هجوم گیاهان مهاجم تهدیدی بر نفس جنگل‌های هیرکانی شمال کشور
آموزش‌های لازم به مردم در خصوص گیاهان اروجیا و نفت بو گونه‌های مهاجم که تهدیدی بر نابودی جنگل‌های هیرکانی شمال است، لازم و ضروری است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از رامسر، مازندران با وجود طبیعت بکر و زیبا با درختان انبوه و سر به فلک کشیده آن که باعث موقعیت اقلیمی و جغرافیایی خاصی در این منطقه شده، برخی عوامل طبیعی و غیرطبیعی این طبیعت را تهدید می‌کند.
طبیعتی با وجود درختان چند هزار ساله هیرکانی با درختان تنومند و پابرجا و با استقامت که شکوه و جبروت این خطه سرسبز کشور را چند برابر کرده در مقابل این تهدیدات ناتوان و ضعیف بوده و به مرور زمان استقامت و برافراشتگی خود را این درختان هیرکانی از دست می‌دهند.
اگرچه قاچاقچیان چوب عمده‌ترین و آشکارترین تهدید این جنگل‌ها هستند اما عوامل دیگری چون گیاهان مهاجم، امروزه باعث نابودی این درختان شده‌اند.
آموزش‌های لازم بر آشنایی مردم نسبت به گیاهان مهاجم در مناطق جنگلی
محمدرضا نیاستی، کارشناس محیط زیست مازندران با اشاره به وجود گونه‌های مهاجم نفت بو و اروجیا این گونه‌های مهاجم را به دو نوع گونه گیاهی و جانوری تعریف می‌کند و می‌گوید: گونه‌های گیاهی مهاجم ممکن هست خطرهای مختلفی داشته باشند به‌غیر از اینکه در بحث تنوع زیستی می‌تواند تهدید باشند مشکلاتی را هم در موارد امنیت غذایی ایجاد می‌کنند.
وی با بیان اینکه گونه‌های گیاهی مهاجم تعداد آن کم نیست و در شمال کشور با وجود جنگل‌های هیرکانی این گیاهان می‌توانند تهدید بسیار جدی باشند، می‌افزاید: این گونه‌ها در مناطق مازندران به پالونیا، اروجینا نام برد که در مناطق جنگلی ما می‌تواند مشکلاتی به وجود بیاورند.
این کارشناس بیان می‌کند: در مجموع یک گونه گیاهی به ذاته نمی‌شود آن را گونه مهاجم قرار دهیم بلکه پس از اینکه به یک محیط جغرافیایی معرفی می‌شود و شرایط آن توسط انسان تسهیل پیدا می‌کند و پس از اینکه سازگاری پیدا کرد و توانست تکثیر و پراکنش خود را پیدا کند، تهدیدش جدی‌تر می‌شود.
نیاستی با اشاره به اینکه به واسطه مسائلی که در این بخش داشتیم و احساس کردیم این به‌عنوان یکی از مشکلات جدی ما در منطقه باشد آن را دستور کارخانه زیست رامسر قرار دادیم، تصریح می‌کند: در این مورد اقدامات بسیار خوبی انجام دادند و آموزش‌های مختلفی را که احساس کردیم تاثیرگذارتر هستند، جهاد کشاورزی، منابع طبیعی، سپاه و پایگاه‌های مختلف شروع کردند تا مردم بیشتر نسبت به این گونه گیاهی آشنا شوند؛ همچنین روش‌های حذف آن با بهترین روش‌های چون مکانیکی و فیزیکی که در برخی جاها اتفاق افتاده، قدری این تهدیدها را کم کردیم.
وی در این موضوع مهم‌ترین راهکار را آموزش به جهت آشنایی با مسائل و مشکلات این گونه‌های گیاهی بیان و مطرح می‌کند: همچنین زمانی که یک گونه گیاهی جدید وارد یک منطقه‌ای می‌شود مردم بتوانند عکس‌العمل‌های مناسب انجام بدهند؛ البته می‌شود یک گونه بیگانه به یک محیطی و زادبومی انتقال پیدا کند اما این‌گونه به اصطلاح مهاجم نشود چراکه پس از مرحله معرفی، یعنی سازگاری نتواند آن سازگاری لازم را برای خودش به وجود بیاورد و آن فضای رشد و فزاینده را نداشته باشد، زمانی که این‌گونه‌های گیاهی جدید زمان رشد قابل کنترل باشند طبیعتا جزو گونه‌های مهاجم دسته‌بندی نمی‌شوند.
