نقش برجسته سرلشکر شهید «رشید» در عملیات خیبر و بدر

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، سردار «فتح‌الله جعفری» رئیس موسسه فرهنگی و هنری شهید «حسن باقری»: غلامعلی رشید سال 1332 در شهر دزفول متولد شد. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در شهر دزفول پشت سرگذاشت و از نوجوانی فعالیت‌های سیاسی خود را علیه رژیم پهلوی آغاز کرد. در این مبارزه به زندان افتاد و ورود شهید به زندان با محسن رضایی و علی شمخانی آشنا شد و همین آشنایی در تشکیل سپاه و مقابله با توطئه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بخصوص تهاجم رژیم بعث عراق غلامعلی رشید به عنوان عملیات سپاه دزفول نقش موثر وی آشکار شد.

نام غلامعلی رشید در منطقه غرب دزفول، شوش و کرخه در مقابل دشمن، به علت شجاعت، جدیت، قاطعیت، توانایی فکری و طرح‌ریزی برای مقابله دشمن، وی را در ردیف فرماندهان رده یک جنگ قرار داد. وی را آبان 1359 در دزفول دیدم و هنگامی که برای شناسایی محور کرخه از پل نادری عبور کردم، آشنا شدم. فلذ برای فرماندهی می‌نویسم که 45 سال است وی را از نزدیک می‌شناسم. سال 1350 به دلیل فعالیت در گروه منصورون توسط ساواک در دزفول دستگیر و به اهواز منتقل شد؛ آنجا یک را سال در زندان سپری کرد. 

خودش برایم از مبارزاتش گفت و اینکه با دوستانس در اصفهان قرار ملاقات داشت و همرزمان وی دستگیر شدند؛ اما هنگامی که بر سر قرار رفت، قرارشان لو رفته و دستگیر و به تهران منتقل شد و تا سال 1356 به مدت یک سال دیگر در زندان بود. پس از آزادی، به‌عنوان یکی از اعضای فعال گروه منصورون به فعالیت ادامه داد. با ادغام این گروه با شش گروه دیگر و تشکیل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، به این سازمان پیوست.

غلامعلی رشید با تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌عنوان معاون عملیات سپاه دزفول فعالیت خود را آغاز کرد. وی محور دزفول و شوش را سازماندهی و با حسن باقری در شناخت زمین و دشمن و تسلط سپاه بر این منطقه نقش کلیدی ایفا کرد. غلامعلی رشید از اول بهمن 1359 با حفظ مسئولیت عملیات سپاه دزفول به عنوان جانشین ستاد عملیات جنوب را به عهده گرفت. ستاد عملیات جنوب با مسئولیت سید یحیی صفوی، غلامعلی رشید و حسن باقری به عنوان ستاد اداره‌کننده جنگ موفق به اجرای عملیات‌های محدود و موفق به توقف دشمن، آزادسازی مناطق اشغالی، برنامه‌ریزی برای حضور مردم در صحنه جنگ، موفق به آزادسازی بخشی از مناطق اشغالی شدند.

از مهرماه 1360 غلامعلی رشید مسئولیت ستاد عملیات جنوب را به عهده گرفت اما همچنان یکی از اعضای تیم سه نفره طراحی عملیات با حسن باقری و سید یحیی صفوی بود. در عملیات ثامن‌الائمه (ع) در سه محور مهم مسئولیت محور آبادان و ماهشهر را به عهده داشتند و به عنوان یک محور موفق در آبان و ماهشهر توانستند دشمن بعثی را بشکنند و با نیرو‌های حسن باقری فرمانده محور دارخوین در پل حفار الحاق کنند و آبادان از محاصره درآورند و لشکر 3 زرهی را با دو تیپ 6 و 8 با تجهیزات و نیرو بدست آورند.

