راه‌اندازی بزرگ‌ترین مرکز نوآوری قزوین یادگار شهید رئیسی
معاون علمی پژوهشی سپاه استان قزوین گفت: شهید آیت‌الله رئیسی با رویکردی جهادی و علمی، علم را به موتور اصلی پیشرفت کشور تبدیل کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قزوین، در سال‌های اخیر، علم و فناوری به عنوان محور اصلی توسعه و اقتدار ملی مطرح شده‌اند؛ موضوعی که شهید آیت‌الله شهید رئیسی از آغاز مسیر مدیریتی خود، با درک عمیق آن، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های مؤثری انجام داد. دولت سیزدهم به عنوان دولتی جهادی، بر پایه این نگاه، زمینه‌ساز رشد چشمگیر زیست‌بوم فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان در کشور شد. در استان قزوین نیز تلاش‌های ویژه‌ای برای حمایت از مراکز علمی و نخبگان انجام شده است.
کریم عباسی، معاون علمی پژوهشی سپاه استان قزوین در گفت‌وگویی که با تسنیم انجام داد، از زوایای مختلف به رویکرد توسعه علم و فناوری از نگاه شهید رئیسی و دولت سیزدهم پرداخت و به حمایت‌هایی اشاره کرد که منجر به راه‌اندازی مرکز رشد شهید حسن‌پور در قزوین شد که چشم‌انداز تداوم این مسیر را برای جامعه علمی کشور ترسیم می‌کند.
مرکز رشد شهید حسن‌پور به عنوان یک مرکز نوآوری منحصر به فرد در کشور با تلاش‌های شهید رئیسی راه‌اندازی شد و امروز چندصد پژوهشگر و شرکت دانش‌بنیان به برکت خدمت شهید رئیسی در آن فعالیت می‌کنند. به گفته عباسی، در این مرکز شاهد ساخت هواپیمای بدون سرنشین تا قطعات لوازم خانگی و تولیدات شیمیایی هستیم. با هم متن این گفت‌وگو را می‌خوانیم:
تسنیم: با توجه به سوابق مدیریتی شهید آیت‌الله رئیسی، وی چه نگاهی به علم و فناوری در مسیر پیشرفت کشور داشت؟
شهید آیت‌الله رئیسی مدیری بود که از ابتدا به علم و فناوری به عنوان یکی از ارکان اساسی پیشرفت کشور نگاه می‌کرد. ایشان باور داشت که بدون بهره‌مندی از ظرفیت‌های علمی و تکنولوژیک نمی‌توان به استقلال واقعی دست یافت. نکته مهمی که در نگاه ایشان دیده می‌شد، توجه ویژه به جهاد علمی بود؛ یعنی علمی که هم با سرعت و هم با کیفیت همراه باشد و برای رفع نیازهای واقعی کشور برنامه‌ریزی شده باشد.
او معتقد بود که دانش باید به تولید ثروت و قدرت ملی تبدیل شود و بدون این حلقه مفقوده، علم صرفا تبدیل به کاغذبازی و تئوری‌پردازی خواهد شد. این نگاه کاربردی به علم، باعث شد که در دوره مدیریت ایشان، سیاست‌ها به سمت حمایت از نخبگان، شرکت‌های دانش‌بنیان و رفع موانع تولید حرکت کند.
علاوه بر این، شهید رئیسی اهمیت بسیار زیادی به فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، فناوری‌های زیستی و نانوفناوری می‌داد که بتوانند در جهش تولید نقش‌آفرینی کنند. به عبارت دیگر، علم برای ایشان یک ابزار کلیدی برای حل مشکلات معیشتی، امنیتی و توسعه‌ای کشور بود.
تسنیم: در دوره ریاست جمهوری شهید رئیسی، شاهد رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و تأکید بر اقتصاد دانش‌بنیان بودیم. این جهش علمی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به جرأت می‌توان گفت که دوره مدیریت ایشان نقطه عطفی در رشد اقتصاد دانش‌بنیان بود. روندی که تا قبل از آن به کندی پیش می‌رفت، با حضور ایشان سرعت چشمگیری گرفت. ایشان با ایجاد زیرساخت‌های مناسب، تسهیل قوانین و فراهم کردن بسترهای مالی و حمایتی، به شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کرد تا بتوانند با قدرت وارد بازار شوند. یکی از نکات مهم، توجه ویژه به اشتغال جوانان نخبه بود که این شرکت‌ها به عنوان محل کار آن‌ها دیده شدند.
