آیا افول پوپولیسم در ترکیه فرا رسیده است؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، شکست سنگین حزب عدالت و توسعه در انتخابات اخیر در ترکیه، توجه بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران سیاسی را به سوی خود جلب کرده است.

در این میان، رسانه‌های خارجی نیز بر روی شکست آکپارتی یا حزب حاکم ترکیه زوم کرده و به دنبال یافتن پاسخی برای این سوال هستند: آیا فصل نوینی در سیاست ترکیه رقم خورده است؟ نشریه انگلیسی زبان اکونومیست، برای رسیدن به پاسخ این سوال، از اکرم امام اوغلو شهردار استانبول خواسته، در این مورد یک یادداشت بنویسد.

امام اوغلو که حالا برای دومین بار شهردار استانبول شده، به عنوان سیاستمداری شناخته می‌شود که می‌تواند در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در سال 2028 میلادی، اردوغان یا هر نامزد دیگری از حزب عدالت و توسعه را شکست دهد. 

پس از پیروزی امام اوغلو در استانبول و همچنین پیروزی منصور یواش در آنکارا، بسیاری از تحلیلگران سیاسی ترکیه، این دیدگاه را مطرح کردند که اگر در اردیبهشت سال 1402 به جای کلیچدار اوغلو، امام اوغلو با اردوغان رقابت می‌کرد، قطعاً پیروز می‌شد و حالا اردوغان مشغول استراحت و بازی با نوه هایش بود.

امام اوغلو در یادداشت زیر، به این موضوع پرداخته که از دید او، شکست اردوغان و حزب حاکم چه معنایی دارد و پیروزی مخالفین، ترکیه را در کدام مسیر پیش می‌برد.

در 31 مارس در ترکیه چه روی داد؟
نتایج انتخابات محلی که در 31 مارس برگزار شد، نقطه عطفی در تاریخ ترکیه است. با توجه به این که اکثر شهرداری‌های کشور، از سوی رای دهندگان به اپوزیسیون سیاسی سپرده شده، ترکیه دیگر مجبور نیست فقط با یک گفتمان سیاسی اداره شود. حالا کشور ما از گزینه‌های سیاسی مختلف خالی نیست و صاحب راهکار و آلترناتیوی هستیم که از مردم، رای بالایی گرفته است. پس از انتخابات اخیر، ترکیه یک بار دیگر، قدم در مسیر دموکراسی گذاشته و اراده مردم متجلی شده است.

علیرغم نابرابر بودن شرایط و رقابت ناعادلانه، به ویژه در تخصیص منابع دولتی به حزب حاکم و نامزدهای آن و کنترل سنگین دولت بر رسانه‌ها، حزب اپوزیسیون جمهوری خلق (chp) که من یکی از اعضای آن هستم، پیروز شد. 

در استانبول، مقامات دولتی و رئیس جمهور به طور فعال برای حمایت از رقیب من در انتخابات شهرداری مبارزه کردند. ولی با وجود همه اینها، مردم به ما رای دادند و ما پیروز شدیم. با آن که دیگر احزاب مخالف دولت که در انتخابات سال گذشته در کنار ما بودند، این بار از ائتلاف ما خارج شدند، اما باز هم پیروز شدیم.

این پیروزی نشان داد که قدرت واقعی تحول دموکراتیک در ترکیه، در دست مردم است. این یک رأی اعتماد به شکل جدیدی از مدیریت شهری بود که ما آن را «مدل استانبول» نامیدیم. این مدل، بر اساس مفاهیم مهمی همچون برابری شکل گرفته و مشارکت مدنی در فرآیند دموکراتیک و سیاست ‌های اقتصادی و توسعه اجتماعی مؤثرتر در سطح محلی را در اولویت قرار می‌ دهد.

در 31 مارس، رای دهندگان ما نه تنها در استانبول و نواحی آن، بلکه در سراسر ترکیه نامزدهای سوسیال دموکرات را انتخاب کردند و نقشه جدیدی از آرایش سیاسی و حزبی کشور را دوباره ترسیم کردند. پیام آنها روشن است. از این به بعد آنها می‌خواهند ترکیه‌ای را ببینند که بر اساس قانون و دموکراسی اداره شود.

آنها سیاست‌های تفرقه افکنانه و اقتدارگرایی را رد می‌کنند. آنها ترکیه‌ای متحد را متصور می‌کنند، نه ترکیه‌ای که در اثر دوقطبی شدن از هم پاشیده شده باشد.

علاوه بر این، نتیجه انتخابات اخیر، اعتراض بلند و رسایی علیه عمیق ‌تر شدن بحران اقتصادی بود. مردم ترکیه با رای خود، به تورم فزاینده، افزایش بیکاری و بالا رفتن هزینه‌های زندگی، اعتراض کردند.

دولت کنونی، که 22 سال قدرت را در دست داشته، شاهد از دست دادن پایگاه اجتماعی و فاصله گرفتن گروه‌های کلیدی رأی دهنده از جمله جوانان، زنان، کارگران و بازنشستگان بوده است.

