ارتباط رانت و زلزله، ترکیه ۱۰ برابر کل اروپا پیمانکار دارد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، عبارت پرتکرار «فلاکت قرن»، به بسامد بسیار مهم رسانه ها و فضای مجازی ترکیه تبدیل شده است. حالا همه معتقدند ترکیه در صد سال اخیر، هیچگاه چنین فلاکت و فاجعه ای را به چشم ندیده و زلزله قهرمان مرعش به طور مستقیم 13 میلیون و پانصد هزار نفر از مردم 10 استان ترکیه را درگیر کرده است.

در چنین شرایطی است که کنایات و انتقاداتی همچون «پیمانکارهای دزد»، «رانت بساز و بفروش» و «پیمانکار ناشی» در پیام های کاربران مجازی مورد اشاره قرار می گیرد.

بررسی صدها عکس و فیلم از مناطق زلزله زده ترکیه، نشان می دهد که در کنار بسیاری از ساختمان هایی که فرو ریخته و بعضاً به طور کامل بر روی سطح خیابان ریخته اند، ساختمان های دیگری وجود دارند که حتی یک ترک ساده در دیوارشان نیفتاده و دچار کوچکترین خسارتی نشده اند. این درحالی است که اغلب ساختمان های فروریخته، مجتمع های مسکونی تازه ساختی هستند که در دو سه سال اخیر ساخته شده اند! به همین دلیل است که توجه به مسائل فنی، دزدی از کیفیت و مصالح و خطرات فعالیت پیمانکاران ناشی و سودجو و عدم نظارت بر کار آنها، به یک بحث بزرگ تبدیل شده است.

آمارهای منتشر شده در رسانه های ترکیه نشان می دهد که این کشور با 85 میلیون نفر جمعیت، 10 برابر کل قاره اروپا پیمانکار دارد و اغلب این افراد، بدون دانش و تجربه و صرفاً در سودای سود کلان وارد کار ساخت و ساز شده اند. متاسفانه بخش کثیری از پیمانکاران نیز یا به طور مستقیم و بلاواسطه و یا به طور غیرمستقیم، روابط با رانت های دولت و حزب حاکم دارند که نتیجه آن، ساخت شهرک ها و ساختمان ها و مجتمع های ساختمانی با پایین ترین کیفیت و بالا رفتن تلفات جانی و مالی در زلزله است.

ترکیه، سرزمین پیمانکاران!

پیمانکاری، یک کار تخصصی و مهم در اجرای پروژه های عمرانی و راه و ساختمان است. این شغل، تفاوت های بنیادینی با بساز و بفروشی و سرکارگر بودن دارد! اما ظاهراً در ترکیه، چنین تعریفی در کار نیست.

گزارش روزنامه های قرار و جمهوریت هر دو چپ آنکارا، ما را با آمار عجیبی روبرو می کند. ترکیه 85 میلیون نفر جمعیت دارد و جمعیت آلمان نیز در همین حول و حوش است. اما تفاوت تعداد پیمانکاران ترکیه و آلمان با جمعیت یکسان، از زمین تا آسمان است. کل آلمان با آن اقتصاد و صنعت قدرتمند و توسعه مثال زدنی، فقط 3 هزار و 800 پیمانکار دارد. در عین حال، تخمین زده می شود که در سراسر قاره اروپا، تنها 20 تا 30 هزار پیمانکار در حال فعالیت در حوزه ساختمان سازی هستند. این در حالی است که ترکیه، کمی بیش از 330 هزار نفر پیمانکار دارد!

تنها در شهر استانبول، 60 هزار پیمانکار در اتاق بازرگانی نام خود را ثبت کرده و مجوز فعالیت گرفته اند. این موضوع  نشان می دهد که چگونه ساخت و ساز در ترکیه، به یک رانت عظیم تبدیل شده و کسی بر آن نظارت نمی کند.

آمار واقعی تعداد پیمانکاران، بالاتر بود

بررسی های روزنامه قرار نشان می دهد که رقم واقعی تعداد پیمانکاران ساختمان ساز در ترکیه حتی از 330 هزار نفر هم بیشتر بوده و بخشی از آنان در اثنای بحران اقتصادی سال گذشته و همچنین بحران دوران کرونا، تغییر شغل داده اند و ترکیه قبلاً 454 هزار نفر پیمانکار داشته است!