از طرف دیگر، تمرکز بر تولید محصول داخلی و کاهش وابستگی به واردات فناوری، نقطه قوت دیگری در این دوره بود. به نظر من، این جهش علمی نه فقط عدد و رقم‌های آماری بلکه در تغییر نگاه مسئولان و عموم مردم نسبت به توان علمی کشور نیز نمود یافت. اعتماد به نیروهای داخلی و تحقق شعار تولید دانش‌بنیان، از افتخارات این دوره به شمار می‌آید.
تسنیم: چه اقداماتی در سطح ملی برای تسهیل فعالیت‌های علمی، فناورانه و نخبگانی صورت گرفت که می‌توان آن را از ثمرات مدیریتی شهید رئیسی دانست؟
یکی از اقدامات کلیدی در این زمینه، تشکیل شورای عالی علمی و فناوری با حضور مستقیم رئیس جمهور بود که خودش نشان‌دهنده اولویت موضوع در سطح بالاترین رده‌های مدیریتی کشور بود. این شورا تصمیمات راهبردی و سیاست‌های کلان را به سرعت اتخاذ و اجرا می‌کرد.
از سوی دیگر، اصلاح قوانین دست و پاگیر، ایجاد صندوق‌های حمایت مالی از پژوهشگران، تسهیل فرآیند ثبت شرکت‌های دانش‌بنیان و توسعه پارک‌های فناوری از دیگر اقدامات مهم بود.
همچنین تأکید بر همکاری بین دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و بخش صنعت باعث شد تا حلقه‌های مختلف زیست‌بوم علمی کشور به هم نزدیک‌تر شوند و کارایی بالاتری داشته باشند. مجموع این اقدامات، محیطی فراهم آورد که نخبگان احساس کنند دولت پشتوانه‌ای جدی برای آن‌هاست و می‌توانند با خیالی آسوده روی پروژه‌های بزرگ و کاربردی کار کنند.
تسنیم: در استان قزوین، چه حمایت‌هایی از مراکز علمی و فناور در دوره مدیریت ایشان انجام شد؟
استان قزوین به عنوان یکی از قطب‌های صنعتی و علمی کشور، در این دوره شاهد توجه ویژه‌ای بود. یکی از نکات مهم، افزایش بودجه‌های تحقیق و توسعه و حمایت از مراکز علمی بود. سپاه استان نیز با مشارکت در پروژه‌های فناورانه و فرهنگی، نقش مهمی در تقویت این فضا ایفا کرد.
به علاوه، ایجاد مراکز نوآوری و رشد شهید حسن‌پور، تسهیل در اخذ مجوزها و حمایت از استارتاپ‌ها به شدت رونق گرفت. برای مثال، شرکت‌های فعال در حوزه فناوری‌های از حمایت‌های خاصی برخوردار شدند که این موضوع در ارتقای سطح علمی استان بسیار مؤثر بود.
همچنین برگزاری همایش‌ها و کارگاه‌های تخصصی با حضور نخبگان کشوری، فرصتی بود که علم و فناوری را در استان به هم نزدیک‌تر کند و نسل جوان را با پیشرفت‌های روز آشنا سازد.
تسنیم: آیا سپاه علمی استان، در قالب طرح‌های مشترک، تجربه تعامل مستقیم با دولت سیزدهم در حوزه علم و فناوری داشته است؟
بله، قطعاً. سپاه استان قزوین همواره تلاش کرده است تا در زمینه‌های علمی و فناورانه همراه دولت و نهادهای مسئول باشد. در دوره دولت سیزدهم، چند پروژه کلان مشترک با وزارت علوم و معاونت علمی ریاست جمهوری داشته‌ایم که همگی در حوزه امنیت فناوری و توسعه زیست‌بوم دانش‌بنیان متمرکز بودند.
