قوم کرمانج؛ از سردار عیوض تا سردار محمدزاده/ کردها در خط مقدم دفاع از انقلاب ایستاده‌اند‌‌‌ + فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، ایران سرزمین اقوام مختلفی است که در جای جای کشور پهناورمان زندگی می‌کنند. شمال خراسان نیز با توجه به سابقه عظیم تمدنی در دوران پیش و پس از اسلام، سکونت‌گاه اقوام مختلف ایرانی و عیر ایرانی بوده است‌.

خراسان شمالی با توجه به دارا بودن جغرافیای بی‌نظیر، همگونی طبیعت با فرهنگ روستایی و مردمی، فصول چهارگانه طبیعی در جغرافیای زیست مردم و امنیت کم نظیر، یکی از مناطق سکونت اقوام ایرانی و به ویژه قوم قهرمان کرمانج است.

قوم کرمانج حدود 70٪ از تمام کردهای جهان را که امروزه در بیش از 30 کشور پراکنده‌ شده‌اند را شامل می‌شود. از مهم‌ترین نقاط کرمانج نشین که به شواهد آمار حدود دو میلیون نفر از این قوم در آن زندگی و متأسفانه به دلیل جدا بودن از دیگر نقاط تجمع کُردها کمتر مورد توجه بوده "شمال خراسان " و شمال شرقی ایران است.

مهمترین سکونتگاههای کرمانج‌ها شامل: سراسر جنوب و بخش‌هایی از شرق و مناطق مرکزی ترکیه یا کردستان ترکیه، کردستان سوریه، کردستان عراق و بسیاری از کشورهای آسیای میانه و اروپا که بعضا جوامع چند صد هزار نفری کرمانج‌ها را در خود جا داده‌اند می شود.

کرمانج‌ها، مدافعان با غیرت وطن در برابر تجاوز دشمنان

اغلب کردهای کرمانج زبان ایران در مناطقی از خراسان شمالی زندگی می‌کنند.بنا به روایتی، شاه عباس کردهای شرق ترکیه را در زمان خود برای نگهداری و حفاظت از مرزهای ایران، به این محل منتقل نموده است. خان‌های بزرگ کرمانج، وظیفه مقابله با هجوم ارتش‌های ازبک، مغول و ترکمن را داشته اند.

بر اساس اذعان برخی از منابع، کرد بودن ابومسلم خراسانی و یا خاطرات تیمور در کتاب منم تیمور جهانگشا، نمایان این امر است که کردها قبل از دوره صفوی نیز در این مکان زندگی می کرده‌اند.

در اواسط قرن دهم، ازبک‌ها نه تنها مشهد، بلکه بخش هایی از شاهرود، سمنان، دامغان، ورامین و کاشان را تحت سلطه خود در آورده بودند.مهاجرت کردها به شمال خراسان بزرگ و مقابله جانانه آنها با ازبک‌ها، سبب بیرون راندن دشمن از مرزهای ایران شد.

در میان سرداران کرمانج، سردار عیوض‌خان از کردهای غیور ایل جلالی و حافظ مرزهای خراسان شمالی بود. محل زندگی سردار، «فیروزه» بود که طبق قرارداد «گلستان» به روسیه واگذار شد و امروزه در کشور ترکمنستان است.

سردار عیوض خان، رهبر شجاع و عالیقدر قوم کرمانج، سرداری گروه مقاوم در برابر سپاه دشمن را بر عهده داشت و وارد جنگی شد که روس ها گمان می کردند بعد از یک سال می‌توانند پیروز جنگ باشند و «فیروزه» را تصاحب کنند، اما این جنگ با مقاومت و پایداری سردار و اهالی «فیروزه» دوازده سال طول کشید. با وجود رشادت‌های فراوان سردار عیوض خان و همراهانش سرانجام با شهادت این سردار، «فیروزه» به دست روس ها افتاد اما ساکنان آن همچنان به گویش کرمانجی سخن می‌گویند. در سال‌های اخیر، سردار عیوض خان به عنوان نماد مرزبانی و رشادت خراسان شمالی ثبت شده است.

کرمانج‌های خراسان شمالی؛ نمادی از غیرت و مردانگی

طوایف کرد خراسان شمالی، در حقیقت از ایلات کرد عثمانی، موسوم به چشمگزک بودند. مذهب آنها شیعه بود. این ایلات در زمان صفویه وارد خاک شده و سپس به خراسان شمالی کوچ کردند.

زعفرانلو، بزرگترین ایل کرمانج است که به 32 شاخه تقسیم شده و در شهرهای اسفراین، قوچان، درگز، بجنورد، شیروان، فاروج و نیشابور زندگی می‌‌کنند. در این میان تجمع کرمانج ها بیشتر در شهرهای قوچان، شیروان، اسفراین و بجنورد دیده می‌شود.

جهل تا پنجاه درصد جمعیت یک میلیون نفری خراسان شمالی را، کرمانج ها تشکیل می‌دهند. گویش کرمانجی، باعث جذابیت سخن گفتن کردهای خراسان شمالی در مقابل سایر افراد شده است.کرمانج‌‌های خراسان شمالی در مواقع حساس و برهه‌های تاریخی، با درک صحیح موقعیت، به یاری انقلاب اسلامی شتافتند.

بیش از نیمی از 3000 شهید دوران دفاع مقدس در خراسان شمالی از قوم سرافراز کرمانج هستند. هم‌چنین بزرگ‌ترین روستای دارای بیشترین شهید کشور با نام چخماقلو در استان خراسان شمالی، مهد حضور این قوم سرافراز است.

وجود شهدای قهرمانی هم‌چون سردار شهید رجبعلی محمدزاده، سردار شهید نوری، سردار شهید محمد وحیدی و امیر شهید ایرج رستمی که کرمانج بودند، نشانه‌ای از دلدادگی این قوم مهربان به آرمان‌های نظام اسلامی است.

قوم کرمانج با داشتن آداب و رسوم، فرهنگ و موسیقی خاص خود، یکی از اصیل‌ترین اقوام ایرانی است. بخشی‌ها که از آنان با عنوان اساتید موسیقی داستانی کرمانج یاد می‌شود، نماد فرهنگ و هنر والای این قوم هستند.

بخشی ها نوازندگان زبردست دو تار هستند که علاوه بر نوازندگی، به عنوان شاعر و خواننده نیز شناخته می‌شوند.در اغتشاشات اخیر، عدم همراهی قوم کرمانج با خواسته‌های باطل معاندین و ضد انقلاب، نشانگر عمق وفاداری این قوم با اصالت  در دفاع از داشته‌ها و آرمان‌های انقلاب و شهیدان است.

انتهای پیام/311/