نمایشگاه ۳۴| نمایشگاه کتاب فرصتی برای توسعه اقتصاد فرهنگی ایران در تاجیکستان

به‌گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، درحالی علی رمضانی؛ قائم مقام و سخنگوی سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در جلسه هماهنگی کمیته پاسخگویی و اطلاع‌رسانی نمایشگاه  دیروز درباره اهمیت این رویداد فرهنگی کشورمان اظهار داشت، نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران میراث ناملموس ملی است و ترکیب و شکل حضور مردم در هیچ کدام از نمایشگاه‌های خارجی مانند نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیست، که کشور تاجیکستان به عنوان یکی از همسایه‌های ایران با اشتراک‌های فرهنگی و زبانی بسیار به عنوان مهمان ویژه معرفی شده است. 

در این زمینه برخی کارشناسان تاکید دارند با درنظر گرفتن اشتراک‌های فرهنگی گسترده میان دو کشور از فرصت 10 روزه نمایشگاه باید استفاده کنیم تا علاوه بر تحکیم روابط فرهنگی نسبت به ایجاد فرصت‌های بیشتر در اقتصاد فرهنگ ایران گام‌های موثر‌تری برداریم، آن هم در شرایطی که دیپلماسی فرهنگی و توسعه اقتصاد فرهنگ در ایران دستور کار دولت سیزدهم است.

کتاب تاروپودی ناگسستنی میان ملت ایران و تاجیکستان

غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ضمن اشاره به خط سیریلیک گفت: ما باید کمک کنیم که هر باسواد تاجیکی به خط فارسی یا «نیاکان» همان اندازه که به خط سیریلیک تسلط دارد، تسلط پیدا کند.

وی با اشاره به حضور تاجیکستان در نمایشگاه تهران در این زمینه گفت: تاجیکان ملتی تمدن‌آفرین و فرهنگی بوده و هستند و همین امر نیز آنان را به سوی تکامل کتاب‌خوانی و کتاب‌دوستی سوق می‌دهد. اگر به دیده تحقیق به آثار بزرگترین شاعران، ادبیان، عالمان و فیلسوفان دو ملت ایران و تاجیکستان نظر بیفکنیم، خواهیم دید کتاب و کتابخوانی و ارج گذاشتن به آن امری همه‌گیر است. به‌واقع تاروپودهای ملت ایران و تاجیکستان با کتاب پیوندی ناگسستنی دارد و همزبانی و مشترکات فرهنگی این دو ملت بر همگان آشکار است.

حدادعادل با بیان اینکه حضور این کشور در نمایشگاه کتاب تهران به ارتباطات فرهنگی دو کشور رونق بیشتری می‌بخشد، ادامه داد: آشنایی مردم ایران با دانشمندان و نویسندگان تاجیک که به مناسبت برپایی نمایشگاه کتاب به ایران سفر می‌کنند بیش از پیش صورت خواهد گرفت و از سویی نیز آشنایی آن‌ها با ایران بیشتر خواهد شد. 

او درباره آشنایی مردم ایران با بزرگان و ادیبان تاجیکستان گفت: نویسندگان معاصر تاجیک در ایران نیز شناخته شده هستند؛ ما در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی حتی در سال‌های کرونایی بزرگداشت افرادی همچون باباجان غفور اُف، بازار صابر و صدرالین عینی را برگزار کردیم که از ادبای معاصر این کشور به شمار می‌روند. اما لازم است در معرفی نویسندگان معاصر تاجیک و آثار آن‌ها به جامعه ایران با برنامه‌ریزی اقدام بیشتری کنیم.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی به ناشر ایرانی که آثار نویسندگان تاجیکی منتشر می‌کند اشاره و بیان کرد: تبدیل خط فارسی به سیریلیک کار کمونیست‌ها و اتحاد جماهیر شوروی بود و درحال حاضر خط تاجیک‌هاست. ما باید کمک کنیم که هر باسواد تاجیکی به خط فارسی یا «نیاکان» همان اندازه که به خط سیریلیک تسلط دارد، تسلط پیدا کند.

