تحلیل قرآنی رهبر انقلاب در روابط بین‌الملل

گروه فرهنگی خبرگزاری تسنیم- مریم مرتضوی؛ یکی از ابعاد مهم در شناخت حکومت اسلامی، موضوع دشمن‌شناسی است. حاکم به منظور پایداری حکومت اسلامی، باید از نظر دشمن‌شناسی در سطح مطلوبی باشد، زیرا قطعاً حکومت اسلامی دشمنانی دارد که خداوند نیز در آیات متعدد به این مسئله پرداخته است. وقتی مقام معظم رهبری بحث دشمن‌شناسی را مطرح می‌کنند، به شبهه‌ای پاسخ می‌دهند. ایشان می‌فرمایند «حالا بعضی خواهند گفت که بله دیگر، معلوم است، تا فلانی می‌گوید دشمن، مقصودش آمریکا و صهیونیست‌ها و مانند اینها است و توهم توطئه [دارد].» حضرت آقا در ادامه می‌فرمایند: «نه، توهّم توطئه نیست؛ شناخت توطئه و دیدن توطئه است. وقتی من توطئه را می‌بینم و مشاهده می‌کنم، که نمی‌توانم از شما پنهانش بکنم، باید بگویم به شما. یک عده‌ای تا ما می‌گوییم دشمن، می‌گویند چقدر فلانی مدام می‌گوید دشمن دشمن! خب نگوییم دشمن؟ خدا در قرآن این‌همه اسم شیطان را آورده. خب یک بار شیطان را گفت، تمام شد رفت، چرا مرتب تکرار می‌کند؟ برای اینکه من و شما فراموش نکنیم این دشمن را. دشمن را باید دائم در نظر داشت. برای خاطر اینکه دشمن که بیکار نمی‌نشیند؛ دشمن دائماً دارد حرکت می کند.»

چرا دشمن‌شناسی اهمیت دارد؟

رهبر معظم انقلاب با استناد به قرآن می‌فرمایند: «در سرتاسر قرآن، نام شیطان و مفهوم شیطنت، از بسیاری از مفاهیم، بیشتر تکرار شده است؛ برای این‌که مردم، شیطان و حضور شیطان را فراموش نکنند. اگر فراموش کردید که دشمن در کمین شماست، غفلت، شما را فرا خواهد گرفت، حرکت را کُند خواهد کرد و از بین خواهد برد - یعنی بزرگترین فرصت برای دشمن است - لذا شما ببینید در طول این سال‌های متمادی، هر وقت، هر کسی و هرجا، از دشمنی دشمنان و توطئه مستکبران و دشمنی امریکا و اسرائیل و بقیه مخالفان آزادی و سعادت بشر، سخن گفته است، از سوی تبلیغات‌چی‌های جهانی مورد تخطئه قرار گرفته است! آنها می‌خواهند ملت ایران فراموش کند که دشمنی دارد. در سایه این فراموشی است که می‌توانند مردم را به مسائلی کوچکتر، سرگرم کنند و میانشان اختلاف بیندازند.» (21 خرداد 1377)

در رابطه با دشمن‌شناسی، آیات متعددی وجود دارد. از جمله خداوند متعال در آیه 60 سوره مبارکه انفال می‌فرماید: «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ؛ و در برابر آنها تا می‌توانید نیرو و اسبان سواری آماده کنید تا دشمنان خدا و دشمنان خود -و جز آنها که شما نمی‌شناسید و خدا می‌شناسد- را بترسانید.» در این آیه، خداوند سه دسته دشمن را معرفی می‌کند:

1. دشمنانی که عدو شما هستند.
2. دشمنانی که عدو الله هستند.
3. دشمنانی که شما آنها را نمی‌شناسید.

در سوره مبارکه توبه، آیه 101 نیز به گروه سوم اشاره کرده است: «وَمِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِینَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَیْنِ ثُمَّ یُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِیمٍ؛ گروهی از عرب‌های بادیه‌نشین که گرد شما را گرفته‌اند، منافقند و گروهی از مردم مدینه نیز در نفاق اصرار می‌ورزند. تو آنها را نمی‌شناسی، ما می‌شناسیمشان و دو بار عذابشان خواهیم کرد و به عذاب بزرگ گرفتار می‌شوند.»

اینکه خداوند یهود را سخت‌ترین دشمن اهل ایمان معرفی می‌کند، بسیار مهم است: «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ» به همین دلیل، بحث صلح با یهود و امثال این‌ها یک بحث کاملاً بی‌ارتباط با قرآن می‌شود.

