تصویب آیین‌نامه تسهیل تامین مالی دانش‌بنیان‌ها در هیئت وزیران
مشاور وزیر اقتصاد در حوزه دانش بنیان‌ها، توسعه دانش‌بنیان را نیازمند تامین مالی عنوان کرد و گفت: از این رو در این وزارتخانه آیین‌نامه‌ای را به تصویب هیئت وزیران رساندیم تا مسیر تامین مالی حوزه دانش‌بنیان‌ها تسهیل شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ همایش ملی رونمایی از گزارش سالیانه زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان صبح امروز با حضور دکتر روح‌الله ابوجعفری مشاور وزیر اقتصاد در امور دانش‌بنیان، دکتر مهدی الیاسی، معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، دکتر میرمحمدصادقی قائم‌مقام صندوق توسعه ملی و همچنین مدیران ارشد معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست‌جمهوری، صندوق‌های پژوهش و فناوری، انجمن سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر و بانک‌ها برگزار شد.
ابوجعفری در ابتدای این نشست اظهار کرد: همانگونه که مستحضر هستید استراتژی‌های به خصوصی به ویژه بعد از انقلاب اسلامی برای توسعه اقتصادی در کشور متصور بوده است؛ در دوره‌ای بحث خودکفایی، و ساخت داخل و در برهه‌ای از زمان بحث سرمایه‌گذاری خارجی بوده است و در کنار این مسائل، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان نیز به عنوان یکی از سیاست‌ها به ویژه بعد از برنامه سوم توسعه سوم مطرح بوده است.
وی گفت: اقتصاد دانش‌بنیان، ضروری‌ترین سناریویی است که برای توسعه اقتصاد ایران مطرح است. مسئله اصلی، گذر از اقتصاد نفتی است که ما با آن درگیر هستیم و دیگر این اقتصاد نفتی پاسخگوی نیازهای اقتصاد ایران نیست! یکی از مسائل اصلی که باعث این اتفاق شده است موضوع تحریم و جلوگیری از فروش نفت است.
مشاور وزیر اقتصاد در حوزه دانش بنیان‌ها اظهار کرد: امروز نقش نوآوری روز‌به روز در حال پررنگ شدن است. اقتصاد دانش‌بنیان نیازمند این است که فرایند تولید دانش‌بنیان به‌گونه‌ای دیگر با آن برخورد شود و سیاست‌های اقتصادی ما به‌گونه‌ای باشد که فعالیت‌های تولیدی تشویق شوند و فعالیت‌های سوداگرانه تنبیه شوند. در سالیان گذشته این مهم رقم نخورده است و فعالیت‌های سوداگرانه تشویق می‌شدند و شفافیت در آنها نبوده است و بازدهی بالایی در اقتصاد داشتند.
وی ادامه داد: سیاست‌های اقتصادی ما باید به سمت توسعه سیاست‌های صنعتی برای حفظ اشتغال و حفظ رقابت‌پذیری حرکت کند و این سیاست‌های صنعتی نیز در سال‌های گذشته بارها شکل گرفته است. در سال 1382 نخستین استراتژی توسعه صنعتی در کشور نوشته شد و در سال‌های بعد از آن و در دولت‌های مختلف بحث‌های سیاست صنعتی را داشتیم. مکانیزم انتخاب در برنامه‌های توسعه به گونه‌ای نبوده است که بتوانیم اولویت را به این حوزه اختصاص بدهیم.
ابوجعفری تصریح کرد: اگر قبول داشته باشیم که اقتصاد دانش‌بنیان تنها راه ناگزیر توسعه اقتصاد ایران است، توسعه این فعالیت‌ها نیازمند رویکردهای جایگزین است. گزارش‌های پایش فضای کسب و کار کشور نشان می‌دهد که مهم‌ترین مسئله توسعه فعالیت‌های اقتصادی در ایران تأمین مالی است. چالش تأمین مالی فعالیت‌های تولیدی در کشور یک مسئله جدی است. به طریق اولی فعالیت‌های دانش‌بنیان با این چالش بیشتر روبه‌رو هستند.