بوستان و گلستان سعدی همدم کودکان تاجیکی است

بنیانگذار موسسه‌های بین‌المللی Sport Tourism Event's  &  Media حضور تاجیکستان به‌عنوان میهمان ویژه در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را برای کمک به اعتلا، اصالت و حفاظت فرهنگ، ادب، صدق و صفای آریایی بسیار موثر دانست و گفت: در تاجیکستان وقتی نوزادی به دنیا می‌آید، زیر سرش در گهواره کتاب بوستان و گلستان سعدی می‌گذارند.

فاطمه السادات (مهیا) سیدمومنی با بیان اینکه خوشبختانه در بین مردمان فرهنگ و هنر دوست تاجیکستان کتاب و شعرای فارسی زبان بسیار مورد احترام و ستایش است، افزود: بیشتر کودکان این سرزمین، دیوان حضرت سعدی و فردوسی بزرگ را حفظ هستند. به‌طوری‌‎که وقتی نوزادی به دنیا می‌آید، زیر سرش در گهواره کتاب بوستان و گلستان سعدی می‌گذارند و بچه‌ها در دوران کودکی با رزم و بزم پهلوانان و قهرمانان شاهنامه آشنا می‌شوند. 

او همچنین ضمن طرح این نکته که قدرت مشاعره به زیبایی و احساس هر چه تمام‌تر در میان این مردم فرهنگ دوست و مهر آفرین بسیار بالاست، ادامه داد: در نوروز سال 90 بعد از مراسم جشن جهانی نوروز به‌صورت زمینی با چند تن از دوستان راهی شهر خجند شدیم؛ در بین راه گرفتار برف و بهمن شده و حدود 48 ساعتی در جاده متوقف شدیم. با یکی از معلم‌ها  و کارمندان وزارت فرهنگ و ادب تاجیکستان که با ما هم مسیر بودند، آشنا شدیم و شگفتا که ما و دوستان از روی دیوانهای مختلف و ایشان متن‌هایی از حفظ مشاعره می‌کردیم...! و باز ما باختیم.

بنیانگذار موسسه‌های بین‌المللی Sport Tourism Event's  &  Media گفت: نه تنها ایشان، بلکه کودکان تاجیکستانی هم به زیبایی پاسداشت شعر و ادب و فرهنگ پارسی را ارج می‌نهند. معلم‌ها و کارمندها و اساتید دانشگاه و حتی پدر بزرگ و مادربزرگ‌های تاجیکی نیز با شعر عجین هستند. در آن دیار مهرپرور، فرهنگ ملی آیینی به‌واقع بر چشمانشان جای دارد.

مومنی، حضور تاجیکستان به‌عنوان میهمان ویژه در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را برای کمک به اعتلا، اصالت و حفاظت فرهنگ، ادب، صدق و صفای آریایی بسیار موثر دانست و بیان کرد: تاجیک‌ها به خوبی فرهنگ، مهر، آیین شعر و ادب پارسی را قدر می‌نهند و بدین سبب است که هزاران هزار کودک حافظ سعدی و فردوسی و... در این کشور می‌بینید.

او اضافه کرد: باید با گسترش دیپلماسی فرهنگی و ادبی از طریق زبان مشترک در تاجیکستان اهتمام ویژه‌ای صورت گیرد که اگر این‌کار به‌موقع و با هوشیاری انجام نشود، مدارس ترک و ازبک و... در تاجیکستان دیگر نشانی از زبان فارسی نخواهند گذاشت.

سیدمومنی در بخش دیگری از سخنان خود به ارائه پیشنهادی برای گسترش روابط فرهنگی ایرانیان و تاجیک‌ها پرداخت و گفت: به‌نظرم می‌توانیم با همکاری و هم‌افزایی هم به اتفاق در طول سال چندین بسته  فرهنگی، ادبی، هنری، تفریحی و... را به‌صورت عام و خاص با توجه به رویدادهای با شکوه ملی آیینی همچون جشن جهانی نوروز، روز ملی تاجیکستان  و دیگر رویدادها تعریف و اجرا کنیم.

فاطمه السادات (مهیا) سیدمومنی در پایان بیان کرد: پیش‌تر بیش از 2 هزار جلد کتاب از طرف انجمن دوستی ایران و تاجیکستان به کتابخانه ملی شهر دوشنبه که بزرگترین کتابخانه آسیای میانه است به‌عنوان تحفه فرهنگی اهدا شده است.