برای مثال، در زمینه سامانه‌های حفاظتی و فناوری‌های پیشرفته اطلاعات، پروژه‌هایی تعریف شد که به صورت مشترک توسط سپاه و مراکز علمی اجرا شد. این همکاری‌ها باعث شد علاوه بر انتقال فناوری، نسل جدیدی از نخبگان با تجربه عملی روبرو شوند و بتوانند در بخش‌های مختلف کشور اثرگذار باشند.
همکاری نزدیک با دولت، در واقع تجلی همان نگاه جهادی و عملیاتی شهید رئیسی به علم بود که می‌خواست همه بخش‌ها و نهادها پای کار بیایند.
تسنیم: به عنوان کسی که فعالیت‌های علمی را دنبال می‌کند، شهید رئیسی را چگونه مدیری در میدان علم می‌دانید؟ آیا رویکرد مدیریتی وی را می‌توان «مدیریت جهادی علمی» نام نهاد؟
قطعاً همینطور است. شهید رئیسی را می‌توان مصداق بارز مدیریت جهادی علمی دانست. مدیری که نه فقط به بحث‌های تئوریک اکتفا می‌کرد بلکه از عمق مشکلات علمی و فناوری اطلاع کامل داشت و حاضر بود خود را درگیر جزئیات کند. رویکرد او همواره ترکیبی از سرعت، دقت، تعهد و امید بود. او باور داشت که کار علمی باید با عزمی راسخ و اراده‌ای پولادین همراه شود تا بتوان موانع را یکی پس از دیگری شکست.
این نگاه جهادی به علم باعث شد که تیم مدیریتی او سخت‌کوش و پرانرژی باشد و پروژه‌ها با سرعت قابل توجهی پیش بروند. در واقع، او نه فقط یک مدیر سیاسی بلکه یک رهبر علمی بود که مسیر را برای نسل‌های بعدی نیز روشن کرد.
تسنیم: آیا مصداقی از دقت، پیگیری یا نگاه راهبردی شهید رئیسی به مسائل علمی در ذهن دارید که برای مخاطبان الهام‌بخش باشد؟
بله، خاطره‌ای که همیشه برای من ماندگار است مربوط به بررسی پروژه‌های فناورانه است. شهید رئیسی آنقدر دقیق و موشکافانه به مسائل فنی نگاه می‌کرد که حتی کوچک‌ترین نکته‌ای را از قلم نمی‌انداخت. موضوع حمایت مالی ایشان از مرکز رشد شهید حسن‌پور را فراموش نمی‌کنیم؛ با توجه به سفر استانی رئیس جمهور شهید به استان قزوین و سیاست ها حمایتی ایشان از فعالیت های علمی، معاون علمی ایشان تا لحظه‌ها آخر سفر هیئت دولت با دغدغه به دنبال تصویب اعتبار مناسب برای حمایت از راه‌اندازی مرکز رشد شهید حسن پور بودند.
بر اساس همین سیاست دکتر ستاری، معاون علمی وقت شهید رئیسی با پیگیری از طریق امضای تفاهم نامه، این حمایت را مصوب کرد.
تسنیم: امروز در غیاب ایشان، چه وظیفه‌ای بر دوش جامعه علمی، نخبگان و نیروهای انقلابی در تداوم مسیر علمی دولت سیزدهم قرار دارد؟
در غیاب چنین مدیری بزرگ، مسئولیت ما چند برابر شده است. جامعه علمی و نخبگان باید بیش از گذشته پای کار بیایند و با روحیه جهادی، مسیر را ادامه دهند. این وظیفه نه تنها در تولید علم بلکه در انتقال ارزش‌ها و فرهنگ علمی نیز مهم است. نیروهای انقلابی باید به صورت میدانی وارد عمل شوند، با مشکلات روبرو شوند و راه‌حل ارائه کنند.
باید با جدیت موانع را شناسایی و رفع کنند و برای توسعه دانش بومی تلاش کنند. تداوم مسیر علمی دولت سیزدهم یعنی حفظ همان نگاه عملیاتی، انقلابی و مبتنی بر عمل که شهید رئیسی داشت. این کار فقط با همدلی و همکاری تمام ارکان علمی، فناوری و مدیریتی کشور ممکن است.
انتهای پیام/