این عضو خانه زیست رامسر یادآور می‌شود: درسته آن گونه‌های جدید به‌لحاظ معرفی به اکوسیستم شاید راهکار مناسبی نباشد اما چنانچه قابل کنترل باشند طبیعتا تهدیدهای گونه‌های مهاجم نخواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه مشکل گونه‌های مهاجم در دو موضوع جانوری و گیاهی فقط محدود به مناطق ما نمی‌شود بلکه در سایر کشورها هم این مشکل و مساله داریم، اظهار می‌کند: باید بررسی شود و راهکار مناسبی برای کنترل این گونه‌ها چه در بحث گونه‌های مهاجم جانوری و گیاهی داشته باشیم؛ یعنی راهکارهای مناسبی اتخاذ کرده تا تکثیر و ازدیاد این گونه‌ها را کنترل کنیم به‌گونه‌ای که مشکل دیگری را برای آن اکوسیستم به وجود نیاوریم.
نیاستی می‌گوید: گیاه اروجیا با توجه به اینکه جزو گیاهان پیج است یعنی اینکه بر روی درختان دیگر توسعه پیدا می‌کند و در نهایت آنها را به‌عنوان تکیه‌گاه باعث حذف نور و سایر شرایط زیستی برای آن گیاه می‌شود و در نهایت از بین رفتن آن گیاه می‌شود. وی با اشاره به گیاه نفت بو بیان می‌کند: با توجه به اینکه در محدوده‌ای از زمین گسترش زیادی پیدا می‌کند و می‌تواند اتفاقاتی رقم بزند غیر از آنکه باعث فقیر شدن خاک می‌شود فضایی برای رویش سایر گیاهان باقی نمی‌گذارد.
این کارشناس اضافه می‌کند: گیاه پالونیا با توجه به رشد سریع غیر از اینکه ریشه‌های بسیار بزرگ و مقاومی را ایجاد می‌کند تاسیسات مختلفی را از بین می‌برد و خسارتی به‌بار می‌آورد و از آنجایی‌که رشد زیادی دارد در یک محدوده‌ای سایه می‌اندازد و در رقابت غذایی از سایر گیاهان پیشی می‌گیرد و عرصه را برای سایر گونه‌ها محدود می‌کند.
وی خاطرنشان می‌کند: چون این‌گونه گیاهان خطرناک روش‌های مختلف تکثیر را با توجه به اقلیم ما دارد سرعت انتشار آن زیاد است.
ضرورت بر توجه به حضور گونه‌های مهاجم در جنگل‌های هیرکانی مازندران
رامتین هوشنگی دبیر خانه محیط زیست رامسر در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به مضرات گونه گیاه نفت بو بیان می‌کند: منطقه اکولوژیکی هیرکانی (جنگل‌های هیرکانی در حوزه اکولوژی یک پناهگاه زیستی مهم به شمار می‌روند و به عنوان پناهگاهی برای حفظ گونه‌های گیاهی هستند.
وی با بیان اینکه جنگل‌های هیرکانی از معدود موجودات زنده‌ای هستند که دایناسورها را دیده‌اند و به آنها پناه داده‌اند می‌گوید: جنگل‌های هیرکانی حتی از عصر یخبندان جان سالم به در برده‌اند و تا امروز هیچ موجود و حادثه‌ای به اندازه انسان برایشان خطرناک نبوده است.
دبیر خانه محیط زیست رامسر با اعلام اینکه ما دارای یکی از ارزشمندترین جنگل‌های جهان هستیم، اظهار می‌کند: این زیست‌بوم بیشتر از 3200 گونه گیاهی از جمله 150 گیاه بومی درختی و بوته‌ای، 22 درصد اوندداران 296 گونه پرنده 98 گونه پستاندار از جمله بندگ ایرانی را در خود جای داده است.
هوشنگی با بیان اینکه نزدیک به هفت و نیم میلیون نفر در این جنگل‌ها زندگی و به طور مستقیم به آن وابسته اند و برای ادامه حیات انسان ضروری و در مقابل برخی خطرات مانند گونه‌های غیربومی حساس و شکننده است و زودتر از آنچه فکر کنید از بین می‌روند، یادآور می‌شود: چه بسا در 50 سال اخیر مساحت این جنگل‌ها نصف شده و برخی از گونه‌ها منقرض شده‌اند. با توجه به اهمیت جنگل‌های هیرکانی توجه به حضور گونه‌های مهاجم در این منطقه ضروری است.