ضرورت تولید کتاب صوتی برای تاجیک‌ها

عضو انجمن دوستی ایران و تاجیکستان و کارشناس امور فرهنگی تاجیکستان، ضمن اشاره به اینکه صنعت چاپ تاجیکستان قوی بوده و سابقه دیرینه‌ای دارد، گفت: با توجه به اینکه زبان کشور تاجیکستان نیز فارسی است، می‌توانیم در حوزه کتاب‌های صوتی ورود پیدا کنیم و شرایطی را فراهم کنیم تا کتاب‌های ایرانی به‌صورت کتاب‌های صوتی در این کشور در دسترس مخاطبان قرار گیرد.

مجید اسدی  درباره تبادلات صنعت نشر ایران و تاجیکستان عنوان کرد: متاسفانه خیلی کمتر از حدی که انتظار می‌رود و باید باشد این امر صورت می‌گیرد. در برهه‌ای بین سال‌های 2010 تا 2015 موجی در تاجیکستان راه افتاد و برخی کتاب‌های فارسی در تاجیکستان به سیریلیک برگردان و در آنجا چاپ شد و بالعکس. منتها در دهه اخیر به دلیل برخی مشکلات کمتر این امر صورت گرفت؛ امیدوارم با بهبود شرایط این روند هم روبه‌ تزاید برود و شاهد نشر آثار برتر ادبیات تاجیکستان به خط فارسی در ایران و بالعکس باشیم.

وی درباره چگونگی بهبود پیوند صنعت نشر این دو کشور اضافه کرد: گام‌های بسیاری برداشته شده، ولی متاسفانه چون مستمر نبوده به نتایج مطلوبی نرسید. زمانی که کتابخانه جدید ملی تاجیکستان در حال افتتاح بود حجم زیادی کتاب با حمایت مردمی از ایران به این کتابخانه گسیل شد؛ در این کتابخانه سالنی وجود دارد که کتاب‌های اهدایی ایران و آثاری با خط فارسی نگهداری می‌شود.

کارشناس امور فرهنگی تاجیکستان با اشاره به اینکه ایران و تاجیکستان مرز زمینی مشترک ندارند و هزینه انتقال کتاب سنگین است، درباره حضور تاجیکستان به عنوان میهمان ویژه نمایشگاه بین‎المللی کتاب تهران مطرح کرد: این اتفاق می‌تواند در افزایش تعاملات صنعت نشر دو کشور موثر باشد. سال گذشته تعداد نسبتا خوبی از فرهنگیان و چهره‌های اهل فن در حوزه کتاب تاجیکستان در نمایشگاه حضور داشتند و امیدوارم امسال گرمتر و موثرتر باشد. 

وی نقش نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در استحکام پیوند فرهنگی با کشورهای مختلف را تاثیرگذار دانست و افزود: به‌هرحال افرادی که به نمایشگاه مراجعه می‌کنند با تولیدات و آثار و شخصیت‎های ادبی سایر کشورهای حاضر در نمایشگاه آشنا می‌شوند و ارتباطات پررنگ‌تر می‌شود.

عضو انجمن دوستی ایران و تاجیکستان با اشاره به خط سیریلیک کشور تاجیکستان بیان کرد: ما باید برای برگردان و نویسه‌گردانی از سیریلیک به فارسی و بالعکس برنامه‎هایی را تدارک ببینیم که درواقع آثار برتر فارسی و ادبیات ایران در تاجیکستان در معرض مطالعه مخاطبان قرار گیرد و همینطور آثار برتر این کشور به خط فارسی برگردان شود تا علاقه‌مندان بتوانند در ایران از آن بهره ببرند.

اسدی در پایان گفت: امیدوارم زمینه برگردان و نویسه‌گردانی کتاب‌ها بیشتر فراهم شود. اما با توجه به اینکه زبان کشور تاجیکستان نیز فارسی است ما می‌توانیم در حوزه کتاب‌های صوتی ورود پیدا کنیم و شرایطی را فراهم کنیم تا کتاب‌های ایرانی به صورت کتاب‌های صوتی در این کشور راحت‌تر در دسترس مخاطبان قرار گیرد. 

انتهای پیام/