چرا روابط ترکیه و مالزی توسعه نیافته است؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، دیروز(پنجشنبه) اسماعیل صبری یعقوب، نخست‌وزیر مالزی به دعوت رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه به آنکارا سفر کرد. این سفر 4 روز به طول می‌انجامد و مقامات دولت اردوغان امیدوارند که توجه شرکت های سرمایه گذاری مالزی را به سوی بازارهای استانبول و آنکارا جلب کنند.

نخست‌وزیر مالزی طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته، دیروز در بش تپه آنکارا با اردوغان دیدار کرد و قرار است در چارچوب این سفر رسمی به ترکیه، از شرکت ماشین‌آلات و فرآورده‌های شیمیایی و شرکت صنایع هوا و فضای ترکیه نیز بازدید کند.

اردوغان در نشست خبری پس از دیدار با اسماعیل صبری یعقوب گفت:«ما در حال برنامه‌ریزی برای ساخت مشترک واکسن در مالزی هستیم. ما می خواهیم فناوری تولید واکسن را انتقال و مطالعات توسعه آن را با همکاری یکدیگر انجام دهیم. روابط دو کشور در زمینه‌های مختلف از جمله سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی و تجارت، صنایع دفاعی، فناوری، بهداشت، آموزش و ارتباطات، مورد بررسی قرار گرفت و برای پیشبرد همکاری بین دو کشور عزم راسخ داریم. بنا بر پیشنهاد نخست‌وزیر مالزی تصمیم به ارتقای روابط دو کشور از شراکت راهبردی به مشارکت راهبردی همه جانبه گرفته‌ایم. این نشانه جدیدی از سطح استثنایی روابط ماست. مالزی همچنین بزرگترین سهامدار تجاری ما در منطقه اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسه‌آن) است و حجم تجارت ما با افزایش تقریباً 50 درصدی از سطح 3.5 میلیارد دلار فراتر رفته است. در مدت زمان کوتاهی به هدف حجم تجارت 5 میلیارد دلاری که برای سال 2024 تعیین کرده‌ایم، خواهیم رسید.»

گفته شده که هفت سند همکاری در زمینه‌ صنایع دفاعی، صنعت و فناوری، بهداشتی، ارتباطات و رسانه بین دو کشور به امضا رسیده است.

شرکت‌های «تویار میکروالکترونیک» ترکیه و «سیلترا» مالزی یادداشت تفاهم همکاری امضا کردند. چند یادداشت تفاهم همکاری بین شرکت‌های هوا و فضانوردی ترکیه و گروه عالی فناوری و «ان‌اس» مالزی، صنایع ماشینی و شیمیایی ترکیه و «ام‌ای» آنالیتکس، سازمان علمی و فناوری ترکیه «توبیتاک» و گروه عالی فناوری مالزی و نهاد ارتباطات ریاست جمهوری ترکیه و دولت مالزی در زمینه رسانه به امضا رسید.

همچنین یادداشت تفاهم همکاری در زمینه علوم پزشکی بین دو کشور منعقد شد. اما مجموع این توافقات نشان  می دهد که ترکیه و مالزی، برای رسیدن به یک رابطه توسعه یافته و همه جانبه، هنوز هم در آغاز راه هستند.

تاریخچه ای از آرزوی بسیار و حرکت اندک

نگاهی به سه دهه از فعالیت سیاسی محافظه کاران در ساختار سیاسی ترکیه، نشان می دهد که مالزی همواره برای سیاستمداران اسلامگرای ترکیه یکی از کشورهای هدف بوده است. احمد داود اوغلو نخست وزیر اسبق ترکیه، در سال 1990 میلادی در دانشگاه بین المللی مالزی رشته علوم سیاسی را تاسیس کرد و پس از یادگیری زبان مالایی و تدریس طولانی در این کشور، تحت تاثیر توسعه سریع این کشور مهم آسیایی قرار گرفت.

همچنین مرحوم نجم الدین اربکان نخست وزیر اسلامگرای ترکیه، معتقد بود که ترکیه باید در جهان اسلام، علاوه بر همکاری نزدیک با ایران و پاکستان، روابط مستحکمی با مالزی و اندونزی برقرار کند و به همین خاطر، عضویت این دو کشور در گروه دی 8 را یک موهبت ارزشمند می دانست.

رجب طیب اردوغان نیز بارها تلاش کرد تا روابط نزدیکی با شخص ماهاتیر محمد برقرار کند و با دعوت او به ترکیه، زمینه های توسعه روابط را فراهم کند. اما با وجود تلاش های گسترده، توسعه روابط با این کشور، هنوز هم برای آنکارا در سطح یک رویا باقی مانده است.

