نخستین جشنواره جهانی شعر آیینی برگزیدگان خود را شناخت

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم اختتامیه نخستین جشنواره جهانی شعر آیینی عصر امروز  9 شهریورماه، با حضور جمعی از شاعران آیینی کشورمان و نمایندگانی از اهالی قلم کشورهای اسلامی برگزار شد. در بخشی از این مراسم پس از قرائت پیام رئیس جمهور از سوی حجت‌الاسلام سیدعبدالله حسینی، رئیس جشنواره، از نهال ولجی، فاطمه بندعلی و نسیم جعفر به عنوان برگزیدگان بخش جهانی قدردانی شد.

در ادامه مهدی زارعی، از برگزیدگان بخش اشعار فارسی به قرائت شعر برگزیده خود پرداخت. سپس هادی سعیدی کیاسری، رئیس هیئت داوران بخش فارسی به قرائت بیانیه هیئت داوران پرداخت. در این بیانیه آمده است:

آن را که ز درد نیش افسونی هست
در یاد حسین داغ مدفونی هست

هر گاه ز خاک کربلا سبحه کنند
در گردش آن چکیدن خونی هست

ابوالمعانی بیدل دهلوی
 
ادب عاشورا نیز همچون پرتو روشنگر و پیام انسان‌ساز و ستم‌سوز انقلاب عظیم سالار شهیدان (ع) در دل میدان کربلا زاده شد و از متن خون و حماسه و ایثار امام و اصحاب و انصار بزرگوار آن حضرت سر برآورد و بر بال تاریخ به سوی نسل‌ها و عصرهای بعدی بال گشود. خطبه‌ها و ارجوزه‌های شورانگیز حضرت ثارالله (ع) و زینب کبرا(س)  و رجزهای مردانه و دشمن شکار قمر بنی هاشم و علی‌اکبر و قاسم بن الحسن در کنار اشعار حماسی ارجمندانی چون حبیب بن مظهر و بریر بن خضیر و مسلم بن عوسجه و حر بن یزید ریاحی و زهیر بن قین و دیگر شهسواران برگزیده سپاه، سنگ بنا و نقطۀ عزیمت ادبیات درخشان عاشوراست که راه پرافتخار خود را در گسترۀ ادبیات عربی و فارسی به مدد قریحه و قلم سخنوران بزرگ شیعه و غیرشیعه تا امروز با شکوه و وقار و اعتبار ادامه داده است.

در بخشی از این بیانیه شعر عاشورایی به عنوان فصلی درخشان و شورانگیز از دیوان پرشکوه و بی‌همتای شعر فارسی توصیف شد که در طول سده‌های گذشته، همواره نماد و نمودی سزاوار و تابناک از تجلی حکمت و حقیقت در آثار شاعران حق‌طلب و باطل‌ستیز بوده است.

در بخش دیگری از بیانیه هیئت داوران آمده است: پیام رهایی‌بخش انقلاب کربلا که جان و جوهر ادبیات بیدارگر و حماسی عاشورایی است و التزام به حقایق و معارف آن حماسۀ عظیم از ابتدای شعر فارسی در آثار بزرگترین سخنوران و حکیمان ایران بزرگ بازتاب و انعکاس یافته و نسل به نسل و دوره به دوره شکفته‌تر و زنده‌تر از پیش به جلوه و جلا و حیات پرتپش خود ادامه داده است. از حکیم کسایی مروزی که با افتخار موضوع و محور شعر استوار خویش را به بیان منقبت آل‌الله علیهم صلوات‌الله و تبیین واقعۀ کربلا اختصاص داده است و پدر شعر فارسی رودکی سمرقندی تا کاروان سالار سخنوران شیعی استاد توس حکیم ابوالقاسم فردوسی و حکیم سنایی و ناصرخسرو و قوامی رازی و عطار و مولانا و شیخ اجل سعدی و سلمان ساوجی و خواجوی کرمانی و جناب لسان‌الغیب تا جامی و وحشی بافقی و صایب و کلیم و محتشم بزرگ و میرزا عبدالقادر بیدل و عمان سامانی و علامه اقبال لاهوری و صدها سخن‌سرای بزرگ دیگر تا معاصران نامدار ما که به برکت درک انقلاب شکوهمند اسلامی، تماشا و روایت ویژه‌ای از انقلاب کربلا را عرضه می‌دارند، همه و همه در شور و شکوه و کمال و بلوغ ادب عاشورا سهیم بوده‌اند و ان‌شاالله مأجورند.

