تحرکات ژنرال دوستُم در آنکارا؛ سیاست ترکیه در قبال طالبان تغییر می‌کند؟
تشکیل نشستی با حضور مارشال عبدالرشید دوستُم و مخالفین طالبان در آنکارا، اقدام سیاسی مهمی است که نشان می‌دهد ترکیه برای رسیدن به توافق با طالبان، امید چندانی ندارد.
به گزارش گروه بنی الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در آنکارا و در بنای ویلایی عظیمی که به مارشال عبدالرشید دوستُم تعلق دارد، آمد و رفت بسیار است و نشستی به ریاست او برگزار شده که از اهمیت سیاسی بالایی برخوردار است.
مارشال عبدالرشید دوستُم از نظامیان و سیاستمداران ازبک تحت حمایت آنکارا که پس از ورود طالبان به ازبکستان گریخته بود، حالا به ترکیه بازگشته و در پایتخت این کشور، با گروه های بسیاری از مخالفین طالبان، ارتباط برقرار کرده است.
او به طور مرتب با سران گروه ها و اقوام مختلف افغانستان گفتگو می کند و از ایده تاسیس یک حکومت فراگیر دفاع می کند که از تمرکزگرایی دور باشد و قدرت در افغانستان، صرفاً در دست یک گروه، یک قبضه نشود.
اگر چه دوستُم نشان داده که برای تغییر موازنات افغانستان از قدرت چندانی برخوردار نیست، اما در هر حال، جلسات او اقدام سیاسی مهمی است که نشان می دهد ترکیه برای رسیدن به توافق با طالبان، امید چندانی ندارد و قصد دارد از همه کارت ها و ابزارهای فشار بهره بگیرد تا بتواند در کنار قطری ها و با هماهنگی اطلاعاتی پاکستانی ها، کنترل فرودگاه بین المللی کرزای کابل را در اختیار بگیرد.
آنکارا، دوستُم و دیگر دوستان ضدطالبان
نشست مخالفین طالبان در بنای مجلل و باشکوه محل زندگی دوستُم، بدون حضور رسانه ها و خبرنگاران برگزار شده، اما بخشی از جزئیات آن، به بیرون درز کرده است.
علاوه بر خود عبدالرشید دوستُم که میزبان و برگزارکننده بوده، مهمترین چهره های دیگر حاضر در این نشست، عبارتند از:
1.محمد محقق از سیاستمداران ولایت بلخ و از قوم هزاره که قبلاً مشاور ارشد ریاست جمهوری در امور امنیتی و سیاسی افغانستان بوده است.
2. عطا محمدنور سیاست مدار جهادی از قوم تاجیک و والی اسبق مزار شریف که در مورد ثروت او و روابط تجاری شبکه ای او، حرف و حدیث فراوانی در میان است.
3. رحمت‌الله نبیل اهل جغتوی افغانستان و از قوم پشتون. او سابقه فعالیت در سمت ریاست امنیت ملی، معاون مشاور شورای امنیت ملی و رئیس نیروهای ویژه محافظت از رئیس جمهور افغانستان را داشته و یکی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری 1398 بود.
4. عبدالرسول سیاف از قوم پشتون، فرمانده سابق مجاهدین و موسس حزب اتحاد اسلامی مجاهدین افغانستان و دارای گرایش های اخوانی.
5. احمد ولی مسعود برادر کوچکتر احمد شاه مسعود.
6.صلاح الدین ربانی فرزند برهان الدین ربانی مسئول شورای عالی صلح.
علاوه بر دوستُم و 5 فرد دیگری که اسامی آنها ذکر شد، 34 سیاستمدار افغانی دیگر نیز در نشست خانه دوستُم آنکارا حضور داشته اند که به اسامی آنها اشاره ای نشده است.
عبدالحی خراسانی دیپلمات سابق افغانی، معتقد است که طالبان باید نشست پایتخت ترکیه را جدی بگیرد. چرا که برای مخالفت جدی با طالبان، چراغ سبز نشان داده شده است.
او در ادامه گفته است:«این نشست پیامی جدی علیه طالبان است. این نشان می دهد که صبر و بردباری در مسکو، تهران، آنکارا و اسلام آباد رو به اتمام است و به دلیل حماقت و لجاجت طالبان، شرایط افغانستان، دشوارتر شده است.»
