سعد حریری همچنان گرفتار بن‌بست عربستان
با وجود اینکه بعد از ورود سعد حریری به بیروت روزنه‌های امیدی میان سنی‌های لبنان برای بازگشت وی به قدرت به وجود آمده بود اما شواهد نشان می‌دهد این چهره جنجالی لبنان همچنان گرفتار قفسی است که سعودی‌ها اطراف او کشیده‌اند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، بعد از ورود «سعد حریری» نخست‌وزیر اسبق لبنان به بیروت بعد از یک غیبت طولانی‌مدت و کناره‌گیری از دنیای سیاست، علامت سؤال‌هایی درباره اینکه آیا حریری بار دیگر در آشفته‌بازار بحران سیاسی لبنان اقدامی برای تأثیرگذاری بر عرصه سیاست این کشور انجام خواهد داد یا نه، به وجود آمده است.
سال گذشته زمانی که سعد حریری تصمیم گرفت فعالیت سیاسی خود را به حالت تعلیق دربیاورد و انتخابات پارلمانی مه 2022 این کشور را نیز تحریم کرد، بسیاری به این نتیجه رسیدند که وی تا مدت‌ها قصد ندارد مستقیماً در فضای سیاسی لبنان حضور داشته باشد، اما سفر چند روز قبل سعد حریری به بیروت به‌مناسبت سالگرد ترور پدرش «رفیق حریری» نخست‌وزیر وقت لبنان، برخی از طرفداران وی به‌ویژه سنی‌ها را امیدوار کرد که شاید زمینه‌ای برای بازگشت حریری به دولت لبنان، در بحبوحه بحران سیاسی فعلی این کشور فراهم گردد.
منابع آگاه در این زمینه به وب‌سایت النشره اعلام کردند که سعد حریری در زمان حاضر با مشکلات شخصی زیادی مواجه است و تلاش دارد دست‌کم در بازه زمانی فعلی وارد شرط‌بندی‌های کوچک و از پیش شکست‌خورده نشود. دیداری که وی طی روزهای گذشته با برخی شخصیت‌های لبنانی داشت و مواضعی که در این زمینه اتخاذ کرد نشان می‌دهد که قصد ورود به پرونده ریاست‌جمهوری یا تشکیل دولت لبنان را ندارد.
به‌گفته این منابع، مهمترین مسئله‌ای که در زمان حاضر می‌تواند سعد حریری را از بازگشت به عرصه قدرت ناامید کند، مشخصاتی است که برخی طرف‌های بین‌المللی درباره نخست‌وزیر آینده لبنان مطرح کرده‌اند، مشخصاتی که این طرف‌ها برای نخست‌وزیر آینده لبنان در نظر دارند نشان می‌دهد که سعد حریری تحت هیچ شرایطی گزینه مورد نظر آنها نیست و ازآن‌جایی که در دولت‌های متوالی لبنان همواره انتخاب نخست‌وزیر مستلزم کسب حمایت بین‌المللی و عربی بوده است، عملاً این شانس در شرایط فعلی برای حریری وجود ندارد.
اما بحرانی که سعد حریری مدت‌هاست گرفتار آن شده است تنها شامل خود او نمی‌شود، بلکه مؤلفه اهل‌سنت لبنان که هنوز هم حریری را رهبر خود می‌دانند نتوانسته‌اند جایگزینی برای وی پیدا کنند، تلاش‌های «بهاء حریری» برادر بزرگتر سعد برای پر کردن جای خالی وی نیز نتیجه‌بخش نبوده است.
منابع آگاه به النشره گزارش دادند شاید تنها کارت قدرتی که سعد حریری اکنون در اختیار دارد این باشد که پیدا کردن جایگزین برای او میان مؤلفه اهل‌سنت و جریان المستقبل تا حدودی ناممکن شده است و از سوی دیگر تلاش دیگر اعضای جریان 14 مارس همچون «سمیر جعجع» رئیس حزب نیروهای لبنانی برای گرفتن جای حریری در این جریان موفق نبوده است.
بر اساس این گزارش معضل اصلی پیشِ‌روی سنی‌های لبنان در سطح رهبری و انتخاب جانشین برای سعد حریری آن است که عربستان به‌عنوان کشوری که مؤلفه اهل‌سنت لبنان در گذشته روی آن حساب می‌کردند اکنون این مؤلفه را تنها گذاشته و همچنین پرونده لبنان را در اولویت خود قرار نداده و این پرونده را به منافع خود گره زده است.