هنگامی که حسن باقری تیپ‌های سپاه، کربلا، عاشورا، امام حسین (ع)، محمدرسول‌الله (ص) را تشکیل داد، با فرماندهان این تیپ‌ها صحبت کرد و حکم فرماندهی را آماده و غلامعلی رشید حکم آنها را امضا کرد. بعد از اجرای عملیات ثامن‌الائمه (ع) غلامعلی رشید به عنوان فرمانده جنگ در تیم طراحی همان سه نفر، با حضور نیرو‌های مردمی در جنگ، گسترش سازمان رزم جنگ آماده عملیات فتح بستان با عنوان طریق‌القدس شدند.

وی از سوی قرارگاه مشترک سپاه و ارتش، محسن رضایی و سرهنگ علی صیادشیرازی فرمانده این عملیات غلامعلی رشید انتخاب شد و با حسن باقری به عنوان جانشین، عملیات طریق القدس را در 8 آذر ماه 1360 فرماندهی کرد و با فتح بستان و آزادسازی 650 کیلومتر مربع از مناطق اشغالی با موفقیت به انجام رساندند و به مرزبین بین‌المللی در چزابه و هور رسیدند. پس از عملیات موفقیت آمیز طریق‌القدس، سپاه و ارتش آماده اجرای عملیات فتح المبین شدند که دشمن بعثی در 17 بهمن 1360 در تنگه چذابه حمله کرد و طی دوهفته سپاه درگیر یکی از مراحل بحرانی جنگ شد، اما در اول اسنفد 1360 با اجرای عملیات مولای متقیان توسط حسن باقری در عملیات چذابه با موفقیت انجام شد.

با تشکیل قرارگاه مشترک کربلا در اسفندماه 1360 غلامعلی رشید فرمانده عملیات قرارگاه شد و در کنار محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی با تسلطی که در منطقه غرب دزفول داشت در تیم طراحی عملیات به همراه حسن باقری و رحیم صفوی و تیم طراحی ارتش، در نهایت طرح سپاه تصویب و عملیات یک مرحله‌ای فتح‌المبین با موفقیت و شکست سنگین سپاه چهارم عراق همراه بود. غلامعلی رشید در عملیات بیت‌المقدس و فتح خرمشهر فرمانده قرارگاه فتح بود، اطلاعات عملیات این قرارگاه به عهده محمد باقری و فرمانده قرارگاه نصر هم حسن باقری، اجرای عملیات فتح خرمشهر به عهده دو فرمانده برجسته و مسلط سپاه، غلامعلی رشید فرمانده قرارگاه فتح و حسن باقری فرمانده قرارگاه نصر واگذار شد.

این دو فرمانده با تجربه و هماهنگ، باید سپاه سوم عراق را از خرمشهر و منطقه‌ای به وسعت شش هزار کیلومترمربع با آن همه مواضع و استحکامات و یگان‌های زرهی، مکانیزه و پیاده در مواضع محکم و استقراری با دستور قرارگاه مشترک رده بالاتر کربلا بیرون می‌راندند. قرارگاه آنها مشترک با ارتش بود. یکدلی و هماهنگی با فرمانده سپاه و ارتش و حضور نیرو‌های مردم در صحنه نبرد، طرح و اجرای عملیات غافلگیرانه و طراحی آن غیرقابل‌باور برای فرماندهان عراق بود.

غلامعلی رشید طی 24 روز جنگ سخت از دهم اردیبهشت تا سوم خرداد همگام با دیگر فرماندهان سپاه و ارتش نقش موثر خود را در اجرای عملیات بیت المقدس به اجرا گذاشت و با نیروی ایمان و روش‌های منحصر‌به‌فرد قدم به قدم هماهنگ با حسن باقری و فرماندهی مشترک قرارگاه کربلا موفق به آزادی خرمشهر شدند. غلامعلی رشید پس از فتح خرمشهر به عنوان عملیات قرارگاه کربلا و سپس قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) به عنوان فرماندهی مطلع و مسلط به صحنه‌های نبرد ایفای نقش داشته است.

