واکاوی راهپیمایی «رقص پرچم» در قدس اشغالی؛ پیامدها و دلالت‌های سیاسی ـ هویتی/ مصاحبه

به گزارش گروه بین ‌الملل خبرگزاری تسنیم، در راهپیمایی موسوم به «رقص پرچم» یا سالگرد اشغال کامل بیت‌المقدس در جنگ شش‌روزه 1967، گروهی از شهرک‌نشینان با حمایت نیروهای امنیتی وارد مسجد الاقصی و مناطق مسلمان‌نشین قدس شده پرچم این رژیم را به اهتزاز درآوردند.

«علی عبدی» و «منصور براتی» کارشناسان مسائل فلسطین در مصاحبه با تسنیم به واکاوی پیامدهای راهپیمایی روز پرچم و ابعاد این مسئله چه در فضای سیاسی داخلی رژیم صهیونیستی و چه از منظر مقاومت فلسطین پرداختند.

تسنیم: اصلی‌ترین گروه‌هایی که این راهپیمایی پرچم را برگزار کردند، چه گروههایی بودند و چه گرایش‌هایی دارند؟

منصور براتی: به‌طور عمده ما اگر به تحولات داخلی رژیم صهیونیستی طی برهه اخیر نگاه کنیم، در واقع گروه‌هایی وجود دارند که تا حد زیادی علاقه‌مند به نقش‌آفرینی در خصوص حوزه هویتی در داخل جامعه اسرائیلی و به‌ویژه برگزاری مناسبت‌ها و اقداماتی هستند که به‌نوعی با هویت و هویت‌مندی در جامعه اسرائیل ربط دارند به‌طور کلی گروه‌های دست‌راستی علاقه بیشتری به این مسئله دارند. در سال‌های گذشته گروهی تحت عنوان لهاوا که یک گروه راست افراطی به‌شمار می‌رود به‌طور عمده برای برگزاری تظاهرات یا تحصن یا به‌نوعی اعتراض به سیاست‌های جاری اقدام به برگزاری تظاهرات کردند در سرزمین‌های اشغالی و این راهپیمایی پرچم هم معمولاً یکی از اقداماتی است که این گروه اگر نگوییم کاملاً نماینده آن است، بلکه شروع‌کننده و سازمان‌دهنده اصلی آن به‌شمار می‌رود.

تسنیم: کنست (پارلمان) رژیم اسرائیل 120 نماینده دارد، با 61 نماینده دولت بنت طی ائتلافی تشکیل شد با ائتلافی که یک ضلع آن حزب عربی رعم منصور عباس و یک ضلع احزاب میانه و چپ مثل میرتز و یک ضلع آن راست‌های منتقد نتانیاهو مثل گیدعون ساعر است، نخست وزیر فعلی کسی است که خواستگاه آن، راست است، در برابر آنها، ائتلافی به محوریت لیکود و رهبری نتانیاهو قرار دارد، دولت بنت 61 عضو دارد.

عبدی : مسئله مهم این است که هر چند تعداد اعضای کابینه بنت از 61 عضو که حداقل لازم است، پایین تر آمده و به 60 عضو رسیده، این طور نیست که اپوزیسیون به 61 کرسی برسد، در واقع بلوک نتانیاهو، 54 نفر را شامل می‌شد، که با  اضافه شدن دو عضو حزب یامینا، به 56 نفر رسیدند، فهرست مشترک عربی هم که 6 نماینده دارد،اما به دلیل اختلافاتی که میان طیف نتانیاهو و فهرست عربی وجود دارد، آنها نمی‌توانند با هم همکاری کنند.یعنی اختلاف نظراتی دارند که در واقع به نفع کابینه بنت تمام می‌شود. مثالی کوتاه می زنم، به این ترتیب، در حال حاضر فهرست مشترک عربی خواستار انحلال کابینه است اما از راه برگزاری انتخابات زودهنگام،چرا که تغییر کابینه بدون انتخابات از چاله به چاه افتادن و انتخابی بد برای فهرست مشترک عربی است، در نتیجه مخالفان بنت، هیچ گاه به اکثریت و 60 نماینده نمی‌رسند.