خداوند در سوره مبارکه مائده آیه 64 می‌فرماید: «وَقَالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا» و این یهود تا روز قیامت عداوت و دشمنی خواهند داشت: «كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ» هر زمان که آتش جنگ را روشن کنند، خداوند آن را اطفا می‌کند. این گونه است که وقتی مسلمان این آیه را ببیند و به آن اعتقاد داشته باشد، حتی اگر تمام فرماندهان مقاومت ترور شوند، باز هم با صدای رسا اعلام می‌کند: «حزب الله پیروز است».

نکته کلیدی دیگر در موضوع دشمن‌شناسی در آیه 13 سوره مبارکه حشر عنوان شده است: «لَأَنتُمۡ أَشَدُّ رَهۡبَةࣰ فِی صُدُورِهِم مِّنَ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمࣱ لَّا یَفۡقَهُونَ؛ این مردم منافق در دلشان از شما بیشتر ترس دارند تا از خدا، زیرا آنها مردمی هستند که هیچ فهم و شعوری ندارند.» باید توجه داشت که «رهب» با «خوف» تفاوت دارد. زمانی که خوف و ترس استمرار داشته باشد و در ذهن و قلب نهادینه شود، به رهب تبدیل می‌شود. بنا بر این مفهوم آیه این است که منافقان از شما خوفی دارند که در وجودشان نهادینه شده و از شما بیشتر از خدا می‌ترسند.

همچنین اینها قومی هستند که اهل تحلیل و تعقل نیستند و طبق پیام مقام معظم رهبری، رژیم جعلی باز هم اشتباه کرد.

اشاره قرآن به مخفی شدن دشمن در زیر زمین!

خداوند در آیه دیگری می‌فرماید: «لَا یُقَاتِلُونَكُمْ جَمِیعًا إِلَّا فِی قُرًى مُحَصَّنَةٍ أَوْ مِنْ وَرَاءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَیْنَهُمْ شَدِیدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِیعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّىٰ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَعْقِلُونَ؛ آنان همگی با شما جنگ نمی‌پیوندند مگر در قریه‌هایی که بارویشان باشد، یا از پس دیوار. آنها سخت با یکدیگر دشمنند. تو یکدل می‌پنداریشان و حال آنکه دل‌هایشان از هم جداست، که مردمی بی‌خردند.» درواقع خداوند تصریح می‌فرماید که دشمن فقط پشت دژها و زیر زمین با شما می‌جنگد و توانایی جنگ رو در رو ندارد، هرچند که بین خودشان اظهار توانایی می‌کنند.

بیانات رهبر معظم انقلاب، ریشه قرآنی دارد

خداوند می‌فرماید اینها نوعی رفتار می‌کنند که شما فکر می‌کنید اجماع دارند، اما در واقع قلب‌هایشان پراکنده است. وقتی حاکم اسلامی به قرآن ایمان دارد، می‌فهمد که اگر جریان رسانه پشت اینها باشد و هر چه قوت و شوکتش تلاش کند که اینها را قوی جلوه دهد، می‌فهمد که «قلوبهم شتّى». با وجود اینکه تهدید به ترور می‌کنند، رهبر اعلام می‌کند که در روز جمعه نصر در چه ساعتی در وسط تهران است. این اعتماد به قرآن است که می‌داند وقتی قلب‌های دشمن پراکنده است، نمی‌توانند تصمیم واحد بگیرند و اقدام بزرگی کنند.

مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز جمعه اخیر فرمودند: «هر کس ضربه‌ای به رژیم صهیونیستی بزند، خدمت به بشریت کرده است.» این یک تحلیل شخصی و سیاسی نیست. این بیانات حضرت آقا ریشه قرآنی دارد. چنانکه خداوند در سوره مبارکه حج آیه‌های 39 تا 41 می‌فرماید: «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللّهَ عَلى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ؛ الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرِ حَقّ إِلَّا أَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللّهُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللّهِ النّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْض لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِیَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللّهِ کَثِیراً وَ لَیَنْصُرَنَّ اللّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ إِنَّ اللّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ؛ الَّذِینَ إِنْ مَکَّنّاهُمْ فِی الأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ». در این آیات، خداوند به مسلمین اشاره می‌کند که تنها گناهشان این است که ندای توحید سر داده‌اند و به همین خاطر از دیار خود اخراج شده‌اند، مانند فلسطینی‌ها.

اگر خداوند برخی از مردم را به وسیله برخی دیگر دفع نمی‌کرد، صوامع یهود و نصارا و مساجد باقی نمی‌ماندند. لذا حضرت آقا همین مطلب را بیان کردند که «وَلَیَنْصُرَنَّ اللّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ». بنابراین اگر جلوی اسرائیل گرفته نشود، به هیچ احدی روی زمین رحم نخواهند کرد. به همین خاطر، مقام معظم رهبری می‌فرمایند هر کسی هر ضربه‌ای که به اسرائیل بزند، در واقع به بشریت خدمت کرده است.

