آیا خراسان شمالی به مقصد محبوب بیماران ترکمنستانی تبدیل می‌شود؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، استان خراسان شمالی با 300 کیلومتر مرز مشترک و نزدیک‌ترین راه زمینی به پایتخت همسایه شمالی ایران، کشور ترکمنستان، می‌تواند به مقصدی برای سفرهای درمانی مردم این کشور تبدیل شود.

از سوی دیگر قرابت‌های فرهنگی بخشی از مردم استان خراسان شمالی در زبان، گویش و آداب و رسوم با مردم ترکمنستان، نقطه اشتراک بسیار مهمی است که تسهیل سفر مسافران ترکمنستانی به استان را بیش از پیش فراهم ساخته است. هر چند همچنان این استان از وجود گذرگاه مرزی محروم مانده اما باز شدن این گذرگاه می‌تواند سیلی از بیماران ترکمنستانی را روانه بازار درمان استان کند.

نگاهی به وضعیت بهداشت و درمان ترکمنستان

بر‌اساس مطالعات و مقالات بهداشتی و درمانی، در کشور ترکمنستان  تکنولوژی‌های پزشکی مدرن تقریبا وجود ندارند و بسیاری از داروهای پایه دچار کمبود عرضه هستند. اگرچه مراقبت‌های بهداشتی برای اکثر شهروندان در دسترس است، اما این سیستم ورشکسته مالی است و درمان‌ها به صورت ابتدایی است. در سال‌های اخیر بعضی از متخصصان پزشکی مجاز به ارائه مراقبت‌های پزشکی خصوصی هستند و دولت انحصار مراقبت های بهداشتی را حفظ کرده است.

موسسات بهداشت و رفاه توسط وزارتخانه‌های بهداشت، فرهنگ، آموزش و پرورش و رفاه اجتماعی اداره می‌شوند. کمیته‌های مختلف هماهنگی نیز تحت نظارت مشاوران ریاست جمهوری فعالیت می‌کنند. بین سال های 1989 و 1992، مراقبت های بهداشتی به عنوان یک سهم از بودجه دولت از 11.2 به 6.9 درصد کاهش یافت، و بودجه های محلی، ناچار به برعهده گرفتن منابع  ناکافی بودجه شدند. با این حال، مقایسه آمار و ارقام مراقبت‌های بهداشتی قبل و بعد از سال 1991 تا حدودی گمراه کننده است، زیرا آمار برای تغییر در بودجه بندی سلامت در پایان دوره کمونیستی حساب نمی‌شود.

در اوایل دهه 90 میلادی در سیستم بهداشت و درمان درترکمنستان در حدود 13،000 پزشک و 298 بیمارستان وجود داشت که مجموعا بیش از 40،000 تخت را شامل بود. بعضی از مراکز صنعتی دارای کارخانه‌های جداگانه‌ای بودند. تعداد پزشکان به 13،800 نفر یا 36.2 در هر 10000 نفر در سال 1991 رسید. در آن زمان، پرسنل پزشکی تعداد 40،600 یا 106.9 در هر 10،000 نفر بود. تا اوایل دهه 1990 همه پرسنل بهداشتی کارکنان دولت بودند.

علی‌رغم دسترسی عمومی مردم به بهداشت عمومی رایگان، در مناطق روستایی مراقبت‌های پزشکی اغلب با توجه به استانداردهای غربی دارای کمبودهای فراوان است. در هر دو مناطق روستایی و شهری، پزشکان و کارکنان تحت نظارت، امکانات کمبود امکانات، کمبود دارو و منابع و مشکلات بهداشتی مزمن به ناکافی بودن سیستم کمک می کند.

یک مطالعه نشان داد که به دلیل اینکه 70 درصد از متخصص زنان و زایمان در یکی از استان‌های ترکمنستان آموزش کافی جراحی نداشتند، نیمی از بیماران آن‌ها فوت کردند. یک عامل در میزان مرگ و میر بالا، تهیه آب لوله کشی برای تنها 15 درصد از کلینیک‌های زایمان در کشور ترکمنستان است. نگرانی خاصی ترکمنستان از کمبود نمک های رودهی دهانی خوراکی برای کودکان، سرنگ‌ها و سوزن ها و واکسن هایی است که قبلا از روسیه و فنلاند وارد می‌شد.

طبق آمار سلامت، امید به زندگی در ترکمنستان 62.9 سال برای مردان، 69.7 سال برای زنان است و این کمترین میزان در کشورهای مستقل مشترک المنافع است. نرخ نسبتا بالای رشد طبیعی معادل 2.0 درصد در سال بر اساس نرخ تولد 29.9 در هزار نفر و نرخ مرگ و میر 7.3 در هزار نفر است.

در دهه 90 میلادی بیماری قلبی عروقی شایع ترین علت مرگ بود، به دنبال آن سرطان، بیماری تنفسی و حوادث (see Appendix 5). رژیم غذایی ضعیف، آب آشامیدنی آلوده و زباله های صنعتی و آفت کش‌ها باعث ایجاد یا تشدید بسیاری از مشکلات پزشکی است که به ویژه در مناطق شمال شرقی کشور در نزدیکی دریای آمو دریا و دریای آرال رخ می دهد.