پروفسور مصطفی بالبای از نمایندگان پارلمان ترکیه که در عین حال به عنوان تحلیل گر سیاسی برای روزنامه جمهوریت ترکیه مقاله می نویسد، در مورد معضل آمار باورنکردنی پیمانکاران، دیدگاه جالب توجهی دارد.

او می گوید: ترکیه به تنهایی 454 هزار پیمانکار دارد! این در حالی است که کشور صنعتی و توسعه یافته مهمی همچون آلمان، کلا 3 هزار و 550 پیمانکار دارد. یعنی کمتر از یک صدم ما! کل قاره اروپا بیش از 50 هزار نفر پیمانکار ندارد، این یعنی یک نهم ما! چه خبر است؟ متاسفانه پیمانکاری یکی از آسان ترین مشاغل در ترکیه است. چند ماه از ایران هندوانه وارد کردی و فروختی و پول خوبی به دست آوردی. چند ماه هم هندوانه آدانا را فروختی و باز هم پول خوبی به جیب زدی. اما الان فصل هندوانه نیست. چه باید کرد؟ پاسخ این است: می روی درخواست می دهی تنها در عرض چند روز به تو مجوز می دهند که به عنوان پیمانکار موقت، پروژه بگیری و کار کنی!  متاسفانه به همین راحتی! به همین دلیل است که در زلزله الازیغ، حتی ساختمان های تازه چند ماهه نیز فرو ریختند. متاسفانه ما پیمانکارانی داریم که با رانت دولتی و نهادهای اجرایی ارتباط دارند و خیلی راحت، در خرید و مصرف سیمان و میلگرد و آهن و مصالح حیاتی دیگر تا حد 50 درصد کم می گذارند و به ثروت کلان می رسند اما وقتی که زلزله بیاید، متوجه عمق جنایت آنها می شویم».

هزینه بالای سوخت و حمل و نقل، از مواردی است که هزینه ساخت مسکن را به شکل عجیبی بالا می برد. هر یک لیتر گازوئیل در ترکیه فعلاً 20 لیره (معادل 1 دلار آمریکا) ارزش دارد. این در حالی است که قبلاً تا 24 لیره هم بالا رفته بود. محاسبه ارزش گازوئیل و کرایه بسیار سنگین حمل بار با کامیون و تریلی، یکی از آن موارد مهمی است که هزینه ساخت را بالا می برد و در نتیجه پیمانکاران غیر حرفه ای و دور از انصاف و وجدان، برای دستیابی به سودهای کلان، از سیمان و میلگرد کمتری استفاده می کنند. در بخش زیرساخت و فنداسیون پول کمتری خرج می کنند و در حوزه نظارت فنی هم، از طریق دلال های وابسته به نهاد سیاسی و حزبی، با شهرداری ها وارد معامله می شوند و نتیجه چیزی می شود که دیدیم. یعنی در شهری همچون قهرمان مرعش، چندین ساختمان بلندمرتبه که بیست سال پیش ساخته شده اند بدون آسیب و درز بر سر پا می مانند، اما ساختمانی که حتی یک سال از افتتاح آن سپری نشده، با خاک یکسان می شود.

تحلیلگران سیاسی ترکیه بر این باورند که دامنه بازی های سیاسی و تنش حزبی و رقابت برای کسب منافع مالی، تمام شهرداری های کشور را درگیر کرده و در نتیجه، پیمانکاران نیز برای رسیدن به رانت ها و سودهای کلان، با حزبی که شهرداری را در اختیار دارد، ارتباط برقرار کرده و وارد معامله می شوند.

در پایان باید گفت، توجه به استانداردهای فنی در تولید مسکن و نظارت قانونی و علمی بر تخصص و توان پیمانکاران و نوع مصالح به کار رفته، از مسائل حیاتی و مهمی است که می توان خسارات و تلفات زلزله را به طرز چشمگیری کاهش دهد. بنابراین بی توجهی به کم و کیف ساخت پیمانکاران و عدم نظارت، می تواند فاجعه بیافریند.

انتهای پیام/