نگاهی به آمار و اسنادی که توسط وزارت امور خارجه و وزارت بازرگانی ترکیه منتشر شده، نشان دهنده این است که ترکیه در بازار عظیم اقتصاد مالزی، چنین جایگاهی دارد:

1. ترکیه از بین کشورهای جهان، در لیست بازارهای مبدا برای واردات کالا در رده 39 قرار دارد.

2.ترکیه هفدهمین بازار مقصد صادرات کالاهای مالزی است و با فاصله ای معنی دار، تراز تجاری بین این دو کشور به سود مالزی بوده است.

مقایسه اقتصادی ترکیه و مالزی

وضعیت اقتصادی ترکیه و مالزی را به هیچ وجه نمی توان با همدیگر مقایسه کرد. البته جالب اینجاست که حجم اقتصاد این دو کشور تقریباً هم اندازه است. یعنی هم ترکیه  هم مالزی، هر کدام تقریبا 450 میلیاد دلار صادرات و واردات سالانه دارند. اما مساله اینجاست که جمعیت ترکیه 85 میلیون نفر و جمعیت مالزی تنها 30 میلیون نفر است. در نتیجه به طور طبیعی سرانه درآمد ملی در مالزی چند برابر ترکیه است.

اعلام تورم 80 درصدی از سوی مرکز ملی آمار ترکیه خشم منتقدین را به دنبال آورده و آنان معتقدند که رقم واقعی بیش از 125 درصد است. اما در کشور مالزی، تورم در حد 1.5 درصد است.  

بیکاری در ترکیه از 22 درصد فراتر رفته، اما در مالزی این میزان زیر 4 درصد است.

مقایسه دو مدل مدیریتی ترکیه و مالزی

همچنان که گفته شد، سیاستمداران و اقتصاددانان اسلامگرای ترکیه هیچگاه چشم خود را از روی مالزی برنداشته و تلاش کرده اند رازهای توسعه این کشور مهم جنوب شرق آسیا را کشف کنند. آنان بارها در سخنرانی های خود اعلام کرده اند که تمایل دارند در ترکیه نیز از مدل مدیریتی و اجرایی مالزی پیروی کنند و در مسیر توسعه قدم بردارند.

اما چنین چیزی هنوز هم عملی نشده است. چرا؟ بدون شک، علاوه بر مسائل مرتبط با جغرافیا و پس زمینه های تاریخی مشکلات ترکیه، آن چه بیش از هر چیز دیگری مهم است، موضوعی به نام الگوی رهبری و مدیریت است.

در شرایطی که در ترکیه، رجب طیب اردوغان به عنوان رهبر حزب عدالت و توسعه و رئیس جمهور کشور، حرف اول را می زند و کسی نمی تواند به هیچ وجه از او انتقاد کند، در مالزی به راحتی آب خوردن، لیدری مانند ماهاتیر محمد از راس قدرت کنار گذاشته شد.

اردوغان سال گذشته آشکارا اعلام کرد که ایده های اقتصادی شخص او در حدی است که عملاً کتاب و دروس مبنایی علم اقتصاد را نوشته و راه را برای اقتصاددانان روشن کرده است!

این در حالی است که او به زحمت توانسته در رشته اقتصاد مدرک کارشناسی بگیرد و با سپردن سکان وزارت اقتصاد به داماد خود برات آلبایراک، زمینه نابودی 128 میلیارد دلار از منابع ارزی ترکیه را فراهم کرد و سپس با ایده های شخصی خود در مورد اقتصاد، نقدینگی، سپرده گذاری و سیاست پولی، داد همه را درآورد. اما در مقابل، در مالزی حتی در دوران اوج قدرت و محبوبیت ماهاتیر محمد، بانک مرکزی مالزی استقلال نظر خود را حفظ کرد و دولت به نظرات کارشناسی احترام گذاشت.

یکی دیگر از ویژگی های متفاوت نظام مدیریتی و اجرایی در ترکیه و مالزی این است که رهبران ترکیه و به ویژه اردوغان تمایل فراوانی به خودنمایی منطقه ای، مداخله گرایی و نمایش قدرت سخت دارند.

اردوغان در چند سال گذشته، بارها به همسایگان خود حمله کرده و علاوه بر این با چرخش های ناگهانی، خشونت کلامی و تصمیمات آنی و عاطفی، سیاست خارجی کشور خود و به تبع آن، اقتصاد ترکیه را با مشکلات بزرگی مواجه کرده است. در نتیجه با وجود این همه تفاوت از یک سو و نابرابری میزان توانایی های مالی، علمی و زنجیره تامین بین ترکیه و مالزی، طبیعتاً نمی توان انتظار داشت که حجم مبادلات تجاری بین این دو کشور در آینده ای نزدیک بیشتر شود.

انتهای پیام/