افزایش اختلافات بین سوئد و ترکیه؛ استکهلم به خواسته‌های آنکارا چه پاسخی می‌دهد؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، آسمان روابط آنکارا – استکهلم، یک بار دیگر ابری شده و همه چیز در مسیر تنش و اختلاف پیش می رود.

نصب وارونه عروسک بزرگی از رئیس جمهور ترکیه در یکی از میادین پایتخت سوئد توسط مخالفین ترکیه، نهاد ریاست جمهوری ترکیه را عصبانی کرد. حالا تیم مشاورین حقوقی رئیس جمهور برای اقامه دعوی حاضر شده اند و سفیر سوئد نیز به وزارت امور خارجه فراخوانده شده است.

موضوع عضویت یک عضو جدید در ناتو، بر اساس اجماع آراء است و باید کلیه اعضا رضایت دهند. این در حالی است که ترکیه هنوز رضایت کتبی خود را در پارلمان تصویب نکرده و وضعیت سوئد نامعلوم است.

سوئد: درخواست ترکیه پذیرفتنی نیست

چندی پیش، برای نخستین بار و پس از دو دهه، نخست وزیر سوئد به ترکیه سفر کرد و همه چیز در یک مسیر خوب و مناسب پیش می رفت و سوئد برای جلب توجه ترکیه، چند مجرم را به آنکارا تحویل داد. اما حالا، ترکیه درخواست هایی مطرح کرده که پذیرفتن آنها برای سوئد دشوار است.

اولف کریسترسون نخست وزیر سوئد اعلام کرده که ترکیه ماه هاست مانع از پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو شده است. او گفته که آنکارا جدیداً، خواسته هایی را مطرح کرده که کشورش نمی تواند آنها را بپذیرد.

ترکیه قبلاً فقط خواهان تحویل و اعاده سران پ.ک.ک بود اما حالا اسامی چند تن از اعضای فراری شبکه گولن را نیز مطرح کرده که همگی در استکهلم زندگی می کنند.

قرار بود وزیر دفاع سوئد در پایان ماه دسامبر وارد آنکارا شود. اما پس از اینکه دادگاه های سوئد استرداد بولنت کنش، عضو جنبش گولن را رد کردند، این دیدار تا ژانویه به تعویق افتاد. به همین ترتیب، قرار بود روسای پارلمان سوئد و فنلاند نیز به ترکیه بروند. با این حال، مصطفی شنتوپ، رئیس مجلس ملی ترکیه اعلام کرد که آندریاس نورل، رئیس پارلمان سوئد سفر خود را در 17 ژانویه لغو کرد.

دادگاه عالی سوئد در ماه دسامبر درخواست ترکیه برای استرداد بولنت کنش، مدیر مسئول سابق روزنامه تودی زمان را رد کرد. استرداد کنش از جمله شروط اعلام شده از سوی ترکیه برای تایید عضویت سوئد در ناتو بود.  این در حالی است که دبیرکل ناتو، می خواهد در اجلاس سران ناتو که 11-12 جولای در لیتوانی برگزار می شود، نخست وزیر سوئد را هم پشت میز ببیند. صد البته در صورتی که سوئد تا آن موقع نتواند خود را به اجلاس برساند، این وضعیت می تواند به روابط آنکارا با غرب آسیب برساند.

آمریکا چه می گوید؟

دولت بایدن هنوز هم روابط سرد و ایستایی با ترکیه دارد. اما نه تنها آمریکا، بلکه دیگر کشورهای غربی، نمی‌ خواهند قبل از روشن شدن نتایج انتخابات، با دولت ترکیه بگو مگو کنند و تنش‌ها را افزایش دهند. آنان مراقب هستند که پیشنهادهای خود را با لحن آرام مطرح کنند. یکی از مهم ترین نشست ها در این زمینه، نشست مکانیسم استراتژیک روابط ترکیه و آمریکا در 18 ژانویه در واشنگتن برگزار خواهد شد. در این نشست مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه و آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا نیز درباره مشارکت دو کشور اسکاندیناوی یعنی سوئد و فنلاند در ناتو گفتگو خواهند کرد.