در مجموع می‌توان گفت که کابینه بنت در وضعیت لرزان و شکننده‌ای قرار دارد، اما چون بلوک مخالف بنت، شامل نتانیاهو و فهرست مشترک عربی، دو راه حل متفاوت دارند به توافق نمی‌رسند و نمی توانند دولت بنت را کنار بزنند، اما دولت بنت لب مرز  است، نکته دوم، با تظاهرات موافقت می کند با اینکه می داند جریان اصلی تشکیل دهنده تظاهرات را رقبایش تشکیل می دهند.چون بخشی از دولت ائتلافی که راستگرایان هستند، برایش مهم است که آنها را حفظ کند، حتی یکی از آنها از دولت وی خارج شود و به سمت بلوک نتانیاهو برود، احتمال سقوط آن بیشتر خواهد شد.

تسنیم : در اعتراضات حدود یک ماه پیش مشاهده کردیم که احمد الطیبی از فهرست مشترک عربی خودش شخصا تا مسجدالاقصی رفت، بخشی از اعضای مشترک عربی در آنجا موضع کاملا فلسطینی اتخاذ کردند، اولا آیا این مسئله را قبول دارید یا خیر و  اگر قبول دارید، فهرست مشترک در قبال رخدادهای اخیر چه موضعی گرفته است؟

عبدی : نکته‌ای در تکمیل صحبت‌های آقای براتی بدهم، آنچه به راهپیمایی پرچم موسوم است و برگزار شد، زمین بازی راستگرایان بود، دولت بنت عملا در موضع انفعال قرار داشت، جایی بود که از نظر نتانیاهو و لیکودی‌ها باید حداکثر همگرایی سیاسی و مانور سیاسی را به رخ دولت بنت می‌کشیدند و بنت در موضع بسیار پیچیده و منفعل قرار گرفت و عملا زمین بازی را واگذار کرد و عملا میداندار بازی روز پرچم راستگرایان بودند و دولت بنت هم عملا همراهی کرد، توهین‌های رکیکی که نسبت به مقدسات مسلمانان در شعارهای شهرک نشینان صورت گرفت، کاملا نشان می‌داد که زمین بازی کاملا در اختیار راستگرایان  افراطی و صهیونیسم مذهبی قرار دارد.

در چنین وضعیتی، فهرست مشترک عربی، عملا طیفی که احمد الطیبی نمایندگی می‌کند، کاملا متفاوت از منصور عباس است، چهره‌هایی مثل الطیبی تلاش می‌کنند بیشتر هویت فلسطینی را در صحنه رژیم صهیونیستی نمایندگی کنند. رفتاری که چندی قبل در رویارویی با پلیس اسرائیل در تنش‌های بیت المقدس از خود نشان داد و درگیری‌هایی که در صحن کنست داشت، عملا سعی می‌کند هویت فلسطینی و تقدس مسئله بیت المقدس را هم نمایندگی و هم حفظ کند و موضعش متفاوت از جریانی مثل منصور عباس است.در نهایت باید تاکید کرد که راستگرایان افراطی در صحنه رژیم صهیونیستی هر چه در چنته داشتند، رو کرده‌اند.

منصور عباس و حزب رعم از سقوط کابینه بنت به شدت واهمه دارند چون فضای داخلی اعراب مناطق 1948 به سمت ایمن عوده گرایش دارد. کاملا بر عکس این وضعیت را فهرست مشترک عربی دارد و این نارضایتی‌ها کاملا به نفع فهرست مشترک عربی است.

تسنیم : سراغ بعد فلسطینی برویم، حضور منصور عباس در کابینه رژیم اشغالگر صهیونیستی چه فایده‌ یا آورده‌ای برای فلسطینیان  اعم از فلسطینیان داخل 1948 و فلسطینیان قدس و کرانه باختری و فلسطینیان نوار غزه دارد؟.