در بخش دیگری لز این بیانیه بر درس‌آموزی از مکتب کربلا تاکید و اضافه شده است: با این‌همه از آنجا که انقلاب کربلا منظومه‌ای عظیم و رازآمیز و زنده و تپنده است که عبرت‌ها و درس‌های آن را پایانی متصور نیست، به قول جناب ابوالمعانی بیدل دهلوی تا همیشه می‌توان به تأمل در این آیینه خانۀ اسرار نگریست و عبرت‌ها گرفت:

کیست در این انجمن محرم عشق غیور
ما همه بی‌عبرتیم آینه در کربلاست

بخش دیگر این بیانیه به چرایی برگزاری جشنواره شعر آیینی اختصاص داشت: تأسیس و برگزاری جشنوارۀ شعر آیینی و عاشورایی آن هم در سرزمینی که از یک‌سو وارث درخشان‌ترین ادبیات جهان است و  از دیگرسو دلدادۀ معارف حقۀ الهیه است و می‌تواند پیام‌های انسان‌ساز و رهایی‌بخش امام حسین (ع) و انقلاب کربلا را به زبان اثرگذار شعر به جهانیان برساند، علاوه بر ارزش‌های ادبی و بلاغی خود، ضرورت و رسالتی است که می‌باید به شایسته‌ترین شکل ممکن صورت تحقق بیابد.

بر این اساس در نخستین منزل از جشنوارۀ شعر آیینی که تیمناٌ به تبیین و بازنمود شاعرانۀ انقلاب عظیم کربلا تخصیص یافته است، ستاد برگزاری و هیأت داوران متفقاٌ بر آن شده‌اند که با التزام به اصول و مبانی عرفی و معمول جشنواره‌های معتبر ادبی دنیا، معیارهای بلاغی و محتوایی خاصی را مبنای گزینش آثار رسیده به دبیرخانۀ جشنواره لحاظ کرده به قاعدۀ عدالت و انصاف نتیجه را به رأی اکثریت داوران در هر مرحله واگذارند.

بخش دیگری از این بیانیه به تشریح روند داوری و ارزیابی آثار ارسال شده به دبیرخانه اختصاص داشت. در این بخش از بیانیه تاکید شده است: گذشته از ویژگی‌های عام بلاغی و ادبی و طراوت و شاعرانگی کلام و بدایع مورد انتظار از شعر فاخر و این روزگاری عاشورایی، اشراف معرفتی شاعران شرکت‌کننده در جشنواره بر دقایق و ظرایف واقعه، تنیدگی و سازگاری روایت و لحن و زبان اثر با موضوع و محتوا، التزام به ادب ویژۀ نعت و منقبت و پرهیز از آلودگی‌های زبانی و بیانی منجر به وهن ساحت قدس آل الله، درک درست و تبیین و بازنمود دقیق پیام انقلاب بزرگ کربلا، توجه ویژه به سرگردانی انسان معاصر و مبارزۀ مداوم و پایدار حق و باطل در طول اعصار بویژه امروز و نهایتاٌ ترسیم جلوه‌های کمتر دیده شدۀ واقعۀ عاشورا و عرضۀ روایت‌های اثرگذار و متناسب از اجزای واقعه در قالب شعری تازه که صرفاٌ برای شرکت در این جشنواره سروده شده باشد، شماری از مبانی و معاییر انتخاب آثار در سه مرحلۀ مختلف داوری بوده است.