رئیس جمهور رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه او در شهرهای بزرگ دچار شکست‌های سنگینی شدند و حمایت آنها عمدتاً در مناطق روستایی متمرکز بود. برعکس، حزب ما یعنی حزب جمهوری خلق، حمایت بی‌سابقه ‌ای را در آناتولی مرکزی و شرقی به دست آورد که نشان‌دهنده تغییر در پویایی سیاسی در سراسر ترکیه است.

به باور من، نتیجه انتخابات شهرداری‌ها، انرژی جدیدی را به کالبد اپوزیسیون دموکراتیک تزریق کرده است. درست یک سال پیش، رای دهندگان در انتخابات ریاست جمهوری از آقای اردوغان حمایت کردند. از آن زمان، حزب ما تغییراتی در رهبری ایجاد کرده و فرآیندی را برای اصلاح اساسی برنامه خود آغاز کرده است. مردم ترکیه این تغییر جهت را تشخیص داده و از آن استقبال کرده‌اند. آنها تمایل شدیدی برای تغییر دارند.

انتخابات همچنین نشان داد که شهروندان می‌توانند اتحادهای بسیار قوی‌تری نسبت به نخبگان سیاسی تشکیل دهند. حتی اگر احزاب و رهبران سیاسی امید خود را به دموکراسی از دست بدهند، شهروندان پای کار هستند و نومید نمی‌شوند. به عنوان دموکرات‌های ترکیه، ما متعهد به گسترش این اتحاد مردمی هستیم. آینده دموکراسی ترکیه و شکوفایی این کشور به تداوم امید و اعتماد مردم بستگی دارد.

در دو دهه گذشته شاهد بحران گسترده در دموکراسی بوده‌ایم و دولت‌های مستبد در سراسر جهان به قدرت رسیده‌اند. این تحولات ناشی از پوپولیسم و دوقطبی شدن، ابهامات جهانی را برانگیخته و مردم را به این پرسش واداشته است که آیا پایان دوران دموکراتیک نزدیک است یا خیر؟

اما برای ترکیه، 31 مارس رویداد متفاوتی بود: پایان دوران فرسایش دموکراسی. این یک نقطه عطف است که پیامدهای عمیقی را به همراه دارد، نه تنها برای ترکیه، بلکه برای منطقه نزدیک آن و فراتر از آن. این نشان می‌دهد که چگونه می‌توان گرایش‌های استبدادی را به چالش کشید و به عنوان نمونه‌ای برای جهان عمل می‌کند.

در بسیاری از کشورها، رای دهندگان در وابستگی‌های حزبی خود ریشه دوانده‌اند. ولی جامعه ترکیه نشان داد که نمی‌خواهد به این شکل عمل کند. هنگامی که جایگزین‌های منسجم و معتبری برای حکومت ارائه می‌شود، رأی دهندگان مایل به تغییر گرایش سیاسی خود و رد اقتدارگرایی پوپولیستی هستند.

اکنون وظیفه من و همه شهرداران منتخب، این است که اطمینان حاصل کنیم که مجموعه‌ای از قوانین مشترک برای حکومتداری محلی پاسخگو به طور مداوم اجرا می‌شود. این رویکرد مستلزم نظارت و ارزیابی داخلی قابل اعتماد خدمات عمومی در حوزه‌های تحت کنترل حزب جمهوری خلق است.

در عین حال، ما به دنبال همکاری با دولت برای رسیدگی به مشکلات مزمن کشور، به ویژه در زمینه آمادگی و مدیریت در برابر زلزله و بلایا خواهیم بود. ما با تهیه مجموعه‌ای جامع از پیشنهادهای اصلاحی، اقداماتی را برای تقویت اقتصاد، دموکراسی و نظام حقوقی خود انجام خواهیم داد.

حزب جمهوری خلق، اکنون به عنوان قوی‌ترین حزب برای رهبری کشور، جایگزینی است که در برابر حزب اردوغان ظاهر شده است. طی پنج سال آینده، شهرداران سوسیال دموکرات، شهرداری‌هایی را اداره خواهند کرد که بیش از 70 درصد جمعیت کشور و تقریباً 80 درصد اقتصاد ترکیه را در بر می‌گیرد. همانطور که به سمت انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی بعدی پیش می‌رویم، تغییرات در سطح محلی، زمینه را برای تغییرات گسترده‌تر در صحنه ملی فراهم می‌کند.

صرف نظر از تلاش‌های آتی رژیم پوپولیستی آقای اردوغان، استانبول و ترکیه به عنوان نمادهای آزادی، دموکراسی و هماهنگی اجتماعی خواهند بود. یک اخلاق سیاسی جدید که مردم را در اولویت قرار می‌دهد بر اقتدار چیره خواهد شد.

صرف نظر از تلاش ‌های آتی رژیم پوپولیستی آقای اردوغان، استانبول و ترکیه، همچنان نماد آزادی، دموکراسی و انسجام اجتماعی خواهند بود. اخلاق سیاسی جدیدی که مردم را در اولویت قرار دهد بر پوپولیسم استبدادی غالب خواهد شد. پس از زمامداری نسلی که کارنامه اش با انحطاط دموکراتیک و زوال اقتصادی مشخص شده است، جمهوری ترکیه با ایمانی تازه به دموکراسی وارد قرن دوم خود می‌شود.

انتهای پیام/