پادکست‌ها فرصتی برای مدیریت فرهنگی کشور
درحالی روند افزایشی مصرف پادکست‌ها در کشور با سرعت ادامه دارد که نبود آمارهای دقیق نه تنها در تولید بلکه در سیاست‌گذاری و مدیریت فرهنگی کشور می‌تواند چالش‌آفرین باشد که باید برای آن برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم.
به‌گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، درحالی آمارها بیانگر روند افزایشی استفاده از پادکست‌ها در میان گروه‌های سنی مختلف کشورمان است که بررسی‌های انجام شده در این زمینه یعنی تولید انواع پادکست‌ها نشان می‌دهد، اگرچه شاهد افزایش سهم این نوع محتوا در تولیدات محتوایی مختلف هستیم، اما هنوز در پاره‌ای از موارد بی‌توجهی به آمارها و همچنین عدم تولید مناسب محتوا در بخش‌های مختلف نه تنها باعث هدررفت منابع می‌شود، بلکه به نوعی می‌تواند به مشکلی قابل توجه در مسائل فرهنگی کشورمان در آینده نزدیک تبدیل شود.
به‌گفته کارشناسان تغییر سبک زندگی جوامع بشری بخصوص در کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه نحوه استفاده کاربران فضای مجازی از داده‌های موجود در میان صفر و یک‌های مجازی نیز رفته رفته درحال تغییر و گونه‌های متفاوتی از محتوا متناسب با شرایط جوامع مختلف یا حتی گروه سنی آنها در سبد مصرفی محتوای دیجیتالی در این زمینه مورد استقبال کاربران قرار گرفته است.
این درحالی است که تحقیقات موجود پرده از این واقعیت برداشته که استفاده از محتوای تولید شده به صورت پادکست‌ها نسبت به سایر قالب‌های محتوایی به دلایل مختلف از جمله هزینه مصرف بسیار پایین، عدم نیاز به تجهیزات خاص برای استفاده، عدم نیاز به اختصاص زمان خاص برای استفاده و چندین نکته دیگر نسبت به سایر محتواها در میان کاربران درحال رشد تقاضای مصرف است. به عنوان مثال براساس آمارهای رسمی در میان کل استفاده کنندگان پاکست در آمریکا 22 درصد آنها هنگام رانندگی به پادکست مورد علاقه خود گوش کرده‌اند.
در این زمینه آمارهای رسمی منتشر شده در سال 2023 میلادی از روند روبه‌افزایش استفاده از پادکست‌ها توسط کاربران فضای مجازی نشان می‌دهد که سیرصعودی این اتفاق کاملا معنادار و قابل توجه است به صورتی که در سال 2022 میلادی تعداد افرادی که به محتوای انواع مختلف پادکست‌گوش کرده‌اند چیزی در حدود 424.2 میلیون نفر بوده که این تعداد سال بعدی یعنی سال 2023 میلادی به رقمی معادل 464.7 میلیون نفر افزایش خواهد داشت.
از سوی دیگر کارشناسان و محققان در این زمینه برآورد کرده‌اند با درنظر گرفتن روند روبه‌رشد استفاده از محتوای پادکست‌ها در قالب‌های مختلف در دهکده جهانی نشان می‌دهد که احتمالاً در پایان سال 2024 میلادی تعداد کل کاربرانی که به پادکست گوش می‌کنند در سراسر جهان به رقمی معادل 504.9 میلیون نفر خواهد رسید و نکته مهم مقایسه سیرصعودی این کاربران در چندسال اخیر است.
در همین حال نگاه دقیق‌تر آماری به موضوع تولید پادکست‌ها در سراسر جهان نشان می‌دهد که از ابتدای سال 2023 میلادی تاکنون نزدیک به 5 میلیون تولید کننده انواع پادکست در جهان فعال بوده‌اند که این تعداد تولید کننده چیزی حدود 70 میلیون اپیزود پادکست در قالب‌های مختلف را به 150 زبان مختلف تولید و از طریق درگاه‌های مختلف روانه بازار کرده‌اند که فعالیت آنها در مجموع رقمی معادل 23.56 میلیارد دلار گردش مالی در کل ایجاد کرده است.
از سوی دیگر تحقیقات انجام شده در میان کاربران پاکست‌های مختلف آمریکایی به عنوان یکی از کشورهایی که موضوع گوش کردن به پادکست‌های مختلف در آن گسترش قابل توجهی دارد نشان می‌دهد که 79 درصد از کل جمعیت بالاتر از دوازده سال این کشور با پادکست آشنایی داشته و 26 درصد گروه یاد شده یعنی بالاتر از دوازده سال آمریکایی هر هفته پادکست گوش می‌کنند و نهایتاً از کل جمعیت مورد نظر که شامل افراد بالاتر از 12 سال است 62 درصد بطور کلی هرگز پادکست گوش نمی‌کنند. (توضیح اینکه از میان کل جمعیت هدف یعنی افراد بالاتر از 12 سال 79 درصد با موضوع پادکست آشنایی دارند اما لزوماً جزو استفاده کننده‌ها از این فناوری نیستند)
البته نکته جالب‌تر درباره استفاده از پادکست‌ها میان افراد بالاتر از 12 سال آمریکایی تقسیم بندی گروه‌های سنی آنها در استفاده از محتوای تولید شده با شیوه یاد شده است به صورتی که آمارهای رسمی نشان می‌دهد 55 درصد از افراد بین 12 تا 34 آمریکایی جزو کاربران و استفاده کنندگان از محتوای مختلف پادکست‌هستند و در میان افراد 35 تا 54 ساله تقریبا 51 درصد از این فناوری استفاده می‌کنند و در گروه سنی بالاتر 55 سال تنها 21 درصد مصرف کننده این فناوری هستند.