بر این اساس در مرحلۀ نخست، هیأت محترم داوران از میان 2500 اثر رسیده به دبیرخانه 470 اثر را واجد صلاحیت برای بررسی در مرحلۀ دوم تشخیص دادند. در این نوبت نیز بر پایۀ رأی و امتیازات داده شده از سوی داوران مرحلۀ دوم، 70 قطعه شعر در قالب‌های مختلف کهن و نیمایی و آزاد به مرحلۀ نهایی راه یافت. نهایتاٌ و در منزل پایانی سومین گروه از داوران جشنواره با بررسی دقیق بلاغی و محتوایی این 70 اثر و اعطای امتیازات تفکیکی از یک تا 100 به هر قطعه شعر، سه اثر را به عنوان برندۀ اول تا سوم و 12 اثر را به عنوان آثار برگزیدۀ نخستین جشنوارۀ شعر آیینی معرفی کردند. ناگفته پیداست که در هر سه مرحله داوری آثار با حذف نام شاعران و صرفاٌ بر اساس شماره و کد انجام پذیرفت تا به هیچ‌وجه شایبه‌ای در میان نیاید.»

در ادامه این مراسم برندگان و برگزیدگان نخستین جشنوارۀ جهانی شعر آیینی ویژۀ عاشورا به این شرح اعلام شد:

مرتضی حیدری آل کثیر
مصطفی جلیلیان مصلحی
پرویز بیگی حبیب آبادی
هادی فروسی
مهدی زارعی
محمد سعید میرزایی
سید ابوطالب مظفری
حسن خسروی وقار
سیده اعظم حسینی
غلامرضا کافی
امیر رسولی
موحد بلخی

همچنین اسامی داوران مرحله نهایی جشنواره نیز به این شرح اعلام شد: 

علی انسانی
علی موسوی گرمارودی
علی معلم دامغانی
علیرضا قزوه
محمد رضا سنگری
محمد علی مجاهدی پروانه
مصطفی محدثی خراسانی
سید حسین مهدوی م. موید
سید رضا محمدی از افغانستان
محمد کاظم کاظمی از افغانستان
 قاسم صرافان
هادی سعیدی کیاسری.

همچنین سیدعبدالله حسینی، رئیس جشنواره در سخنانی با بیان اینکه در کشور ما شعر با هیئت عجین است، گفت: در کشورهای دیگر با کمبود شعر غنی آیینی برای استفاده در هیئت‌ها مواجه‌ایم و هدف از برگزاری جشنواره، پرکردن این خلاء بوده است.

وی با اشاره به اینکه ایمان، عمل صالح، ذکر خدا و دادخواهی (انتصار) ویژگی شاعران از نظر قرآن است افزود: هر شاعری که غیر از انتصار استفاده دیگری از شعر کند، به بیراهه رفته است. بزرگترین ظلم تاریخ به خاندان عصمت و امام حسین علیه‌السلام شده است و شاعر باید در این حوزه شعر بسراید.

حسینی ادامه داد: این جشنواره سه سال پیش در آفریقای جنوبی کلید خورد و خوشبختانه مورد استقبال شعرای بزرگ قرار گرفته است.

در ادامه حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، در سخنانی از دست‌اندرکاران این جشنواره قدردانی کرد و این تلاش را بی‌نظیر دانست.

پایان‌بخش این مراسم اعطای تندیس، لوح تقدیر و مبلغ 100 یورو به 11 شایسته تقدیر جشنواره و نیز معرفی سه برگزیده نهایی بود.

به نفر اول مهدی زارعی، تندیس، لوح تقدیر و مبلغ 5 هزار یورو، به نفر دوم محمدسعید میرزایی، تندیس، لوح تقدیر و مبلغ 2500 یورو و به نفر سوم سیدعبدالله مظفری نیز، تندیس، لوح تقدیر و مبلغ 1250 یورو اعطا شد.

انتهای پیام/