بررسی اصول و روش‌های پاسخگویی به روش قرآن در یک کتاب جدید
کتاب «اصول و روش‌های پاسخگویی» اثر محمدجواد فلاح به همت مؤسسه بوستان کتاب منتشر شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، پرسش و پاسخ، از جمله راهکارهای قرآنی برای کشاندن مخاطب به تفکر و سپس هدایت است. پرسش‌هایی که در مورد وجود پروردگار، هدف داری خلقت، عبث نبودن خلقت انسان، معاد، نبوت، هدایت الهی و اخلاق پرسیده شده است، در قرآن مطرح شده و پاسخ‌های درخور نیز در پی آن آمده است. طرح چنین موضوعاتی در قالب پرسش و پاسخ، نشان از کارآمدی و اثربخشی این روش دارد.
کتاب «اصول و روش‌های پاسخگویی» نوشته محمدجواد فلاح می‌کوشد مبانی، اصول و روش‌های پاسخگویی را که بر پایه آموزه‌های قرآن کریم در قالب ظرایف بلاغی و هنری ارائه شده است، برای فهم و یافتن پاسخ درخور به شبهات دینی جامعه معاصر به رشته تحریر درآورد.
این کتاب در سه فصل تألیف شده است؛ فصل اول با عنوان مباحث مقدماتی، به بررسی جایگاه و ارزش پرسش و پاسخ (از دیدگاه قرآن، در روایات اسلامی و در سیره و روش معصومان (ع) و اولیای دین) پرداخته و پیشینه علمی و مفهوم شناسی (نصوص قرآنی، شبهه، پاسخ، دین و مبانی) را تبیین کرده است.
نویسنده در فصل دوم از این کتاب با عنوان «اصول پاسخگویی به سؤالات و شبهات دینی» به تشریح دامنه معنایی اصول و اصول نظری در پاسخگویی به سؤالات دینی (اصول الهیاتی، اصول جهانشناسی، اصول انسان شناسی و اصول ارزش شناختی) پرداخته و اصول کاربردی (شامل اصل هدفداری، اصل اولویت، اصل پیش بینی پذیری و تدبیر و اصل عقل محوری و استدلال گرایی) را مورد بررسی قرار داده و اصول اخلاقی (اصل وظیفه‌گرایی و تکلیف گرایی، اصل حق مداری، اصل اخلاص و قصد قربت و اصل حسن خلق) را مورد تأکید قرار داده است.
«روش‌های پاسخگویی به سؤالات و شبهات دینی» عنوان سومین فصل از کتاب مذکور است که در آن مقصود از روش، روش شناسی و گونه شناسی روش‌های پاسخگویی در قرآن بیان شده، تقسیم بندی صریح قرآن در روش‌ها شامل روش حکمت، روش موعظه حسنه و روش جدال احسن بررسی شده و شیوه‌ها و زیر مجموعه روش‌ها (روش پرسش و پاسخ، روش استدلال، روش تعلیل، روش تشبیه و روش عبرت) به رشته تحریر درآمده است.
در قسمتی از کتاب با عنوان اصل میانه‌روی در پاسخگویی می‌خوانیم:
این اصل می‌گوید در امر پاسخگویی به سؤالات چه در مقام تفکر و اندیشیدن چه در مقام ایراد سخن چه در نوع مواجهه با پرسشگران چه در ارائه پاسخ‌های مختلف در عرصه عقیدتی، اخلاقی و فقهی، باید اعتدال و میانه‌روی و در حقیقت حرکت در مسیر حق را مورد توجه قرار داد و نباید مسیر پاسخگویی به جانب افراط و تفریط کشیده شود. البته این به معنای دست کشیدن از اصول و احکام مسلم شریعت نیست که بیان خواهد شد. واژه «اعتدال» و «میانه‌روی» در منابع اسلامی، با الفاظی مانند قصد، اقتصاد و وسط استعمال شده است.
با پژوهش ژرف و عمیق می‌توان دریافت، همان گونه که اصل توحید در تار و پود احکام و مقررات اسلام و آیات و روایات و سیره حضرات معصومین (ع) پیچیده شده، اصل اعتدال نیز در تشریع احکام لحاظ گردیده است.
قرآن کریم، امت اسلام را امت میانه و وسط می‌نامد و می‌فرماید:
«و این چنین شمار امتی میانه (معتدل) ساختیم تا بر مردمان گواه باشید و پیامبر (ص) هم بر شما گواه باشد». (سوره بقره، آیه 143)
معنای آیه این است که در آیین اسلام، هیچ گونه افراط و تفریط وجود ندارد و مسلمانان بر خلاف سایر فرقه‌ها، از مقرراتی پیروی می‌کنند که قانونگذار آن، به تمام نیازهای فطری بشر آگاه بوده و همه جهات جسمی و روحی او را در نظر گرفته است.
کتاب «اصول و روش‌های پاسخگویی» اثر محمد جواد فلاح در مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی در 456 صفحه تهیه و به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسیده است.
علاقه مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند به نشانی اینترنتی مؤسسه بوستان کتاب به آدرس www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.
انتهای پیام/
