پژوهشگر حوزه زنان تأکید کرد: به انتشار اخبار نادرست از دوران پهلوی اعتنا نکنیم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، برنامه تلوزیونی «چراغ» در هفته جاری میزبان نعیمه اسلاملو، نویسنده و پژوهشگر در زمینه جایگاه زنان در اندیشه انقلاب اسلامی بود. در کارنامه فعالیت‌های اسلاملو، سال‌ها پژوهش و تحقیق به صورت کاملاً تخصصی دیده می‌شود که خروجی آن بیش از 20 عنوان کتاب است. او همچنین مدرس دوره‌های عفاف و حجاب برای دانشجویان و طلاب است.

بر اساس این گزارش،‌ اسلاملو با اشاره به ظلم تاریخی نسبت به زنان به خصوص در دوران رژیم پهلوی اظهار داشت: در طول تاریخ زنان بیشتر از مردان مورد ظلم واقع شده اند که این امر ریشه در دو نکته اصلی دارد، از یک سو نوع زن به لحاظ ظاهری و جسمی نسبت به مردان ضعیف‌تر هستند و از سوی دیگر جذابیت ظاهری زنان بیشتر است.

او با اشاره به اینکه جذابیت ظاهری زنان مستمسکی برای سوء استفاده برخی افراد شده و زمینه ظلم به آنها فراهم شده، گفت: وجود میل به دیده شدن و مورد توجه قرار گرفتن از سوی زنان عامل اصلی در دریافت ظلم است.

او تصریح کرد: هرچند این نیاز درونی یعنی میل به دیده شدن در تمام انسانها وجود دارد، ولی در میان زنان بیشتر است. همه زنان دوست دارند زیبا باشند و مورد تحسین و توجه قرار بگیرند. اما مسئله این است که برای دیده شدن و مورد تحسین قرار گرفتن از چه بُعدی از ابعاد وجودیشان بهره گیری کنند و به چه سمت و سویی بروند.

اسلاملو با تأکید بر حفظ و رعایت حجاب ابراز داشت: حجاب، قصه گذشتن از خودخواهی‌ها و امیالی است که لذتش در دسترس است تا انسان به لذات بالاتر برسد. برای خود آدمها قصه فداکاری برای دیگران را دارد تا امنیت اجتماعی، آرامش خانوادگی و سلامت روانی جامعه تأمین شود.

این نویسنده حوزه زنان تصریح کرد: هیچ کس معتقد نیست که فرهنگ جلوه گری بهتر از عفاف است، چراکه میل به تکریم و مورد احترام قرار گرفتن، از امیال فطری ماست. در دین اسلام توصیه‌های بسیاری در زمینه نوع آرایش و پوشش زنان در برابر همسر و در برابر نامحرم وجود دارد و زنان باید حواسشان باشد که سرمایه وجودی خود را بر اساس لذت‌های زودگذر و در دسترسی که رو به زوال است، هزینه نکنند و فقط به ظاهر محدود نشوند.

ارزش‌گذاری زن بر اساس جذابیت‌های ظاهری در دوران پهلوی

اسلاملو به فرهنگ غلط و ظالم دوران پهلوی اشاره کرد و گفت: مبنای فکری حاکم در دوران پهلوی ارزش‌گذاری زن بر اساس جذابیت‌های ظاهری اش بود. با یک جستجو و تحقیق ساده بر اساس متن یا تصویر می‌توان فهمید که نوع نگاه و تعریف از زن و عرصه رقابت چه بود.

او همچنین به نمونه‌هایی از تلاش برای کاستن ارزش زنان در دوران پهلوی اشاره کرد و اظهار داشت: زمین مسابقه ای که برای زنان پهن شده بود و رقابت بر سر زیبائی‌های ظاهری بود. همچنین مراسم دختر شایسته و انتخاب زیباترین دختر بر اساس شاخص‌هایی که بیان آن شرم آور است، معیار ارزش‌گذاری زنان بود. جالب اینکه از رسانه و تلویزیون گرفته تا جلد مجلات و سر در سینماها تصاویر نیمه عریان زنان به نمایش گذاشته می‌شد.

او تصریح کرد: در حالی که پس از انقلاب اسلامی، زنان ارزش و جایگاه واقعی خود را یافتند و توانستند حضور مؤثر و فعالی در اجتماع و در عرصه‌های گوناگون اعم از علم، فرهنگ و ورزش پیدا کنند.

این محقق حوزه زنان از ارتقای علمی و فرهنگی و افزایش منزلت اجتماعی زنان پس از دوران انقلاب اسلامی یاد کرد و ادامه داد: نمی‌توان گفت در دوره پهلوی هیچ زن فرهیخته و تحصیلکرده ای نبود. در زمان فرعون هم زنی همچون آسیه در کاخ فرعون بود. مسئله این است که معیار ارزش‌گذاری زنان امر تحصیل و حضور اجتماعی نبود و حتی به زنان تحصیلکرده بها نمی‌دادند، هیچ گاه در زمان پهلوی بانو مجتهده امین مطرح و الگو نبود و به آنها بهایی داده نمی‌شد. بلکه نوع تعاملات زنان دربار و رقابت‌هایی که در مدارس طراحی می‌شد، یا راه اندازی کاخ جوانان و برگزاری مسابقه دختر شایسته آن هم با بودجه‌های دولتی معیار بود، خاطراتی که خودشان یا اطرافیان شاه در مورد ارتباط درباریان با جنس مخالف نقل می‌کنند، گواه این حقیقت است.