وی ادامه داد: سیاست‌های توسعه اقتصادی نیز باید با تمرکز با تأمین مالی همراه باشد. در وزارت اقتصاد و در سال‌های گذشته برنامه‌هایی در توسعه تأمین مالی شکل گرفته بود. در سال دانش‌بنیان در وزارت اقتصاد ما سعی کردیم آیین‌نامه متمرکزی را بر روی این حوزه تدوین کرده و به تصویب هیئت وزیران در تاریخ 1401/05/26 رسیده است که سعی کردیم در این آیین‌نامه تسهیل‌گری در حوزه‌های مختلف داشته باشیم.
مشاور وزیر اقتصاد در حوزه دانش بنیان‌ها گفت: بحث تأمین مالی فقط معطوف به بانک نیست و بازار سرمایه و بازار تأمین اطمینان ما و سازمان سرمایه‌گذاری خارجی ما باید در این حوزه ورود داشته باشند. در دنیا به موازات نظام تأمین مالی متعارف، یک نظام تأمین مالی نوآوری شکل گرفته است چراکه تأمین مالی متعارف نیازمند وثیقه و شناختن فضای کسب و کار است که اینها در نظام مالی متعارف شکل نمی‌گیرد. در همه جای دنیا سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر و تأمین مالی حوزه نوآوری نیازمند نهادسازی است.
وی ادامه داد: از 15 سال گذشته در کشور این نهادسازی‌های شکل گرفته است. نهادسازی‌ها به گونه‌ای بوده است که نهادها در ابتدای با توجه به اینکه نظام مالی ما بانک‌محور بود سعی کردیم که نهادهای مالی که شکل می‌دهیم به این شکل باشد. صندوق‌های پژوهش و فناوری که اعضای اصلی سهامداری شرکت اعتماد هستند با این هدف شکل گرفتند که یک جوری بتوانند جایگزین تأمین مالی بانکی برای شرکت‌های دانش‌بنیان شوند.
ابوجعفری گفت: ما در سال 1382 قانون شرکت‌های دانش‌بنیان را داشتیم که تصویب شد و براساس آن صندوق نوآوری و شکوفایی با سرمایه 3 هزار میلیارد تومانی شکل گرفت که آن هم تجربه اصلی‌اش به عنوان یک بانک توسعه طراحی شده بود که در این فضا شکل بگیرد.
وی خاطرنشان کرد: بازار پول در کشور و در ادبیاتی که در این حوزه داریم بازار تأمین مالی کوتاه مدت است و ما نیازمند تأمین مالی بلندمدت در حوزه دانش‌بنیان بودیم و به این واسطه و از پیگیری‌های که از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان بورس و اوراق بهادر انجام شد در بازار سرمایه نیز شاهد شکل‌گیری نهادهای تأمین مالی مثل صندوق‌های جسورانه، صندوق‌های سهام خصوصی و اخیراً پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی هستیم. ما در حوزه بازار تأمین اطمینان یا به خصوص بیمه، تجربه خیلی مشخصی را شکل نداریم و در حوزه بیمه دچار چالش‌های جدی هستیم که در وزارت اقتصاد و در همان آیین‌نامه برنامه‌هایی برای توسعه خدمات حوزه بیمه دانش‌بنیان طراحی کردیم که با دوستان بیمه مرکزی در حال پیشرفت است.
مشاور وزیر اقتصاد در حوزه دانش بنیان‌ها بیان کرد: به مرور رفتار این صندوق‌های جسورانه ما به سمت رفتار سنتی نظام مالی پیش رفت. بانک‌ها پاسخگوی نیاز تأمین مالی نیستند و بعد از آن صندوق‌های پژوهش و فناوری را تأسیس کردیم و این صندوق‌ها غیردولتی بودند و باید بر روی پای خود می‌ایستادند و به مرور این صندوق‌ها ریسک‌گریز می‌شد. بعدها متوجه شدیم که نهادسازی‌های خاص در این حوزه شکل نگرفت. در خود نظام بانکی کشور و نظام بازار سرمایه، شاهد شکل‌گیری نهادهای تخصصی تأمین مالی نیستیم.