آخرین اظهارات آمریکا که توسط سخنگوی وزارت امور خارجه در 18 دی ماه اعلام شد، چنین بود: سوئد شریک ارزشمند ناتو است و اعلام شد که ایالات متحده به طور کامل از مشارکت سوئد در ائتلاف ناتو حمایت می کند و به نظر می رسد هر چه زودتر عضو خواهد شد.

تحلیل گران معتقدند که آمریکا نمی تواند فشار چندانی بر ترکیه بیاورد. چرا که همین حالا هم اردوغان به طور کامل به سوی پوتین رفته و از غرب دور شده است. ضمن این که اگر واشنگتن در مورد تصویب عضویت سوئد در ناتو، به ترکیه فشار بیاورد، اردوغان ثمن معامله تعیین می کند و چنین پیشنهادی ارائه می دهد: «بسیار خوب! به ما اف 16 بفروشید تا عضویت سوئد را تایید کنیم».

مساله اینجاست که جو بایدن و کنگره آمریکا، نگاه مثبتی به تحویل سریع اف 16 ندارند و ترجیح می دهند این معامله به دوران پس از انتخابات موکول شود.

انتخابات ترکیه، کجای بازی استکهلم – آنکارا است؟

گفته می شود انتخابات سراسری ترکیه که قرار است 4 ماه دیگر برگزار شود، حساس ترین انتخابات دهه های معاصر این کشور خواهد بود. چرا که این رقابت، سرنوشت اردوغان و حزب عدالت و توسعه را تحت تاثیر قرار می دهد و مشخص خواهد شد که آیا حزب حاکم، بعد از 22 سال، همچنان بر سر قدرت خواهد ماند یا نتیجه را به کلیچدار اوغلو و دیگر مخالفین اردوغان واگذار می کند؟

ممکن است این موضوع، در ظاهر یک مساله داخلی و ملی به نظر برسد. اما شواهد نشان می دهد که انتخابات آتی ترکیه، به همان اندازه که داخلی است، مساله جهان خارج نیز هست و سیاست خارجی، تعامل و روابط دیپلماتیک کشورهای مختلف با ترکیه تحت تاثیر این مصاف بزرگ قرار خواهد گرفت.

حالا زمان آن فرا رسیده که سوئد نیز در مورد ترکیه دست به یک ریسک و انتخاب مخاطره آمیز بزند و از میان این دو گزینه، یکی را برگزیند:

الف) به این جمع بندی برسد که اردوغان و حزب او در ساختار آتی ترکیه باز هم صاحب قدرت خواهند بود و بهتر است خواسته های اغراق آمیز شخص رئیس جمهور ترکیه پذیرفته شود تا سوئد به عضویت کامل ناتو درآید.

ب) چنین بیندیشد که اردوغان رفتنی است و ترکیه پسا اردوغان و پسا آکپارتی، یک کشور غرب گرا خواهد بود که به آسانی از روسیه و چین فاصله می گیرد و خود را به آمریکا و اروپا نزدیک می کند و در این صورت، خلف اردوغان، شرایط سختگیرانه ای برای سوئد نخواهد داشت.

شواهد کنونی نشان دهنده این است که سخت گیری های ترکیه در مورد عضویت سوئد در پیمان نظامی ناتو، این کشور اروپایی را به ستوه آورده و بعید است استکهلم و آنکارا در دوران زمامداری اردوغان، به نتیجه روشنی برسند.

حال باید دید مردم ترکیه در انتخابات آتی به چه شکلی عمل می کنند و کشورهای غربی برای توسعه روابط خود با  دولت آنکارا، چه مسیری را برمی گزینند.

انتهای پیام/