خلأ داده‌محوری در گزارش‌های اقتصادی استان گیلان
علی رغم مأموریت قانونی، اداره‌کل امور اقتصادی و دارایی استان گیلان، تاکنون گزارش تحلیلی و جامع از وضعیت بخش‌های تولیدی استان ارائه نداده و با ضعف جدی در نظام اطلاعاتی مواجه است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، اداره‌کل امور اقتصادی و دارایی گیلان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای اقتصادی استان، وظیفه راهبری، نظارت و سیاست‌گذاری در حوزه‌های کلیدی اقتصاد دولتی را برعهده دارد، این اداره‌کل نماینده عالی وزارت امور اقتصادی و دارایی در استان محسوب می‌شود و نقشی تعیین‌کننده در نظارت بر اجرای بودجه دستگاه‌های اجرایی، مدیریت منابع و مصارف مالی دولت در سطح استانی، تنظیم سیاست‌های مالیاتی و اقتصادی، نظارت بر عملکرد خزانه‌داری کل کشور در استان، مدیریت اموال دولتی و همچنین ایجاد هماهنگی میان دستگاه‌های اقتصادی ایفا می‌کند.
با توجه به شرایط اقتصادی حساس کشور و ضرورت تحقق عدالت مالی و اقتصادی، عملکرد این اداره‌کل در شفاف‌سازی مالی، پاسخگویی بودجه‌ای، تسهیل سرمایه‌گذاری، و افزایش بهره‌وری در مصرف منابع عمومی، نقش مهمی در جهت‌دهی به توسعه پایدار استان دارد، علاوه بر این، این اداره‌کل مسئولیت هماهنگی دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان را نیز بر عهده دارد؛ نهادی که نقش کلیدی در رفع موانع تولید و سرمایه‌گذاری دارد.
در این راستا یکی از وظایف کلیدی اداره‌کل امور اقتصادی و دارایی استان گیلان، «بررسی و مطالعه اوضاع و ویژگی‌های اقتصادی و فعالیت‌های تولیدی بخش‌های مختلف اقتصادی اعم از بخش دولتی و خصوصی» است؛ مأموریتی که در ظاهر ساده به نظر می‌رسد، اما در اجرا نیازمند تخصص، تحلیل، رصد مستمر و شناخت میدانی از روندهای اقتصادی استان است.
در شرایطی که اقتصاد استان گیلان با چالش‌هایی همچون رکود تولید، مهاجرت نخبگان، پیری جمعیت، فشار مالیاتی بر تولیدکننده و عدم توازن بین ظرفیت‌ها و سرمایه‌گذاری مواجه است، نقش این اداره‌کل در شناسایی دقیق نقاط ضعف و قوت اقتصادی و پیشنهاد سیاست‌های کارآمد بسیار حیاتی است.
خلأ داده‌های تحلیلی و نظام‌مند در شناخت وضعیت اقتصاد گیلان
مطالعه دقیق روند تولید در بخش‌های صنعت، کشاورزی، گردشگری و خدمات، نیازمند بهره‌گیری از بانک‌های اطلاعاتی به‌روز، تحلیل‌های آماری و داده‌محوری است. با این حال، تاکنون گزارش جامعی که تصویری روشن و دوره‌ای از وضعیت اقتصادی استان به تفکیک بخش‌های تولیدی ارائه دهد، از سوی اداره‌کل منتشر نشده یا در دسترس عموم قرار نگرفته است.
سؤال اساسی این است که آیا اداره‌کل امور اقتصادی و دارایی استان، سامانه مشخصی برای پایش تولید، اشتغال، سرمایه‌گذاری، و حتی ریسک‌های اقتصادی در اختیار دارد؟ یا همچنان در مرحله سنتیِ گردآوری گزارش‌های اداری بدون کارایی اجرایی مانده است؟
فاصله آشکار میان پژوهش اقتصادی و سیاست‌گذاری استانی
از دیگر نکاتی که در بررسی عملکرد این وظیفه می‌توان به آن پرداخت، عدم ارتباط مؤثر میان بررسی‌های اقتصادی و خروجی‌های سیاست‌گذاری در شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان است. اگر هدف از این بررسی‌ها، اصلاح سیاست‌ها و جهت‌دهی به منابع باشد، این سؤال مطرح است که چه میزان از یافته‌های مطالعات اقتصادی این اداره‌کل، در تصمیم‌سازی‌های استانی نمود یافته‌اند؟
برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که حتی در حوزه‌هایی مانند نرخ رشد بهره‌وری در بخش کشاورزی گیلان یا تأثیر طرح‌های مالیاتی بر واحدهای خرد صنعتی، ارزیابی مستقل و دقیق منتشر نشده و گزارش‌های موجود بیشتر در حد مکاتبات اداری باقی مانده‌اند.
تعامل ضعیف با بخش خصوصی؛ مانعی برای شناخت واقعی اقتصاد بومی
یکی از پیش‌فرض‌های تحقق این وظیفه، تعامل مؤثر با فعالان بخش خصوصی، تولیدکنندگان، اصناف و اتاق‌های بازرگانی و تعاون است. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که ارتباط ساختارمند و نهادینه‌ای میان اداره‌کل امور اقتصادی و دارایی گیلان و این بخش‌ها وجود ندارد؛ در نتیجه شناخت وضعیت واقعی تولید، موانع سرمایه‌گذاری و حتی تحلیل رفتار بازار با خلأ اطلاعاتی روبه‌رو است.
گزارش‌دهی محدود و غیردوره‌ای؛ ضعف در اطلاع‌رسانی عمومی
در حالی که انتشار گزارش‌های اقتصادی فصلی و سالانه می‌تواند به آگاهی عمومی، سرمایه‌گذاران و نهادهای پژوهشی کمک کند، خروجی‌های اطلاع‌رسانی این اداره‌کل در حوزه بررسی وضعیت اقتصادی استان بسیار محدود، پراکنده و عمدتاً به جلسات غیرشفاف دولتی محدود شده است.
نیاز به بازتعریف وظایف با رویکرد عملیاتی و شفاف
اگرچه وظیفه بررسی و مطالعه ویژگی‌های اقتصادی از وظایف تعریف‌شده قانونی این اداره‌کل است، اما عملکرد فعلی آن نشان می‌دهد که تحقق عملی این مأموریت همچنان با ضعف‌هایی در حوزه داده، تحلیل، ارتباط با بخش خصوصی، و شفافیت مواجه است.
به نظر می‌رسد بازنگری در روش اجرای این وظیفه، تعریف شاخص‌های عملکرد، استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، و گزارش‌دهی عمومی می‌تواند این مسئولیت مهم را از سطح شعار به یک ابزار مؤثر در توسعه اقتصادی استان تبدیل کند.
اداره‌کل امور اقتصادی و دارایی استان گیلان نه تنها به‌عنوان یک نهاد دولتی، بلکه به‌عنوان یک عامل کلیدی در توسعه اقتصادی و اجتماعی استان، در کانون توجه قرار دارد، این اهمیت موجب می‌شود که نظارت و انتقاد از عملکرد این اداره‌کل برای بهبود و ارتقاء کیفیت خدمات و تأمین رفاه عمومی ضرورت داشته باشد.
انتهای پیام/