در همین حال، محمد محقق سیاستمدار هزاره مقیم ترکیه گفته است:«در مورد مشکلات کنونی افغانستان، اکثر کشورهای منطقه و بقیه جهان نیز از گفتگو حمایت می کنند و مخالف جنگ هستند. ما منتظریم ببینیم چه زمانی آنها متوجه خواهند شد که طالبان یک سازمان سازش ناپذیر است. من تاکنون اجازه مقاومت مسلحانه را نداده‌ام، زیرا ما آماده گفتگو هستیم و انتظار تغییر در منطقه را داریم. اما این تصمیم همیشگی ما نیست و ممکن است برای همیشه ادامه پیدا نکند.»
مهمترین محورهای نشست مخالفین طالبان در آنکارا
در نشست منزل دوستُم، به این اشاره شده که طالبان، صرفاً به پشتون قدرت داده و کل اقوام و گروه های دیگر را از صحنه قدرت و مسئولیت های اجرایی دور کرده است و چنین دولتی نمی تواند تامین کننده رضایت همه مردم افغانستان باشد و باید برای تشکیل یک دولت فراگیر با حضور و مشارکت همه گروه های قومی و اجتماعی، اقدام شود.
رویدادهای اخیر و حملات تروریستی در افغانستان، در نشست آنکارا مورد ارزیابی قرار گرفته و به این اشاره شده که این حملات نشان دهنده ناتوانی طالبان در تامین امنیت کشور است و در صورت تداوم این وضعیت، داعشی ها می توانند به راحتی، کنترل بخشی از افغانستان را در اختیار بگیرند.
محدودیت های اجتماعی آموزشی برای زنان و دختران، بخش دیگری از مسائلی بوده که در منزل دوستم و با حضور چهل سیاستمدار و نظامی افغانی مخالف طالبان، در مورد آن صحبت شده است.
ترکیه به دنبال چیست؟
مساله افغانستان و دفاع از ترک زبان ها و ترکمان های افغانستان، به یک باره برای اردوغان و باغچلی تبدیل به هدف استراتژیک شد و بارها در این مورد سخنرانی کردند.
اردوغان امیدوار بود که به کمک عمران خان نخست وزیر پاکستان و مساعدت قطری ها، در افغانستان نفوذ بیشتری پیدا کند. اما تاکنون در این حوزه توفیق چندانی به دست نیاورده و کنار زدن عمران خان، کار را برای آنکارا سخت تر کرده است.
به دنبال اعلام تصمیم آمریکا و ناتو برای خروج از افغانستان، ترکیه اعلام کرد که نمی خواهد همه نیروهایش را بیرون ببرد و پیشنهاد می کند که تامین امنیت و همچنین تمام امور فنی و امنیتی فرودگاه کابل، در اختیار مهندسین و افسران ترکیه قرار بگیرد، اما خطای سیاسی و محاسباتی اردوغان، کار دست ترکیه داد.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، حتی پیش از آن که افغانستان به دست طالبان بیفتد، برای در اختیار گرفتن کنترل فرودگاه کرزای، به جای آن که با خود افغانستانی ها وارد مذاکره شود، با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا صحبت کرد.
این در حالی است که اردوغان و چاووش اوغلو، قبلاً با هماهنگی قطری ها، به دنبال آن بودند که مذاکرات دوحه را نیز به استانبول منتقل کنند. اما در هر دو مورد، شکست خوردند.
نه اعضای طالبان حاضر شدند به استانبول بروند و نه زمینه ای فراهم شد که فرودگاه کابل به دست نیروهای ترک سپرده شود.
این وضعیت، پس از استیلای طالبان بدتر شد و سران این گروه، حاضر نشدند برای ترکیه استثناء قائل شوند. به همین خاطر نیروهای ترکیه نیز مانند دیگر اعضای ناتو، از افغانستان خارج شدند و پادرمیانی قطر و پاکستان نیز نتوانست امتیازی در اختیار ترکیه بگذارد.
اردوغان به منظور رسیدن به اهداف خود، چندین قطار حامل کمک های بشردوستانه به افغانستان فرستاد و بارها مسئولین طالبان را به آنکارا و استانبول دعوت کرد. اما ظاهراً هنوز هم توافقی حاصل نشده و در نتیجه تیم اردوغان به صرافت این افتاده که مخالفین طالبان را در آنکارا گرد هم بیاورد.
انتهای پیام/