اما چه‌خبر از ایران؟
در همین حال اگر از میزان مصرف یا گستره اقتصادی پادکست‌ها در سراسر جهان بگذریم شرایط در ایران نیز روندی صعودی و مشابه با سایر نقاط دهکده جهانی دارد با این تفاوت که تحقیقات میدانی قابل توجهی مثل سایر کشورهای در ایران برای این نوع از محتوای دیجیتالی صورت نگرفته است و همین نکته می‌تواند در آینده به چالشی قابل توجه در بخش‌های مختلف شناخته شود.
دراین زمینه اگرچه فقر آماری قابل توجهی وجود دارد اما براساس داده‌های اولیه کل پادکست‌های تولید شده به زبان فارسی یعنی 9067 مورد درقالب اپیزودهای مختلف 696 میلیون بار شنیده شده‌اند و براساس همین آمارها سوژه‌های دینی و آموزشی از میان 23 نوع مختلف - ژانر مختلف - بیشترین حجم تولید را به خود اختصاص داده‌اند؛ اما در میان تولیدات ژانرهای آموزشی و روانشناسی بیشترین مصرف را به خود اختصاص داده‌اند که این حجم تقاضای بالا برای این بخش از تولیدات صوتی می‌تواند نقشه از آینده شرایط پادکست در ایران باشد.
این درحالی است که بررسی آماری میزان تولید در یک دهه گذشته نشان می‌دهد در دوره همه‌گیری کرونا در ایران که محدودیت گسترده‌ای در سراسر کشور برای کاهش همه‌گیری اجرا شد میزان تولید پادکست‌ها نیز شدت گرفته و روند افزایش به خود گرفته و پس از کاهش همه‌گیری سیر تولید پادکست‌ها نیز نزولی شده است اما به رشد خود نسبت به گذشته ادامه داده و با درنظر گرفتن بیشترین حجم تولید در سال 1399 می‌توان با توجه به داده‌های آماری این سال روندی از آینده صنعت نیز ترسیم کرد.
البته بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد از میان کل 9067 پادکست فارسی که تولید شده است 1936 عنوان تنها یک اپیزودی بوده‌اند و که نشان دهنده عدم فعالیت نزدیک به 20 درصد از پادکست‌های کشور است و از این میان 369 عنوان کمتر از 10 بار شنیده شده‌اند که دقت در این آمار نیز نشان می‌دهد 4 درصد از کل عناوین پادکست‌های فارسی کمتر از 3700 بار شنیده‌شده‌اند.
از سوی دیگر برآوردها اینگونه است که 96 درصد از پادکست‌های تولید شده ایران به صورت رایگان در اختیار مخاطبان خود قرار می‌گیرند و کمتر از 2 درصد هم دارای اسپانسرهای فعال بوده که درآمدی برای آنها دست و پا کرده‌اند.
اما همانطور که قبلاً نیز اشاره شد ژانرهای مختلف تولید پادکست‌ها و البته میزان مصرف آنها می‌تواند بیانگر واقعیت‌های قابل توجهی درباره آینده و از همه مهمتر سیاست‌گذاری‌های مورد نیاز برای آینده باشد .
براین اساس با توجه به نمودار بالا سوژه‌های دینی، آموزشی، اخبار، هنر، روانشناسی، علم و فناوری و فرهنگی و اجتماعی دارای بیشترین تعداد تولید پاکستی در سال 1399 بوده و نکته جالب مقایسه این میزان تولید با حجم تقاضای موجود از سوی کاربران فضای مجازی است که واقعیتی قابل تامل در این زمینه را به نمایش می‌گذارد، چون مقایسه تولید و مصرف آنها پرده از این واقعیت برمی‌دارد که سوژه‌های دینی و اخبار علی‌رغم تولید بالا کمترین استفاده و آموزشی متناسب با تولید تقاضا وجود دارد و در جایگاه سوم هنر و روانشناسی دارای تقاضای متناسبی با میزان تولید است که می‌توان با سرمایه‌گذاری منطقی در این زمینه روند صعودی مناسبی ایجاد کرد.
در همین حال لازم به یادآوری است با درنظر گرفتن گروه سنی مصرف کننده اینگونه دیتاها در فضای مجازی و البته شرایط فعلی جامعه ایران بد نیست سیاست‌گذاران نسبت به برنامه‌ریزی برای تولید محتوای مناسب در ژانرها یا سوژه‌های پرمخاطب اقدام کنند تا به این ترتیب خلاء تولید عاملی در ورود محتوای غیرمناسب با فرهنگ کشورمان در گروه سنی یاد شده نباشد.
این درحالی است که به گفته برخی کارشناسان بی‌توجهی به نسل نوجوان در دهه‌های گذشته و عدم تولید محتوای فرهنگی مناسب این گروه سنی باعث شده تا امروز گروه سنی یاد شده به دلیل فقط دسترسی به محتوای مناسب با مصرف محتوای تولید شده نا مناسب فرهنگ کشورمان دچار چالش‌های مختلفی باشد.
انتهای پیام/