وی ادامه می‌دهد: تعداد گونه‌های مهاجم با توان تهاجم در منطقه هیرکانی به دلیل شرایط محیطی می‌تواند برای رشد آنها بیشتر است و به دلیل نبود سیستم نظارتی مناسب رو به افزایش است.
این عضو خانه با بیان اینکه گونه گیاهی نفت بو بوته ای است که جزء گیاهان رونده به شمار می‌رود و از طریق خزیدن و توسعه اندام زمینی به سرعت یک منطقه خالی را پر می‌کند، مطرح می‌کند: حداکثر ارتفاعی که این گیاه دارد 15 تا 2 متر و حدود 5 تا 10 سال نیاز است که به این ارتفاع برسد.
وی می‌افزاید: گیاه نفت بو در انواع خاک‌های اسیدی، قلیایی حضور دارد و از طریق رویشی و هم زایشی (بذر) تکثیر می‌شود. ولی دلیل عمده توسعه آن در شمال کشور رهاسازی آن در طبیعت است. هوشنگی با بیان اینکه رهاسازی اندازه‌ای هرمی شده در طبیعت زیبا پیر شدن ساقه‌ها و ریشه‌های جدا شده در بهار سال بعد به شرط دریافت رطوبت می‌شود، تصریح می‌کند: این‌گونه تمایل به حضور در مکان های مرطوب با زهکشی خوب به دلایل بوی نفت در منطقه دارد و به عنوان گل شربت آن را نام‌گذاری می‌کنند و در اطراف این گیاه مورچه‌های زیادی زیست می‌کنند.
معرفی گونه گیاهی پیچ رونده آروجیا Araujia sericifera
عضو خانه محیط‌زیست رامسر اضافه می‌کند: گیاه پیچگی رونده که به سرعت رشد می کند و با سریع تر شدن باعث خشک شدن میزبان شده و با رویش سریع، تاج پوشش گیاه را کاملا پوشش داده، سایه انداخته و با سایه اندازی مانع رسیدن نور که عاملی برای فتوسنتز است می‌شود.
هوشنگی با اشاره به اینکه این امر باعث خشک شدن میزبان آن شده و با بذر زیادی که در داخل کپسول‌های بزرگ و زبانش تولید می‌کند، می‌گوید: پس از ترکیدن کپسول‌ها با باد شدید در سراسر محیط اطراف پراکنده شده و با قوه نامیه بالایی که دارد سریع تکثیر و تجدید حیات کرده و تمام سطح عرصه را پوشش داده و مانع از تجدید حیات گونه‌های بومی شده و بدین شکل سطوح اطراف را اشغال می‌کند.
وی تاکید می‌کند: به علت عدم جدی گرفته شدن خطرش، به شکل بسیار خطرناکی در حال توسعه و گسترش است.
آغاز ریشه‌کنی گیاهان مهاجم در مناطق جلگه‌ای رامسر
حسین مقدوری معاون منابع طبیعی شهرستان رامسر در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به گونه‌های گیاهی بیان می‌کند: این دو نوع گیاه اورجینا و نفت بو در دو منطقه جلگه‌ای و میانبند رویش دارند که البته در مناطق جلگه‌ای بیشتر دیده می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: برای ریشه‌کنی و جلوگیری از پیش‌روی این گونه‌های گیاهی محیط‌زیست رامسر با کمک دوستداران، ان جی اوها و قرقبانان اقداماتی انجام شده و گیاه جمع‌آوری، سوزانده و معدوم سازی شد.
معاون منابع طبیعی شهرستان رامسر تاکید می‌کند: گونه گیاهی نفت بو به‌نوعی یم گیاهی است که خاصیت جزم گیری در مناطق دارد و نیاز به ورود جدی برای پیش‌روی آن گیاه می‌باشد.
مقدوری با بیان اینکه در سال اول نمی‌توان پیش‌بینی بر نابودی کامل آن کرد، می‌افزاید: ریشه‌کنی این گونه گیاهان نیاز به زمان هست و امسال سموم زدایی در مناطق جواهرده و سایر مناطق رامسر دستور کار قرار گرفت.
انتهای پیام/