روابط بین‌الملل؛ همه دنیا منهای آمریکا و رژیم صهیونیستی

در قرآن کریم، آیات متعددی در زمینه روابط بین مسلمین و همچنین بین مسلمین و غیر مسلمین وجود دارد. در خصوص رابطه مسلمانان با یکدیگر خداوند می‌فرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» (آل عمران: 103). این حکم به صراحت بیان می‌کند که مسلمین باید بر اساس قرآن با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و از تفرقه دوری بپرهیزند.

اما در رابطه با مسلمانان و کسانی که با ما دشمنی دارند، خداوند می‌فرماید: «عَسَى ٱللَّهُ أَن یَجۡعَلَ بَیۡنَكُمۡ وَبَیۡنَ ٱلَّذِینَ عَادَیۡتُم مِّنۡهُم مَوَدَّةً وَأَللَّهُ قَدِیرٌ وَأَللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ» (ممتحنه: 7). این آیه بیان می‌کند که چه بسا بین شما و کسانی که با شما دشمنی دارند، مودتی ایجاد شود و این موضوع اشکالی ندارد.

در آیه بعدی می‌فرماید: «لَا یَنۡهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِینَ لَمۡ یُقَٰتِلُوكُمۡ فِی ٱلدِّینِ وَلَمۡ یُخۡرِجُوكُم مِّن دِیَٰرِكُمۡ أَن تَبَرُّوهُمۡ وَتُقۡسِطُوا إِلَیۡهِمۡ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلْمُقۡسِطِینَ» (ممتحنه: 8). این آیات بیانگر این است که خداوند نهی نمی‌کند از ارتباط با کسانی که با شما در دینتان جنگ ندارند و اهل تعرض به شما نیستند. بلکه حتی می‌توانید به این افراد نیکی کنید و با عدالت رفتار نمایید.

بر اساس این آیات، اصل اولیه در روابط بین‌الملل، «ارتباط» است، نه انقطاع. اما برخی از افراد مانند یهود از این مجموعه اخراج شده‌اند، به طوری‌که برقراری رابطه با آنان به هیچ وجه معنا ندارد. در آیه دوم سوره ممتحنه می‌فرماید: «إِن یَثۡقَفُوكُمۡ یَكُونُواْ لَكُمۡ أَعۡدَاءً وَیَبۡسُطُوٓاْ إِلَیۡكُمۡ أَیۡدِیَهُمۡ وَأَلۡسِنَتَهُم بِٱلسُّوٓءِ وَوَدُّواْ لَوۡ تَكۡفُرُونَ» این آیه نشان می‌دهد که اگر دشمنان بر شما تسلط یابند، به دشمنی‌های خود ادامه خواهند داد و هر آنچه بتوانند با دست و زبان بر عداوت شما می‌کوشند.

مقام معظم رهبری نه تنها برای ارتباط با کشورها مشکلی ندارند و اصل اول را بر ارتباط قرار می‌دهند، بلکه بیان می‌کنند که یکی از خطرناک‌ترین راه‌ها این است که فکر رابطه با ملت‌ها را از ذهن ملت ایران ببرند. این تفکر نباید از بین برود، زیرا با برقراری ارتباط، کشور می‌تواند قوی‌تر شود.

رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌فرمایند: «ما که ملت ایران باشیم، ابتدائاً با هیچ کس دشمنی نکرده‌ایم. کشورهای زیادی در دنیا هستند که در مرز و ایدئولوژی و افکار و منطقه جغرافیایی، با ما اشتراک ندارند؛ ولی ما با آنها رفت و آمد و معامله و روابط دوجانبه و بین‌المللی داریم.» (22 شهریور 1368)

ایشان همچنین تأکید می‌کنند: «من می‌بینم بعضی از برادران ما گاهی اوقات می‌گویند که ما باید با همه دنیا رابطه داشته باشیم؛ خب بله، با همه دنیا -البته منهای آمریکا و رژیم صهیونیستی- باید رابطه داشته باشیم؛ ما مشکلی نداریم.» (20 اسفند 1394) در این راستا، رژیم صهیونیستی به دلیل دشمنی صریح خود با ملت مسلمان و حقوق آن‌ها حذف می‌شود، همان‌طور که در آیات قرآن نیز به وضوح بیان شده است. همچنین، ایالات متحده آمریکا به دلیل پیگیری سیاست‌های سلطه‌گرایانه و آسیب به منافع ملت‌های دیگر، از دایره ارتباطات بین‌المللی خارج است.

انتهای پیام/