بازگشت طلا از دل خاک؛ روایت آنغوزه در خراسان جنوبی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، در دهه‌های گذشته، مردمان مناطق کوهپایه‌ای طبس و بشرویه، هنگام عبور از کنار بوته‌های خاردار و دودآلود آنغوزه، تنها خاطرات تلخی از بوی تند آن به خاطر می‌آوردند. پدربزرگ‌ها می‌گفتند: این گیاه به درد هیچ‌چیز نمی‌خوره، جز اینکه دام هم ازش فرار می‌کند.

اما چرخ زمان چرخید. دانش، پژوهش و تغییر نگاه به منابع طبیعی، گیاهی که زمانی نادیده گرفته می‌شد را به گنجی استراتژیک بدل کرد. حالا همان آنغوزه، کیلویی ده میلیون تومان ارزش دارد و سفره‌ اهالی قاین و نهبندان را رنگین کرده است.

80 تن ثروت، فقط از دل طبیعت

طبق گفته‌ علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی، امسال برداشت آنغوزه از 16 طرح بهره‌برداری در 5 شهرستان استان آغاز شده است. وسعت طرح‌ها به بیش از 41 هزار هکتار می‌رسد و پیش‌بینی می‌شود 80 هزار و 344 کیلوگرم آنغوزه از دل خاک بیرون کشیده شود.

وی با بیان اینکه در گذشته، درآمد روستاییان از دام یا کشاورزی مختصر بود و بسیاری ناچار به مهاجرت می‌شدند، خاطرنشان کرد:  اما حالا، درآمد حاصل از این برداشت تا 800 میلیارد تومان برآورد شده، رقمی که نه تنها در اقتصاد محلی اثرگذار است، بلکه ظرفیت صادراتی قابل توجهی نیز دارد.

تلخی آنغوزه، شیرینی زندگی مردم

آنغوزه در خردادماه سر برمی‌آورد، با گرمای کویر به بلوغ می‌رسد و تا پایان تابستان در سایه دست‌های زحمت‌کش برداشت می‌شود. روستاییان محلی، اغلب با مهارت‌های سنتی خود و در کنار آموزش‌های جدید، این گیاه را با وسواس خاصی برداشت می‌کنند؛ گویی طلا را از دل خاک بیرون می‌کشند.

محمد، یکی از بهره‌برداران در اطراف عشق‌آباد به خبرنگار تسنیم گفت: پدرم همیشه می‌گفت که از این خاک چیزی درنمیاد، ولی حالا با همین آنغوزه، هم بچه‌هایم را دانشگاه فرستادم، هم خونه‌ام را تعمیر کردم.

از دامداری سنتی تا کارآفرینی گیاه‌محور

جواد احمدی، کشاورز جوان اهل بشرویه نیز در سایه درختی کهن، با دستان پینه‌بسته‌اش خاک را لمس می‌کند و می‌گوید: قبل از این، ما یا دام می‌چراندیم  یا زراعت کم‌بازده داشتیم. ولی چند ساله با آموزش‌هایی که از منابع طبیعی گرفتیم، یاد گرفتیم که همین گیاه بومی چقدر ارزش دارد.

زهرا دهقان، بانوی بهره‌بردار از حوالی نهبندان، از نقشش در برداشت گروهی می‌گوید: من توی گروه بهره‌برداری زنانه‌ محله‌مان مسئول برش گیاه هستم. کار راحتی نیست، ولی وقتی بدانی کیلویی چند میلیون می‌ارزد، خستگی از تنت بیرون می‌آورد.

آنغوزه؛ اشتغال پایدار در دل بحران آب

در استانی که با چالش خشکسالی، مهاجرت روستائیان و بیکاری دست‌وپنجه نرم می‌کند، آنغوزه به الگویی از اقتصاد پایدار بومی تبدیل شده است. سود بالای این گیاه و تقاضای جهانی آن باعث شده تا بسیاری از جوانان از مهاجرت منصرف شوند.

برداشت آنغوزه از خرداد تا پایان شهریور ادامه دارد. اگر برنامه‌ریزی بلندمدت برای فرآوری، بسته‌بندی و صادرات آن صورت گیرد، خراسان جنوبی می‌تواند به قطب تولید و صادرات گیاهان دارویی کشور تبدیل شود.

از رنج کویر تا رونق روستا

آنغوزه دیگر فقط یک گیاه نیست. روایت آن، روایت دگرگونی اقتصادی، حفظ منابع طبیعی و بازگشت امید به دل مردم روستاست. خراسان جنوبی، با نگاه تازه به داشته‌های کهن، بار دیگر ایستاده است؛ این بار، با تکیه بر طلای سبز. در روزگاری که تغییر اقلیم و خشکسالی، کشاورزی سنتی را تهدید می‌کند، بهره‌برداری هوشمندانه از گیاهان دارویی همچون آنغوزه می‌تواند الگویی نو برای توسعه پایدار در استان باشد.

خراسان جنوبی دیگر تنها نماد کویر و کم‌آبی نیست؛ بلکه سرزمین فرصت‌های بومی و ثروت‌های پنهان از دل طبیعت است.

انتهای پیام/ 257