اسلاملو از ترغیب و تشویق جوانان به سمت ابتذال یاد کرد و اظهار داشت:‌ تلاش می‌کردند حیا و حجاب را به عنوان نماد عقب‌ماندگی معرفی کنند، از جمله پوشش چادر که از آن تعبیر به کفن سیاه می‌شد. یا به کار بردن واژه أمّل، نمونه‌هایی از تلاش رژیم منحوس پهلوی بود.

رد میل شخصی در تعیین رفتارهای اجتماعی

محقق حوزه زنان در پاسخ به سؤالی مبنی بر ترجیح و تشخیص فردی در تعیین حجاب و رفتارهای اجتماعی اظهار داشت: اگر مبنای رفتارهای اجتماعی افراد "دلم می‌خواهد" باشد، عاقبت آن جامعه چه خواهد شد؟ آیا هر فردی در جامعه هر کاری دلش خواست باشد، این امر چقدر امکان‌پذیر است؟ مرز تعیین‌کننده این رفتار چه چیزی خواهد بود؟ و این زنجیره تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد؟ اگر زنان بگویند من دلم می‌خواهد این را بپوشم، مردان هم می‌توانند بگویند ما دلمان می‌خواهد این‌گونه نگاه کنیم؟ و یا هر طور دلمان می‌خواهد رفتار کنیم؟

او تصریح کرد: داشتن حق انتخاب به این نحو نه‌تنها در دوره پهلوی رخ نداد بلکه در هیچ کشوری هم رخ نخواهد داد که رفتارهای اجتماعی افراد بر مبنای میل شخصی باشد. چرا که در واقع اجتماعی شکل نمی‌گیرد و دیگر آن اجتماع دوامی نخواهد داشت.

اسلاملو با تأکید بر اینکه وجود ضوابط و قوانین اجتماعی برای حدود پوشش، حفظ نظام اجتماع است گفت: در دوران پهلوی فضای فرهنگی تبلیغاتی حضور زنان به گونه ای بود که از رسانه قابل بیان نیست. در آثار پژوهشی خود نیز بسیاری از موارد را با سانسور آورده ایم.

این نویسنده حوزه زنان ادامه داد: در دوران پهلوی جامعه به گونه ای بود که فساد و رفتارهای غیراخلاقی به شکل علنی به عنوان ارزش و افتخار معرفی می‌شد. به عنوان مثال در ماه رمضان درباریان مراسم مختلف برگزار می‌کردند از جمله اینکه مشروب می‌خوردند و این برنامه از تلویزیون هم پخش می‌شد.

اسلاملو با بیان اینکه بر اساس مصوبه 156 شورای هماهنگی امور اجتماعی، حضور زنان محجبه در تمام عرصه‌های اجتماعی محدود شده بود، گفت: در دوران پهلوی زنان محجبه نمی‌توانستند به اداره ها، مساجد، مدارس و دانشگاه بروند. لذا عملاً زنان باحجاب اجازه فعالیت نداشتند.

او ادامه داد: در پی اعتراض مردم نسبت به این مصوبه که زنان نمی‌توانند به مدرسه بروند، شاه ملعون جواب داد که حتی اگر منجر به تعطیلی مدارس شود، این قانون را بر نمی‌داریم! یا به فرموده حضرت امام خمین (ره) نوجوانی که می‌خواست به مسجد برود، این قدری که در این مسیر مشروبخانه و کاباره بود کتابخانه نبود. یا در روزنامه‌ها توصیه می‌کردند که آقایان هنگام نزدیک شدن به سینما به پرده سینما نگاه نکنند، چون درصد زیادی از تصادفات تهران جلوی سینما اتفاق می‌افتاد!

محقق حوزه زنان از تلاش شاه ملعون برای تحریک دائمی میل سیری‌ناپذیر افراد یاد کرد و گفت: ارزش‌گذاری و معرفی آن به عنوان نماد افتخار به صورت علنی، باعث به انحراف کشیدن جوانان می‌شد.

انتشار اخبار نادرست از دوران پهلوی

این نویسنده حوزه زنان خاطر نشان کرد: بی‌خبری در خیلی از حقایق دین ما وجود دارد. آنها بر اساس آنچه که در رسانه‌ها می‌شنوند، با واقعیت‌ها زندگی نمی‌کنند، بلکه با تصوراتشان از واقعیت زندگی می‌کنند و امروز هر کس که بتواند آن تصور را بسازد حرفش را می‌شنوند نه آن چیزی که واقعیت دارد.

