گزارش کمیسیون کشاورزی در خصوص مدیریت بازار کالاهای استراتژیک گندم و برنج

به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، علیرضا نظری سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (دوشنبه 2 مرداد) مجلس شورای اسلامی گزارش کمیسیون کشاورزی،آب، منابع طبیعی و محیط زیست در خصوص بررسی نحوه سیاستگذاری دستگاههای متولی در حوزه مدیریت بازار کالاهای استراتژیک گندم و برنج در کشور را به شرح زیر قرائت کرد.

مقدمه:

بررسی سیاست‌های دولت در زمینه مدیریت بازار محصولالت کشاورزی در طی چند سال اخیر نشان می‌دهد که سیاست‌های غیر موثر و بعضا متناقضی در خصوص این محصولات اتخاذ گردیده است. در همین راستا، شواهد موجود در بازار چند ماه اخیر کالاهای استراتژیکی همانند گندم و برنج که از جمله اصلی ترین مواد غذایی در سفره شهروندان ایرانی شناخته میشوند مؤید آن است که سیاست‌های مدیریت بازار در مورد این محصولات عمدتا مبنی بر پایین نگه داشتن مصنوعی قیمتها و در مقابل تأمین نیاز مصرف کنندگان از مسیر واردات بدون برنامه‌ریزی بوده است. تصمیماتی که از یک سو خسارات‌های فراوانی به بخش تولید و حاصل دسترنج کشاورزان وارد نموده و از سوی دیگر با بسترسازی برای نقش آفرینی دلالان و واسطه‌ها مردم را با افزایش غیرمنطقی قیمت ها به ویژه در زمینه برنج مصرفی مواجه ساخته است. از این رو با عنایت به اهمیت وافر دو کالای استراتژیک گندم و برنج در زنجیره غذایی کشور و چالش های اخیر به وجود آمده در زنجیره بازار این محصولات، کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی برآن شده تا طی برگزاری جلساتی به بررسی ابعاد و کم و کیف سیاست گذاری دستگاه های متولی در این حیطه بپردازد که نتایج آن اینک در قالب گزارش نظارتی با عنوان "بررسی نحوه سیاست گذاری دستگاه های متولی در حوزه مدیریت بازار کالاهای استراتژیک گندم و برنج در کشور" به استناد تبصره 1 ماده 107آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی به حضور مردم شریف ایران و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی تقدیم می گردد.

بخش نخست: آخرین وضعیت زنجیره تأمین، تولید و مصرف گندم و برنج در کشور

الف: گندم مطابق با گزارش های اخذ شده

در سال 1399-1400 سطح برداشت گندم برابر 5 میلیون و 245 هزار هکتار بوده است که 1 میلیون و 914 هزار هکتار آن (یعنی معادل تقریبی 36درصد)، سهم کشت آبی و باقی سهم کشت دیم بوده است. در سال 1401-1400 سطح برداشت گندم برابر 5 میلیون و 876 هزار هکتار بوده که 1 میلیون و 899 هزار هکتار آن )معادل 32درصد) متعلق به کشت آبی و 3 میلیون و 977 هزار هکتار آن سهم کشت دیم بوده است. الزم به ذکر است در سال زراعی 1402-1401 سطح برداشت گندم دیم و آبی با 1/3 درصد افزایش به 5 میلیون و 958 هزار هکتار افزایش یافته است.

قیمت خرید تضمینی گندم در سال 1399-1400 به ازای هرکیلوگرم 5000 تومان و در سال زراعی 1401-1400 با افزایش بیش از 100 درصدی نسبت به سال پیش با نرخ 11500 تومان تعیین گردیده است.. قیمت خرید تضمینی گندم برای سال زراعی 1401-1402 به مبلغ 15000 تومان تعیین و اعلام گردیده است.

مجموع تولید گندم در سال زراعی ،1399-1400 9 میلیون و 68 هزار تن بوده که از این میزان 6 میلیون و 907 هزار تن سهم گندم آبی و 2 میلیون و 161 هزار تن سهم گندم دیم بوده است. همچنین مجموع تولید گندم در سال زراعی ،1401-1400 با 27 درصد افزایش تولید نسبت به سال پیش به 11 میلیون و 519 هزار تن رسیده که 7 میلیون و 707 هزار تن سهم گندم تولید آبی و 3 میلیون و 812 هزار تن سهم گندم تولید دیم بوده است. برای سال زراعی 1401-1402 مجموع تولید گندم کشور به طور تقریبی 12 میلیون و 470 هزار تن پیش بینی و اعلام گردیده است.

میزان واردات گندم در سال زراعی 1400-1399 حدود 7 میلیون و 75 هزار تن بوده است که با افزایش میزان 27 درصدی میزان تولید گندم داخلی در سال زراعی 1401-1400 نسبت به سال پیش از آن، میزان واردات در این سال به 4 میلیون و 456 هزار تن کاهش یافته است. میزان واردات گندم از ابتدای سال جاری تاکنون 1میلیون و 558 هزار تن می باشد.

 کل خرید تضمینی گندم در سال زراعی ،1399-1400 4 میلیون 685 هزار تن ( معادل 51/7 درصد تولید آن سال( و در سال زراعی 1400-1401 برابر 7میلیون و 299 هزار تن ( یعنی معادل 62/8 درصد تولید آن سال )بوده است. پیش بینی می شود در سال 1401-1402 میزان خرید تضمینی به بیش از 8 میلیون و 500 هزار تن )معادل 68/2 درصد تولید) برسد. خاطرنشان می سازد میزان خرید تضمینی گندم در سال جاری تا تاریخ یکم مردادماه، 7 میلیون و 437 هزار تن بوده است که نسبت به بازه زمانی مشابه در سال ،1401 28درصد و سال ،1400 81 درصد افزایش داشته است.

درنهایت با توجه به آن که میزان تقریبی نیاز سالانه کشور به گندم حدود 11 میلیون و 500 هزار تن برآورد می گردد و علی رغم آن که بررسی آمار میزان تولید داخلی گندم در طی ادوار مختلف (به ویژه طی سال های 93 تا 1 به علت 98) حاکی از پتانسیل بالای کشور در تقویت خود کفایی در تولید این محصول استراتژیک می باشد عدم اتخاذ سیاست های کارآمد توسط دستگاه های متولی، کماکان برای تأمین بخشی از گندم مورد نیاز خود وابسته به منابع خارجی می باشیم.

انتهای پیام/