براتی : زمانی که حزب رعم وارد کابینه شد که در تاریخ اعراب 1948 بی سابقه بود، خیلی تبلیغات زیای از طرف حزب رعم و لاپید و بنت و احزاب آنها صورت گرفت مبنی بر اینکه می‌خواهند رویه جدیدی را در صحنه رژیم اسرائیل در پیش بگیرند، در واقع دستاوردهایی کسب کردند، مثلا در دو دولت پایانی نتانیاهو، میزان بودجه‌ای که به مناطق عرب 1948 اختصاص یافته بود، بودجه پنج میلیون شیکلی بود، اما در کابینه بنت، بودجه اختصاص یافته برای این مناطق، حدود 13 میلیون شیکل بوده است، در واقع این مسئله، واکنش اپوزیسیون به رهبری نتانیاهو را به شدت برانگیخته است و آن را دستمایه حمله به کابینه بنت قرار داده‌اند، مسئله بعدی، بحث خدماتی است که به برخی مناطق عربی‌نشین ارائه نمی‌شد که اسرائیل آنها را به رسمیت نمی‌شناسد، بعد از نتانیاهو برای آنها مسئله برق رسانی مطرح شد. منتقدان منصور عباس می‌گویند منصور عباس وارد کابینه شده و به رژیم اسرائیل مشروعیت بخشیده و در ازای آن، امکاناتی به دست آورده اما به محض آنکه این شراکت از بین برود، این دستاوردها هم از بین خواهد رفت. این منتقدان می‌گویند که منصور عباس نتوانسته است هیچ تغییر کلانی در سیاست‌های اسرائیل در قبال اعراب ایجاد کند.

منصور عباس هر چند خدمات رفاهی معیشتی ارائه می‌کند، اما در ازای هویت عربی و فلسطینی نتوانسته است خدماتی ارائه کند.

عبدی : مسئله این است که منصور عباس و رعم چه امتیازی می‌گیرد و در برابر آن چه امتیازی می‌دهد، برای اولین بار است که فلسطینیان اصیل توانسته‌اند در یکی از دولت‌های رژیم صهیونیستی حضور کنند، اما به عنوان فلسطینیان 1948 به موجودیتی مشروعیت می‌بخشند که ساختار آن بر اساس اشغالگری و آپارتاید بنا شده است، مسئله دیگر این است که آیا این دستاوردها و حضور ثبات دارد یا بی ثبات است، همانطور که دکتر براتی به آن اشاره کردند، خود بنت در ردیف راستگرایان افراطی است و نظراتش در قبال فلسطینیان یا اعراب 1948 مشخص است، آنچه منصور عباس را در کنار بنت قرار داده است، درک یکدیگر از موضع برابر یا پذیرش از موضع برابر نیست بلکه اجباری است به دلیل عدم توازن در کنست(پارلمان) که به  اجبار این دو را در کنار هم قرار دارد به این دلیل که دو طرف اتفاق نظر دارند که نتانیاهو در راس قدرت نباشد

تسنیم: در فلسطین، یک بحث، بحث کرانه باختری و تشکیلات خودگردان و بحث دیگر مسئله نوار غزه است، گروه‌های مقاومت در غزه وعده می‌دادند پاسخ تجاوزگری و هتاکی صهیونیست‌ها را می‌دهند، به نظر شما چرا تا این لحظه اقدام عملی از سوی آنها صورت نگرفته است؟

عبدی : واقعیت این است که مقاومت فلسطین، خط قرمزی را برای راهپیمایی پرچم تعیین و اعلام کرد هتاکی و تعدی به ساحت مسجدالاقصی را برنمی‌تابد، اما این خط قرمز با سال گذشته که منجر به نبرد شمشیر قدس شد، تفاوت داشت و تفاوت آن، این بود که وقتی محمد ضیف فرمانده گردان‌های قسام خط قرمزی کشید و اعلام کرد که اگر صهیونیست‌ها تا ساعت 6 بعدالظهر صحن مسجدالاقصی و محله شیخ جراح را ترک نکنند،مقاومت به سمت مناطق صهیونیست نشین موشک شلیک خواهد کرد.

