سه محور سرنوشت‌ساز عاشورا

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام دکتر ناصر رفیعی در جمع عزاداران حسینی در هیأت آیین حسینی، که در آستان مقدس امامزاده قاضی‌الصابر برگزار شد، به مناسبت ایام ماه محرم سخنانی با موضوع «شرح سخنان امام حسین علیه‌السلام» ایراد کرد.

در مقدمه، از نقل‌های تاریخی و کتاب‌هایی همچون تاریخ طبری یاد شد که امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا اسب خود را تغییر داد و بر اسب علی‌اکبر علیه‌السلام سوار شد. این اقدام را نشانه‌ای از تغییر ظاهری و حضوری قاطع در میدان ستیز معرفی کرد.

سه محور سرنوشت‌ساز عاشورا
وی افزود: خطبه‌ای که امروز محور سخنرانی است، خطبه‌ای کوتاه، اما سرشار از مضامین ژرف است. امام حسین علیه‌السلام در این خطبه خطاب به سپاه دشمن گفت:ایها الناس! إِسْمَعُوا قَوْلِی، وَلَا تَعْجَلُوا حَتَّى أَعِظَكُمْ بِمَا هُوَ حَقٌّ لَكُمْ عَلَیَّ، وَحَتَّى أَعْتَذِرَ إِلَیْكُمْ مِنْ مَقْدَمِی عَلَیْكُمْ، فَإِنْ قَبِلْتُمْ عُذْرِی وَصَدَّقْتُمْ قَوْلِی وَأَعْطَیْتُمُونِی النَّصْفَ مِنْ أَنْفُسِكُمْ كُنْتُمْ بِذَلِكَ أَسْعَدَ وَلَمْ یَكُنْ لَكُمْ عَلَیَّ سَبِیلٌ، وَإِنْ لَمْ تَقْبَلُوا مِنِّی الْعُذْرَ وَلَمْ تُعْطُونِی النَّصْفَ مِنْ أَنْفُسِكُمْ، فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ وَشُرَكَاءَكُمْ ثُمَّ لَا یَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَیْكُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَیَّ وَلا تُنْظِرُونِ…» این فراز سه رکن اصلی دارد: نصیحت، انصاف و توجه به وجدان.

رفیعی ادامه داد: وقتی امام خطبه را آغاز کرد، صدای گریه اهل‌بیت بلند شد. ایشان به علی‌اکبر و حضرت عباس علیه‌السلام دستور داد که زنان را آرام کنند و تأکید کردند: ‘به جانم قسم، گریه اصلی پس از من خواهد بود!’ این واکنش، عمق تراژدی پشت خطبه را نشان می‌دهد.

وی افزود: «نکته نخست خطبه، موعظه است. امام علیه‌السلام در سخت‌ترین شرایط، دشمن را به شنیدن سخنان حق دعوت کرد. حتی در جبهه‌های نبرد اسلامی، پیامبرصلی الله علیه و آله و امام علی علیه‌السلام پیش از آغاز جنگ، موعظه و اتمام حجت می‌کردند تا شاید خصم به حق بازگردد. در جنگ صفین نیز علی علیه‌السلام به همین روش عمل کرد و آب را برای دشمن باز گذاشت.

رفیعی گفت: یکی از یاران امام از عمر سعد خواست آب را باز کند. اما امام فهمید که موعظه بر بعضی دل‌ها بی‌تأثیر است و تنها برای اتمام حجت، اجازه سخن داد. گاهی سرسختی و جهل قلب‌ها چنان است که حتی موعظه پسر پیامبر هم در آنها نفوذ نمی‌کند.

در بخش دوم خطبه، امام حسین علیه‌السلام موضوع انصاف را مطرح می‌کند. انصاف مفهومی فراتر از عدالت است. امام در خطبه خود تأکید می‌کند که اگر انصاف بدهید، به نفع خود شماست. اگر نپذیرفتید، همه نیروهایتان را جمع کنید و با من بجنگید.

این سخنران مذهبی با اشاره به آیاتی از قرآن گفت: حتی در قضاوت‌های پیامبر صلی الله علیه و آله میان مسلمان و یهودی، انصاف اصل بود. پیامبر طبق آیه 105 سوره نساء، مسلمانان را از خیانت در امانت، حتی علیه یک یهودی بازداشت. امام حسین همین منطق را در روز عاشورا به کار گرفت و از دشمنان خواست انصاف را رعایت کنند و بی‌جهت او را به قتل نرسانند.

وی گفت: در بخش سوم خطبه، امام حسین علیه‌السلام لشکر دشمن را به مراجعه به وجدان فرا می‌خواند: به خدا سوگند، در خودتان بیندیشید! من فرزند زهرا و نوه پیامبرم. چرا مرا می‌کشید؟ اشاره به نفس لوامه و قدرت وجدان در خطبه، معنای عمیقی دارد که قرآن هم به آن تصریح کرده است.

انتهای‌پیام/