زنان در دوران کودکی و کودکان خود در پایین ترین سطح سلامت قرار داشته و بیشتر به بیماری و بیماری مبتلا هستند. از سال 1991، ترکمنستان در رتبه اول از نظر میزان مرگ و میر نوزادان قرار دارد، در حالی که مرگ و میر در هر 1000 تولد زنده و مرگ و میر مادران بسیار بالا است و 50 درصد مرگ و میر در هر 100،000 تولد است. بعضی از متخصصان، مرگ و میر نوزادان بالا را به عوامل رژیم غذایی و مراقبت‌های بهداشتی تعلق می دهند، در حالی که دیگران به شیوه های بهداشتی ضعیف و عدم برنامه ریزی خانواده اشاره می کنند.

نگاهی به وضعیت بهداشت  درمان استان خراسان شمالی

براساس آمار رسمی دانشگاه علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی خراسان شمالی  هزار و 145 تخت بیمارستانی در استان وجود دارد که با احتساب تخت های بیمارستانی دانشکده اسفراین، آمار این تخت ها به یک هزار و 700 می‌رسد. اینک به ازای هر هزار نفر جمعیت در استان حدود 2 تخت وجود دارد که میانگین کشوری آن 1.7 تخت است. به گفته مدیران دولت سیزدهم، به زودی تعداد بیمارستان‌های خراسان شمالی به عدد 12 خواهد رسید و 64 تخت نیز به تجهیزات درمانی این استان یک میلیون نفری افزوده خواهد شد.

میزان امید به زندگی در  خراسان شمالی با انجام اقدامات سلامت محور و ارتقای بهداشت و درمان به 75 سال رسیده است. همچنین مرگ و میر شیرخواران که از شاخص‌های مهم وضعیت سلامت در دنیا است در ابتدای انقلاب 120 در هزار نفر بود که اکنون به 15 در هزار نفر رسیده است.

آمار مرگ و میر مادران نیز اکنون به 17 در 100 هزار نفر رسیده است. در شاخص مرگ و میر نوزادان زیر 28 روزه نیز رقم به عدد 9 در هزار رسیده است.

وجود 9 عدد سی تی اسکن، 48  پایگاه های اورژانس،  5 مراکز تحقیقاتی، 6 مراکز آموزش، 270 عضو هیئت علمی، 2088 دانشجوی رشته‌های پزشکی و بهداشتی، 330 مرکز بهداشتی و درمانی شهری330، 1735 مرکز بهداشتی و درمانی روستایی نشان دهنده بخشی از قدرت نظام سلامت و درمان استان در پذیرایی از بیماران ترکمنستانی است.

از سوی دیگر نزدیکی استان خراسان شمالی به قطب درمانی مشهد مقدس و امکانات هتلنیگ ایجاد شده در بیمارستان‌های خراسان شمالی، می‌تواند ظرفیتی عظیم برای پذیریش توریست‌های درمانی باشد.

آمادگی خراسان شمالی برای پذیرش بیماران بین‌المللی

 رئیس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی که این روزها برای تقویت روابط به کشور ترکمنستان سفر کرده در دیار با سفیر ایران در ترکمنستان، برنامه‌های این دانشگاه برای دست یافتن به توسعه پایدار را بیان و اظهار داشت: توسعه دیپلماسی علمی و گسترش همکاری با همسایگان در اولویت برنامه هاست و اقدامات موثری در این حوزه انجام شده است.

‌جواد شاهین‌فر با بیان اینکه برنامه‌های این دانشگاه با سه محوریت هوشمندسازی، مجازی‌سازی و بین‌المللی سازی و با فراهم کردن زیر ساخت ها به سرعت در حال پیشرفت است، اعلام کرد: طرح هوشمندی سازی در برخی از بیمارستان های استان با هدف تسهیل و تسریع در ارائه خدمات به بیماران پیاده‌ سازی شده است.

وی همچنین گردشگری سلامت این استان را از ظرفیت های خوب و ویژه خراسان شمالی اعلام و تصریح کرد: همزمان با وجود ظرفیت های طبیعی در استان، بسترهای بیمارستانی و خدمات درمانی نیز با راه اندازی بخش های آی پی دی و بین الملل در تعدادی از بیمارستان های استان برای پذیرفتن بیماران خارجی آماده و فراهم شده است.  راه اندازی و توسعه بخش‌ پذیرش بیماران بین‌الملل، خراسان شمالی را به ظرفیتی جدید برای توسعه گردشگری سلامت تبدیل کرده است.

با نگاهی به نداشته‌های کشور همسایه، ارزانی سفر برای ترکمن‌ها و خدمات قابل توجه پزشکی در استان خراسان شمالی، می‌توان گفت خراسان شمالی ظرفیت تبدیل شدن به قطب توریست درمانی منطقه شمال شرق ایران را دارد. باید دید آیا مدیران استان و مدیران ملی عزمی برای بازگشایی گذرگاه مرزی و تسهیل سفر مسافران دو کشور را دارند؟

انتهای پیام/311/.