآور بزرگ‌ترین مظلومیت تاریخ است. هر سال با فرارسیدن تاسوعا و عاشورا، قلوب میلیون‌ها انسان در سراسر عالم، آگاهانه یا ناخودآگاه، غرق در اندوه و حزن می‌شود؛ اندوهی که ریشه در حادثه‌ای دارد که با خون پاک‌ترین فرزندان بشر آبیاری شد. این غم نه تنها یک اندوه تاریخی، بلکه ماتمی به وسعت عوالم هستی است که از عمق زمین تا بلندای عرش خدا را فرا می‌گیرد.

در چنین روزهایی، روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام اسرار و ابعاد تازه‌ای از عظمت کربلا را برای دل‌های آگاه می‌گشایند. امامان معصوم با توصیف عظمت مصیبت قتل امام حسین، پیامی روشن و ماندگار به ما می‌دهند: سوز کربلا فقط مربوط به یک قوم یا یک نقطه از زمین نیست بلکه این مصیبت، دل‌های اهل آسمان، زمین و همه مؤمنان را در هر عصر و زمانی جریحه‌دار و عزادار می‌کند.

به عنوان نمونه شیخ کلینی در جلد چهارم از کتاب شریف اصول کافی نقل می‌کند فردی به نام عبدالملِک از امام جعفر صادق علیه السلام درباره روزه گرفتن روز تاسوعا و عاشوراى محرم پرسید. امام فرمود:

تاسوعا روزى است که امام حسین علیه السلام و یارانش در کربلا محاصره شدند و اهل شام در اطراف آنان اجتماع کردند. ابن مرجانه و ابن سعد از کثرت لشکر خود خوشحال شدند و امام حسین و یاران او را در آن روز ضعیف شمردند یقین کردند که براى حسین یاورى نخواهد آمد و اهل عراق آن حضرت را امداد نخواهند کرد. پدرم به فداى آن حسینى که ضعیف شمرده شد و غریب بود.

تَاسُوعَا یَوْمٌ حُوصِرَ فِیهِ الْحُسَیْنُ وَ أَصْحَابُهُ بِکَرْبَلَاءَ وَ اجْتَمَعَ عَلَیْهِ خَیْلُ أَهْلِ الشَّامِ وَ أَنَاخُوا عَلَیْهِ وَ فَرِحَ ابْنُ مَرْجَانَةَ وَ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ بِتَوَافُرِ الْخَیْلِ وَ کَثْرَتِهَا وَ اسْتَضْعَفُوا فِیهِ الْحُسَیْنَ ع وَ أَصْحَابَهُ وَ أَیْقَنُوا أَنَّهُ لَا یَأْتِی الْحُسَیْنَ نَاصِرٌ وَ لَا یُمِدُّهُ أَهْلُ الْعِرَاقِ بِأَبِی الْمُسْتَضْعَفَ الْغَرِیبَ.

سپس امام علیه السلام فرمود: اما روز عاشورا: این روزى است که امام حسین دچار مصیبت شد و در میان یاران خود افتاد و اصحاب آن حضرت هم با اجساد برهنه در اطراف آن بزرگوار افتادند. آیا یک چنین روزى را می‌توان روزه گرفت نه بخداى بیت الحرام یعنى کعبه، این روز روز روزه گرفتن نیست. بلکه روز حزن و مصیبت است که دچار اهل آسمان و زمین و جمیع مؤمنین شده است.

أَمَّا یَوْمُ عَاشُورَاءَ فَیَوْمٌ أُصِیبَ فِیهِ الْحُسَیْنُ ع صَرِیعاً بَیْنَ أَصْحَابِهِ وَ أَصْحَابُهُ حَوْلَهُ صَرْعَى عُرَاةً أَ فَصَوْمٌ یَکُونُ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ کَلَّا وَ رَبِّ الْبَیْتِ الْحَرَامِ مَا هُوَ یَوْمَ صَوْمٍ وَ مَا هُوَ إِلَّا یَوْمُ حُزْنٍ وَ مُصِیبَةٍ دَخَلَتْ عَلَى أَهْلِ السَّمَاءِ وَ أَهْلِ الْأَرْضِ وَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ.

