نقش چین و جمهوری آذربایجان در ناآرامیهای کالدونیای فرانسه
در پی ناآرامیهای کالدونیای جدید، مقامات فرانسوی جمهوری آذربایجان را به دخالت در امور این منطقه متهم میکنند، اما تحلیلگران بر این باورند که چین میتواند با بهرهگیری از بیثباتی احتمالی نفوذ فرانسه در آن منطقه، از ناآرامیها سود ببرد.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، ناآرامیهای اخیر در کالدونیای جدید محکومیت پاریس را برانگیخته است، زیرا مقامات فرانسوی، جمهوری آذربایجان را به دخالت در امور این منطقه متهم میکنند، اما تحلیلگران بر این باورند که چین میتواند با بهرهگیری از بیثباتی احتمالی نفوذ فرانسه در آن منطقه، از ناآرامیها سود ببرد.
فردریک گراار، عضو ارشد برنامه آسیایی شورای اروپا در روابط بینالملل، این تحول را در مقالهای با عنوان «شورش در بهشت» که در مجله «سیاست و جامعه بینالمللی» منتشر شده است، بررسی میکند.
گراار میگوید که وضعیت بیثبات در مجمعالجزایر اغلب زمینه را برای مداخله خارجی قبل از شروع ناآرامیهای داخلی فراهم میکند.
دولت فرانسه مداخله احتمالی جمهوری آذربایجان را محکوم میکند. در ژوئیه 2023، جمهوری آذربایجان ابتکار عمل برای ایجاد یک گروه ابتکاری باکو را برای حمایت از جنبشهای آزادی علیه استعمار فرانسه در دست گرفت. پس از آن، در 18 آوریل، یادداشت تفاهم بین کنگره کالدونیای جدید و مجلس ملی آذربایجان امضا شد. قبل از شروع خشونت، پرچمهای جمهوری آذربایجان مزین به راهپیماییهای استقلالطلبانه بود، همبستگی با مردم کاناک با صدای بلند ابراز شد و «سرکوب فرانسه» محکوم شد.
اگرچه مداخله خارجی ممکن است مستقیماً به ناآرامی منجر نشود، اما بهعنوان یک کاتالیزور برای اجرای طرحهای خارجی عمل میکند.
گراار بین اقدامات باکو در کالدونیای جدید و مانورهای ضدغربی روسیه در جاهای دیگر، از جمله حمایت از جنبشهای استقلالطلب، تشابهاتی را ترسیم میکند. پوسترهای طرفدار پوتین در تظاهرات طرفدار استقلال دیده شده و لفاظیهای ضدفرانسوی در شبکههای اجتماعی منعکسکننده نظرات روسیه است.
حمایت روسیه از سیاست استقلال، از زمان الحاق کریمه در سال 2014 تشدید شده است.
کارشناسان بر این باورند که چین میتواند در پسزمینه این تحولات پیروز قابلتوجهی باشد. پکن بهدنبال به چالش کشیدن سلطه غرب در اقیانوس آرام جنوبی برای گسترش مواضع سیاسی، اقتصادی و نظامی خود است.
چین بهطور فعال با کشورهای جزیره در مورد مسائل مربوط به تایوان، هنگکنگ، تبت، سینکیانگ، حقوق بشر و اختلافات دریایی تعامل دارد. علاوه بر این، پکن با اجرای پروژههای زیرساختی که ممکن است کاربرد نظامی دوگانه داشته باشند، منابع طبیعی منطقه را کنترل میکند.
پس از یک پیمان امنیتی با جزایر سلیمان در سال 2022، چین در حال انعقاد قراردادهای مشابه با سایر کشورهای جزیره است. بحث حمایت مالی از کالدونیای جدید حاکی از منافع استراتژیک پکن است و در زمان حاضر گفتگوها در مورد همکاری امنیتی احتمالی در جریان است.
استراتژی چین بر رهایی کشورهای جزیرهای از نفوذ غرب استوار است و از ناآرامیها برای بیاعتبار کردن دخالت فرانسه و غرب استفاده میکند. ذخایر نیکل کالدونیای جدید از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا پکن تضعیف نفوذ فرانسه را برای سیاستهای منطقهای خود مفید میبیند.
نتایج فراتر از منافع فرانسه است و بر عدم اطمینان در منطقهای که در زمان حاضر بیثبات است میافزاید. پاریس و متحدانش مشتاق هستند که این مسئله بهزودی حلوفصل شوند، اما پیچیدگی مسائل تلاشها را پیچیده میکند. بازگرداندن نظم و قانون همچنان یک چالش کلیدی است و هر دو طرف برای شروع روند اعتمادسازی برای سازش فشار میآورند.
گفتنی است، روابط جمهوری آذربایجان و فرانسه پس از جنگ دوم قرهباغ بهتدریج رو به وخامت گذاشت. در سپتامبر 2022، درگیریهای خونین در مرز جمهوری آذربایجان و ارمنستان و بهدنبال آن عملیات نظامی آذربایجان منجر به بازگرداندن کنترل کامل باکو بر قرهباغ و خروج ارمنیها از منطقه شد. در آن زمان که فرانسه حمایت علنی سیاسی و نظامی خود را از ارمنستان افزایش داد، روابط باکو و پاریس متشنج شد.
در این دوره مقامات فرانسوی، جمهوری آذربایجان را به نقض حقوق ارامنه قرهباغ و تهدید تمامیت ارضی ارمنستان متهم کردند، در حالی که باکو فرانسه را متهم کرد که از تجزیهطلبی در آذربایجان حمایت میکند و با تسلیح، ارمنستان را برای جنگ بعدی آماده میکند.
در ادامه تنش روابط، آذرماه سال گذشته، جمهوری آذربایجان دو دیپلمات شاغل در سفارت فرانسه در باکو را اخراج کرد، پاریس نیز در پاسخ همین اقدام را انجام داد، آذربایجان همچنین یک شهروند فرانسوی مقیم باکو را بهاتهام جاسوسی دستگیر کرد.
از سوی دیگر، الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان در کنفرانسهای جنبش عدمتعهد که در مارس 2023 و سپس در ژوئیه در باکو برگزار شد، فرانسه را به استعمار نو متهم کرد.
در ژوئیه 2023، کنفرانسی در باکو برگزار شد که جداییطلبان و حامیان استقلال از سرزمینهای فرادریایی فرانسه از جمله کالدونیای جدید را گرد هم آورد.
در پایان کنفرانس «گروه ابتکار باکو» برای مبارزه با «استعمار فرانسه» ایجاد شد. این گروه اخیراً رویدادها، نشستها و کمپینهایی پیرامون این موضوع برگزار کرده است.
طی سال گذشته، تعداد مقالاتی که فرانسه را به «استعمار» متهم میکنند، در رسانههای نزدیک به دولت جمهوری آذربایجان، از جمله در آژانس اطلاعات دولتی آذربایجان که معمولاً فرانسه را به «استعمار» متهم میکنند، افزایش یافته است. پرچمهای جمهوری آذربایجان و پرترههای الهام علیاف رئیسجمهور آذربایجان در تظاهرات استقلالطلبان در کالدونیای جدید ظاهر شده است.
«گروه ابتکار باکو» در بیانیه خود که در تاریخ 16 مه منتشر شد، سیاست دولت فرانسه در کالدونیای جدید را محکوم و خاطرنشان کرد که دولت فرانسه مسئول ناآرامیها است و حمایت خود را از مردم محلی کاناک اعلام کرد.
انتهای پیام/+