نگاهی دیگر به میانجی گری ترکیه در جنگ اوکراین

به گزارش گروه بنی الملل خبرگزاری تسنیم، هیات های مسکو و کی یف یک بار دیگر به ترکیه رفته اند تا برای پایان دادن به جنگ، روبروی هم بنشینند و مذاکره کنند.

رسانه های تحت امر حزب عدالت و توسعه و دولت اردوغان، به عادت همیشه، تصویری اغراق آمیز از این رویداد بازتاب داده و چنین وانمود کرده اند که گویی قرار است به خاطر نقش مهم تیم اردوغان، در کوتاه مدت، همه چیز به خوبی و خوشی به پایان برسد. با آن که اعضای هیئت های دیپلماتیک روسیه و اوکراین در سطح بالایی نیستند، اردوغان شخصاً در جمع آنان حاضر شد تا نقش او به عنوان آغازگر مذاکره، تثبیت شود.

اردوغان طی سخنانی در آغاز مذاکرات هیئت‌های روسیه و اوکراین برای برقراری آتش‌بس در کاخ دلمه‌ باغچه استانبول گفت: «معتقدیم که رسیدن به صلح عادلانه، بازنده ‌ای نخواهد داشت و همه در آن برنده خواهند بود. ادامه درگیری‌ها به نفع هیچ کسی نیست.»

اردوغان افزود: «ما با رویکردی منصفانه نشان داده‌ایم که از حقوق، قوانین و حساسیت‌های روسیه و اوکراین در تمامی بسترهای بین‌المللی محافظت می‌کنیم. ترکیه به عنوان کشوری که شاهد شمار زیادی وقایع تلخ و ناراحت کننده در منطقه است، تلاش می‌کند از وقوع اتفاق مشابهی در شمال دریای سیاه ممانعت کند.»

رئیس جمهور ترکیه، همچنین اظهار امیدواری کرد که هیئت های طرفین امروز در استانبول به یک توافق اولیه دست پیدا کنند و این توافق، زمینه ساز مذاکرات سران روسیه و اوکراین باشد.

اردوغان اعلام کرد که برای میزبانی از مذاکرات سران نیز آمادگی دارد و می خواهد که پوتین و زلنسکی نیز برای نهایی کردن توافق، در ترکیه روبروی هم بنشینند.

سخن معنی دار لاوروف

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه برای پایان یافتن جنگ بین روسیه و اوکراین اظهار امیدواری کرده، اما ظاهراً مسکو امید چندانی به کارساز بودن مذاکرات استانبول ندارد.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه دیروز درباره مذاکرات آتش‌بس با اوکراین اظهار داشت: «امیدواریم مذاکرات رو در رو بین روسیه و اوکراین در استانبول موفقیت‌آمیز باشد. اکنون توافق شده که در استانبول ملاقات کنیم. این یک نقطه جغرافیایی مناسب برای هر دو طرف است. اما تمایل دارم تکرار ‌کنم، البته ما آماده بررسی مکان‌های دیگر از جمله بلگراد خواهیم بود»

وی افزود: «روسیه آماده است تا شهرهای دیگری از جمله بلگراد را برای گفت‌وگو با اوکراین در آینده در نظر بگیرد. مذاکرات باید برای هر دو هیئت قابل قبول باشد، سه دور اول مذاکرات حضوری در بلاروس برگزار شد و سپس دیدارهای حضوری از نظر فنی متوقف شد. مشکلات زیادی در طول سال‌ها انباشته شده، بنابراین، فقط ملاقات و تبادل نظر در مورد آنچه شما چه فکر می‌کنید و من چه فکر می‌کنم، نتیجه معکوس خواهد داشت.»

مواضع سفت و سخت اوکراین

 سخنان لاوروف در حالی بیان شده که ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین نیز خواستار اعمال تحریم های بیشتر علیه روسیه شده است.

همچنین دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین اعلام کرد که در نشست استانبول، حداقل خواسته‌های آنها حل مشکلات بشردوستانه و حداکثر مطالباتشان برقراری آتش بس و توافق پایدار برای آن خواهد بود.

وی افزود:«رئیس جمهورمان دستورات بسیار روشنی به هیئت مذکور داد. ما بر سر مردم، خاک و حاکمیت معامله نخواهیم کرد. موضع ما ثابت و محکم است و این قدرت از قوانین بین‌المللی، ارتش اوکراین، تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه و سلاح‌هایی که برای دفاع از ما به اوکراین منتقل شده و می‌شوند، نشات می‌گیرد.»

کولبا همچنین بر این مساله تاکید کرده که موضوع همه پرسی در مذاکرات ترکیه مورد بحث قرار نمی گیرد و برگزاری رفراندوم در مورد سرنوشت مناطق مختلف، موضوع داخلی اوکراین است.

منافع ترکیبی ترکیه

پرونده حمله روسیه به اوکراین، تبدیل به یکی از مهم ترین مسائل سیاست خارجی ترکیه شده و مجموعه ای هیبریدی از منافع و مصالح، در این پرونده برای ترکیه اهمیت پیدا کرده است.

عضویت ترکیه در ناتو و فروش 18 فروند پهپاد بیرقدار ساخت ترکیه به اوکراین، تلاش برای تبدیل موضوع کریمه و تاتارها به یک مساله هویتی بسیار مهم، در کنار موضوعات مهمی همچون جغرافیای دریای سیاه و کشف چند میدان گازی در استان های ساحلی ترکیه در این منطقه، مساله اوکراین را برای ترکیه بیش از پیش، برجسته کرده است.

حساسیت ویژه روابط ترکیه و روسیه در حوزه هایی همچون انرژی (ترک استریم و نیروگاه هسته ای آک کویو)، صنایع دفاعی (اس 400 و احتمال خرید تجهیزات هوایی)، درآمد کلان توریسم ترکیه از محل سفر 4 میلیون توریست روسی، فعالیت ده ها پیمانکار ترک در روسیه و همچنین اهمیت نقش پوتین در پیروزی های مشترک اردوغان – علی اف،  موجب شده که تیم اردوغان برای حفظ موازنه بین روسیه و غرب، با دقت قدم بردارد.

در پایان باید گفت، اختلافات جدی بین روسیه و اوکراین، نشان می دهد که رسیدن به یک توافق کامل، در میان مدت ممکن نیست و احتمال آن می رود که حد نهایی نتایج، چیزی در سطح یک آتش بس اولیه باشد.

اما واقعیت این است که  نفس برگزاری مذاکرات در استانبول و آنکارا، برای تیم اردوغان از اهمیت فراوانی برخوردار است و فارغ از این که چه نوع دستاورد و نتیجه ای حاصل شود، دستگاه دیپلماسی ترکیه به دنبال آن است که این نوع آمد و رفت های دیپلماتیک ادامه پیدا کند و ترکیه، علاوه بر منافعی که در این گزارش بدانها اشاره شد، نقش کشوری را ایفا کند که در منازعات منطقه ای و بین المللی، به عنوان میانجی ظاهر می شود.

انتهای پیام/