روز عاشورا روز فرح و سرور است براى ابن مرجانه و آل زیاد و اهل شام. خشم خدا بر آنان و ذریاتشان باد عاشورا همان روزى است که جمیع بقعه‏هاى زمین گریان شدند غیر از بقعه شام. کسى که این روز را روزه بگیرد، یا به آن تبرک بجوید خدا او را در حالى با آل زیاد. محشور میکند که قلبش مسخ شده باشد و مورد سخط خدا قرار گرفته باشد. کسى که در این روز چیزى را ببرد و در منزل خود ذخیره کند خدا نفاقى را دچار قلبش میکند تا آن روزى که او را ملاقات نماید و برکت را از او و اهل بیت و فرزندانش خواهد گرفت شیطان را با او در کلیه آنها شریک قرار میدهد.

وَ یَوْمُ فَرَحٍ وَ سُرُورٍ لِابْنِ مَرْجَانَةَ وَ آلِ زِیَادٍ وَ أَهْلِ الشَّامِ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَ عَلَى ذُرِّیَّاتِهِمْ وَ ذَلِکَ یَوْمٌ بَکَتْ جَمِیعُ بِقَاعِ الْأَرْضِ خَلَا بُقْعَةِ الشَّامِ فَمَنْ صَامَهُ أَوْ تَبَرَّکَ بِهِ حَشَرَهُ اللَّهُ مَعَ آلِ زِیَادٍ مَمْسُوخَ الْقَلْبِ مَسْخُوطاً عَلَیْهِ وَ مَنِ اذَّخَرَ إِلَى مَنْزِلِهِ ذَخِیرَةً أَعْقَبَهُ اللَّهُ تَعَالَى نِفَاقاً فِی قَلْبِهِ إِلَى یَوْمِ یَلْقَاهُ وَ انْتَزَعَ الْبَرَکَةَ عَنْهُ وَ عَنْ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ وُلْدِهِ وَ شَارَکَهُ الشَّیْطَانُ فِی جَمِیعِ ذَلِک‏.

عبارت «حُوصِرَ فیه الحُسَین و أصحابه» که حکایت از محاصره امام حسین و یاران با وفای‌شان را ارد، روح مقاومت را نشان می‌دهد؛ در بحرانی‌ترین شرایط، امام حسین و یارانش کوتاه نیامدند. این یعنی حتی در اوج فشار و انزوای ظاهری، پایداری و حفظ اصالت انسانی و دینی مهم‌تر از جان و ظواهر دنیاست. وقتی همه راه‌ها بسته شد و دشمن در نهایت ظلم و قدرت‌طلبی همه وجودشان را محاصره کرد، اصحاب امام حسین نشان دادند که وفای به پیمان و ارزش‌ها از راحتی و جان شیرین‌تر است.

همچنین این حدیث گویای آنست که دشمنان اهل‌بیت نه فقط بر ظلم، بلکه بر آزردن صالحان و مظلومان شادمان می‌شوند. این نوع شادی، نشانه پوچی و انحطاط اخلاقی آنان است و در نقطه مقابل، عزت و وارستگی امام و یاران او بزرگ‌تر جلوه می‌کند. از دیگر سو این حدیث می‌گوید مصیبت امام حسین فقط یک اندوه شخصی یا خانوادگی نیست، بلکه مصیبتی است که تمام هستی را فرا گرفته تا جایی که حتی اهل آسمان (فرشتگان، عالم بالا) در غم و اندوه فرو رفته‌اند. درک این حزن، مؤمن را با جهانی از حقیقت و مظلومیت پیوند می‌دهد؛ شیعه و مؤمن با اهل زمین و آسمان هم‌دل می‌شود.

وقتی سوگواری شهادت امام حسین به کل عرش و فرش سرایت می‌کند، نشان می‌دهد حادثه‌ای که در کربلا رخ داده فقط یک حادثه تاریخی نیست، بلکه ضربه‌ای به اساس اخلاق، عدالت و ایمان در عالم بوده است.

انتهای‌پیام/