وی ادامه داد: در اکوسیستم دانش‌بنیان سعی کردیم این نهادسازی که ارائه خدمات تخصصی تأمین مالی است را شکل بدهیم لذا براین اساس شرکت دانش‌بنیان اعتبارسنجی ارزش‌آفرین اعتماد شکل گرفت. اطلاعات به اندازه کافی در نظام مالی تولید نمی‌شد که نهادهای مالی بتوانند تصمیم بگیرند با مطالعاتی که انجام شد ایده اولیه ایجاد یک شرکت اعتبارسنجی تخصصی در حوزه دانش‌بنیان شکل گرفته است که سال 1397 این شرکت متولد شد و خدمات تخصصی مختلفی که در حوزه اعتبارسنجی مدنظر نهادهای مالی بود با شکل‌گیری و همت این نهادها تشکیل شد و امروز بعد از 4 سال این شرکت خدمات خوبی را ارائه کرده است.
ابوجعفری گفت: ما نیازمند ارائه یک گزارش جامعی از زیست‌بوم شرکت‌های دانش‌بنیان با تأکید بر شاخص‌های مالی هستیم و مخاطب اصلی این گزارش، سیاست‌گذاران، نهادهای مالی و کسانی هستند که در این حوزه فعالیت می‌کنند. شاخص‌های کلیدی عملکرد نهادها را سعی کردیم در این گزارش نشان دهیم و به سمع و نظر دوستان برسانیم که وضعیت اکوسیستم شرکت‌های دانش‌بنیان به چه شکل است؟ امید می‌رفت که شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند بخشی از بار توسعه اقتصادی کشور را به دوش بکشند. گزارش‌های با این هدف ارائه می‌شد که بتوانیم وضعیت واقع‌بینانه‌تری نسبت به اکوسیستم داشته باشیم.
وی ادامه داد: اطلاعاتی که در این گزارش ارائه می‌شود مبتنی بر ریزدیتاهای تک تک شرکت‌ها، بانک‌ها، صندوق‌ها و تمام نهادهایی است که توانستیم در یکسال گذشته داده‌های آنها را استخراج کنیم. زمانی که شما گزارشی از بخش مالی یک اقتصادی را ارائه می‌کنید عملاً نماینده بخش حقیقی وضعیت درآمدزایی، وضعیت توانمندی بازپرداخت این وام‌ها و وضعیت تسهیلات دریافت شده را نشان می‌دهد. لذا هدف اصلی از انتشار این گزارش این است که بتوانیم تولید اطلاعات کنیم و فضای اکوسیستم مالی شرکت‌های دانش‌بنیان را بتوانیم شفاف‌تر کنیم و درنهایت بتوانیم کمک کنیم که تصمیم‌سازی‌های بهتری شود. ما برای اینکه یک نظام حرفه‌ای تأمین مالی برای شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشیم علاوه بر شرکت اعتبارسنجی، نیازمند نهادسازی‌های دیگری به ویژه در حوزه بیمه هستیم.
مشاور وزیر اقتصاد در حوزه دانش بنیان‌ها عنوان کرد: برای توسعه فعالیت‌های تأمین مالی، بیمه اعتباری یکی از ظرفیت‌هایی است که به دنبال آن هستیم تا اجرا کنیم. ما در مسئله تأمین مالی جمعی تجربه موفقی که شکل گرفته بود این است که توانستیم هم زمان تأمین مالی را کاهش دهیم و هم فرایند اعتبارسنجی را در آن تسهیل کنیم. یکی از مکانیزم‌های تسهیل‌گیری که در این فرایند انجام شد ضمانت‌نامه‌هایی بود که صندوق پژوهش و فناوری به این حوزه تخصیص دادند و عملاً تسهیل‌گیری کردند. لذا در حوزه بیمه‌های اعتباری باید برنامه‌های خاصی داشته باشیم که بتوانیم ظرفیت تأمین مالی این حوزه را افزایش دهیم.
وی تأکید کرد: اعتبارسنجی باید دو حوزه را پیگیری کند که یکی اعتبارسنجی درونی است که خود نهادهای مالی درونی خود را داشته باشند و یک اعتبارسنجی بیرونی است که هر دوی اینها درکنار همه باعث می‌شود که مدیریت ریسک اعتباری اتفاق بیافتد و ما در کنار باقی نهادها، امیدوار هستیم این تجربه را به سایر حوزه‌های نظام مالی کشور گسترش بدهیم.
انتهای پیام/