منابع مذکور تأکید کردند بنابراین تا زمانی که عربستان موضع شفافی اتخاذ نکند سنی‌های لبنان برای انتخاب رهبر جدید یا بازگرداندن سعد حریری به قدرت همچنان سردرگم خواهند ماند.
برخی محافل سیاسی نیز معتقدند که سعد حریری قصد دارد از یادبود سالگرد ترور رفیق حریری که ارتباط عمیقی با سعودی‌ها داشت، برای تلطیف مواضع عربستان در برابر خود استفاده کند. «میشل عون» رئیس جمهور سابق لبنان در تماسی که بعد از بازگشت سعد حریری به بیروت با وی داشت، از او خواست که به دنیای سیاست برگردد. علی‌رغم اهمیتی که این درخواست عون دارد و حمایتی که تیم وابسته به وی از بازگشت سعد به فضای سیاسی لبنان می‌کنند اما بنا به دلایل زیادی تحقق این امر دور از انتظار است.
اصلی‌ترین و اولین مانع بازگشت سعد حریری به قدرت، همان عاملی است که موجب کناره‌گیری وی از دنیای سیاست شد؛ یعنی عربستان. شواهد نشان می‌دهد که سعد حریری از سال 2017 و زمانی که در ریاض گروگان گرفته شد، تبدیل به یک مهره سوخته برای سعودی‌ها گشت، بنابراین حتی اگر خود سعد حریری اراده‌ای برای بازگشت به فضای سیاسی لبنان داشته باشد، عربستان نه‌تنها از وی حمایت نمی‌کند بلکه مانع او نیز خواهد شد.
از سوی دیگر حتی اگر همه شرایط برای بازگشت سعد حریری به قدرت فراهم گردد، سیر تحولات لبنان در این سالها به‌گونه‌ای بوده است که هیچ هماهنگی‌ای بین حریری و سایر سیاستمداران لبنانی که اکنون در صحنه قدرت هستند وجود ندارد و طرف‌های بین‌المللی نیز او را نخواهند پذیرفت.
بر همین اساس ناظران امور معتقدند با وجود اینکه سالها از بازداشت فیزیکی سعد حریری در عربستان می‌گذرد اما او همچنان در سطح سیاسی در زندان سعودی‌ها گرفتار است.
اواخر ژانویه سال گذشته بود که سعد حریری در یک اقدام غیر قابل پیش‌بینی اعلام کرد فعالیت‌های سیاسی خود را به حالت تعلیق درمی‌آورد و در انتخابات مشارکت نمی‌کند. او همچنین با اعلام اینکه هیچ نماینده‌ای نیز به نام جریان المستقبل در این انتخابات حاضر نخواهد شد از همه لبنانی‌ها و به‌ویژه مؤلفه اهل‌سنت خواست انتخابات را تحریم کنند و همین مسئله تأثیر زیادی در تنزل موقعیت سنی‌ها و 14مارسی‌ها در انتخابات مه 2022 لبنان داشت.
شاخص‌ها نشان می‌دهد که این اقدام حریری نیز همانند سایر تحرکات سیاسی وی نمی‌تواند جدا از چالش‌های جاری میان او با سعودی‌ها باشد، از یک سو سعد حریری علی‌رغم تکاپوی فراوان نتوانست رضایت عربستان را برای حمایت از خود جلب کند و به همین دلیل احساس کرد نمی‌تواند با این شرایط به فعالیت‌های سیاسی‌اش ادامه دهد، حتی برخی منابع نزدیک به سفارتخانه عربستان در بیروت معتقدند که رشته زندگی سیاسی حریری در دستان محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان است و تا زمانی که او نخواهد سعد حریری جایی در عرصه سیاست نخواهد داشت.
واقعیت آن است که عمده چالش‌های سیاسی سعد حریری به‌ویژه بعد از سال 2017 مربوط به رویکرد عربستان در قبال وی بوده است. ربوده شدن حریری در ریاض توسط دولت عربستان و مجبور شدن او به استعفا از منصب نخست‌وزیری لبنان از خاک عربستان سرآغاز مرحله‌ای تاریک برای سعد بود. تبعات اتفاق تلخی که در عربستان برای سعد حریری افتاد به‌وضوح در عملکرد سیاسی او در لبنان دیده می‌شد و در نهایت وی را مجبور به کناره‌گیری از دنیای سیاست کرد.
آن‌گونه که منابع نزدیک به سعد حریری می‌گویند وضعیت مالی او به‌شدت وخیم است و در تلاش برای پس‌دادن بدهی‌های عربستان است، در زمان حاضر بدهی‌هایی که سعد حریری به یکی از بانک‌های عربستان دارد بیشتر از دارایی‌های اوست.
انتهای پیام/+