اما آنچه در راهپیمایی پرچم اخیر شاهد بودیم،اعلام خط قرمز مبهم بود،به این معنا که مقاومت فلسطین اعلام کرد این خط قرمز ما است و تعدی به آن را بر نمی‌تابد،ولی مابه ازای آن مانند سال گذشته هیچ پاسخ روشنی را تعریف نکرد که اگر صهیونیست‌ها این تعدی را انجام دهند،ما چنین پاسخ روشنی خواهیم داد، این به نظر من یکی از تفاوت‌های اتفاق اخیر با تحولات سال گذشته بود که می‌توان درباره دلایل آن صحبت کرد، اینکه چرا مقاومت تا کنون که ما با هم صحبت می‌کنیم، از پاسخگویی اجتناب ورزیده است؟همچنانکه اخباری که در رسانه‌های صهیونیستی منتشر می‌شود،با یک قاطعیتی ادعا می‌کرد که مقاومت پاسخ نخواهد داد که عمدتا هم مربوط به پیامهای رد و بدل شده از کانالهای قطری و مصری بود که مقاومت پاسخ نخواهد داد، اما به نظر من فهم آن کمی پیچیده تر است و می‌توان درباره دلایل آن صحبت کرد.

تسنیم: آیا برای مقاومت فلسطین، وجود یک دولت شکننده در تل آویو مناسب تر است یا سقوط آن؟

براتی : اگر به موضوع نگاه فلسطینی بیندازیم، در واقع، واکنش حماس یا مقاومت در برابر اسرائیل در این حوزه و در قبال راهپیمایی رقص پرچم به نظر می‌رسد به اندازه آن رفتار سیاسی مقاومت در ماه می 2021، آن صراحت و میزان هدفمندی را نداشت و تا حدی شرایطی را ترسیم می‌کرد که تلاش کند به آن فضایی که باقی مانده برای جلوگیری از افزایش تنش‌ها استفاده کند.

معادلات در حوزه‌های مختلف بسیار متفاوت است، راستگرایان اسرائیل و شخص نتانیاهو بارها با  انتقاد از حضور فلسطینیان مناطق اشغالی 1948 در کابینه بنت بر این مسئله تاکید کرده‌اند که یک حزب عربی در کابینه بنت قرار دارد و هر موقع اراده کند می‌تواند کابینه را منحل کند، فرض کنید که اسرائیل در یک شرایط  امنیتی سختی قرار گیرد و در آن شرایط اگر منصور عباس مخالف باشد، می‌تواند کابینه را همانجا منحل کند و این مسئله می‌تواند حلقه‌های حکمرانی را تا حدودی مختل کند.البته کابینه‌ای که مسئولیت اداره امور را تا زمان برگزاری انتخابات برعهده بگیرد، تصمیمات  امنیتی را خواهد گرفت، ولی فی نفسه یک آسیب برای اسرائیل به شمار می‌رود، حالا اینکه مقاومت نسبت به این مسئله چه نگاهی دارد، مسئله دیگری  است، از یک طرف مقاومت فلسطین، منصور عباس را به سبب مشارکت در کابینه اسرائیل به شدت مورد انتقاد قرار می‌دهند، از طرف دیگر، این آسیب پذیری را که منصور عباس در کابینه اسرائیل ایجاد کرده،  هم نمی‌توان نادیده گرفت.

مسئله مهم دستورکار مقاومت متفاوت از احزاب  عربی مناطق 1948 است و اختلافات زیادی با هم دارند و به سبب تفاوت در دستورکارها میان دو طرف نمی‌توان پاسخ مشخصی برای این سئوال داد.

انتهای پیام/