حضور در عملیات مسلم بن عقیل (ع) در کنار محمدابراهیم همت، حضور در عملیات محرم در کنار حسن باقری فرمانده قرارگاه کربلا، نظارت بر این عملیاتها و آمادگی برای اجرای عملیات والفجر مقدماتی، ناگهان یکی از یاران، همکاران و فرماندهان موثر درجنگ، حسن باقری را از دست داد. شهادت حسن باقری برای آقارشید بسیار سنگین بود و آن را غیر قابل جبران می‌دانست. داغ این شهادت تا پایان عمرش هرگز این فرمانده مهم و طراح جنگ را رها نکرد.

غلامعلی رشید حالا در تیم طراحی آنطور که خودش می‌گوید تنها شده. تسلط اطلاعاتی حسن باقری بر دشمن، زمین و ارزیابی درست از توانایی نیرو‌های خودی در ذهن حسن باقری آرشیوی قوی در دسترس آقارشید و فرماندهان جنگ بود. حالا محمد باقری باید این خلاء را پر می‌کرد. سال 1362، اجرای عملیات‌های والفجر 2 در پیرانشهر، عملیات والفجر 3 در مهران و والفجر 4 در مریوان با حضور پر رنگ غلامعلی رشید، موفقیت این عملیات‌ها، غلامعلی رشید در کنار فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) به عنوان یکی از طراحان مهم جنگ در قرارگاه سری نصرت و گام به گام تا اجرای عملیات خیبر، قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء (ص) به‌عنوان نهاد بالادستی مشترک بین سپاه و ارتش نقش کلیدی وی را شاهد هستیم.

او که نقش مهمی در عملیات‌های خیبر و بدر داشت، به دنبال راهکار با دشمن که از طرف کشور‌های دیگر کاملا مجهز به انواع سلاح‌ها شده باید در قرارگاه خاتم‌الانبیاء نقش ایفا کند. آقارشید فرماندهی اهل فکر و برنامه‌ریزی و کمتر دربین مردم و بسیجیان شناخته شده است اما در سال 1364 در طرح‌ریزی عملیات والفجر 8 با حضور محمد باقری به عنوان اطلاعات عملیات و علی شمخانی و سید یحیی صفوی و نقش منحصر‌به‌فرد برادر محسن رضایی که منجر به فتح فاو شد، نمی‌توان از نقش غلامعلی رشید به عنوان فرمانده عملیات قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) غافل شد و این نقش همچنان در اجرای عملیات کربلای 4 و 5 و پیشروی تا درواز‌های بصره و صدور قطعنامه 598 به علت این پیروزی درخشان ادامه پیدا کرد.

سال 66 در عملیات‌های غرب کشور تا والفجر 10 نقش آقارشید در حلبچه را شاهدیم؛ اما با پایان جنگ و تشکیل ستاد فرماندهی کل قوا در سال 67 غلامعلی رشید به عنوان فرمانده عملیات، معاون عملیات ستاد کل قوا، از سال 1368 تا 1378 و جانشین رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح که از سال 1378 تا 1395 را برعهده داشت. سال 1378 موفق به دریافت درجه سرلشکری از دست مقام معظم فرماندهی کل قوا شد. 

جانشین ستاد کل و فرماندهی قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) از سال 1395 را بر عهده داشت و عالی‌ترین واحد عملیاتی نظامی در نیرو‌های مسلح را فرماندهی کرد. این قرارگاه مسئولیت طراحی، هماهنگی و نظارت عملیاتی بر نیرو‌های مسلح (ارتش و سپاه) را بر عهده دارد. غلامعلی رشید پس از پایان جنگ به تحصیل ادامه دادند. تحصیلات او در رشته جغرافیای سیاسی بود؛ مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه تهران و دکتری جغرافیای سیاسی را از دانشگاه تربیت مدرس دریافت کرده بود. همچنین، به‌عنوان دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی و دانشگاه امام حسین (ع) فعال بوده و معاونت امور دفاعی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را بر عهده داشت. با کمال تاسف سردار غلامعلی رشید بامداد جمعه 23 خرداد 1404 در حمله رژیم صهیونیستی به تهران به شهادت رسید. فرمانده‌ای که بعدها ملت ایران خواهد فهمید چه شخصیتی را از دست داده است. 

منبع: دفاع پرس

انتهای پیام/