اسلاملو به انتشار اخبار نادرست از دوران پهلوی اشاره کرد و گفت: درباره ماجرای پهلوی امروزه اینقدر اخبار غلط و بی‌منطق در فضای رسانه‌ها خصوصاً فضای مجازی، وجود دارد که اجازه فکر کردن و فهمیدن را نمی‌دهد. غافل از اینکه نمونه‌هایی از تصاویر این‌چنینی را هر کس می‌تواند بسازد، حتی در مورد یزید، یزید در قصرش نشسته خیلی خوب و مهربان و تصویری از امام حسین (ع) در میدان جنگ!

او ادامه داد: مبنای ارزش‌گذاری ظاهر افراد است، نه تفکرشان؛ لذا زنان تاریخ مصرف پیدا می‌کنند و زمانی که جوان هستند، دیده می‌شوند ولی بعد نه! این تصور غلط است. زمانی بود می‌گفتند حجاب سخت و دست و پاگیر است. به هر حال چادر ممکن است دست و پاگیر هم باشد، اما پوشیدگی و پوشش عفیفانه منافاتی با حضور اجتماعی زنان ندارد، بلکه مانع از سوءاستفاده می‌شود.

جابجایی ارزش و ضد ارزش در دوران پهلوی

او گفت: امروز مسئله این نیست که جوانان نمی‌دانند حجاب خوب است و فرهنگ بی‌بند و باری و عدم رعایت حریم‌ها بد است؛ خیلی‌ها ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها را می‌دانند. همه انسانها دروغگویی و غیبت را بد می‌دانند. بلکه امروزه مسئله این است که تئوریزه می‌کنند که جای ارزش و ضد ارزش را تغییر دهند، جلوه گری را نماد ارزش دادن به زن معرفی کنند.

محقق حوزه زنان با اشاره به موضوع وجود قانون و ضابطه برای حجاب اظهار داشت: برای درونی شدن هر ارزشی باید کار فرهنگی انجام شود، هرچند در عرصه فرهنگ‌سازی برای پوشش نیز از جانب مسئولین ما کم‌کاری شده و از همین رسانه باید از مسئولین مطالبه‌گری کرد و پرسید چرا نسبت به این ارزش فرهنگی اینقدر بی‌اعتنایی می‌شود؟ چرا درست کار نمی‌کنند؟

ضرورت فرهنگ‌سازی در مسئله حجاب

او ادامه داد: این سؤال جدی وجود دارد که آیا مسئله ای که اجتماعی است و رفتارهای اجتماعی افراد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد، از جمله سبک پوشش عفیفانه و یا غیر عفیفانه، حریم روابط زن و مرد و رعایت کردن یا نکردن آن که بر سلامت روانی افراد و آرامش خانوادگی و از همه مهمتر امنیت اجتماعی تأثیرگذار است، صرفاً با اکتفا به فرهنگ‌سازی تامین می‌شود؟ اگر اینگونه باشد در مسئله کرونا نیز که یک مسئله اجتماعی و تأثیرگذار است، باید همینگونه باشد؛

اسلاملو تصریح کرد: در مقام مقایسه می‌توان گفت هر دو رفتار اجتماعی هستند و بر روی دیگران تأثیرگذار است. چرا در مسئله کرونا که این همه فرهنگ‌سازی می‌شود، در عین حال پروتکل‌ها و ضوابط و قوانین هم وضع می‌شود؟ چون ذاتاً انسان‌ها میل به راحتی و راحت بودن دارند.

این کارشناس و پژوهشگر حوزه زنان در بخشی از سخنانش گفت: فرهنگ‌سازی بسیار مهم است اما به این معنی نیست که دیگر قوانین اجتماعی وضع نشود. در دوران پهلوی نیز در کنار کارهای فرهنگی قوانین و ضوابط بسیار محدودکننده‌ای برای افراد محجبه وضع شده بود. اما آیا هر اجباری بد است؟ عده ای می‌خواهند با به کار بردن لفظ اجبار افکار عمومی را منحرف سازند اما اگر واقع‌بینانه بنگریم، در کل دنیا برای مسائل اجتماعی ضوابطی وضع می‌شود.

قانونی کردن حجاب

اسلاملو به قانونی کردن حجاب اشاره کرد و گفت: رضاشاه بر چه مبنایی قوانین منع حجاب را گذاشت؟ بر مبنای دین خدا یا بر مبنای نظر مردم؟ بر اساس قانون مشروطه، شاهان مشروطه قسم می‌خورند که نه تنها به قوانین اسلامی پایبند باشند بلکه مروج احکام اسلامی هم باشند. فرانسه بر چه استنادی قوانین منع حجاب می‌گذارد؟ به استناد قانون خدا یا به استناد نظر مردم و یا با استناد به قوانین داخلی یا معاهدات بین المللی که کشور فرانسه تعهد داده است؟ فرانسه بر اساس هیچ کدام از اینها نمی‌تواند قانون منع حجاب بگذارد. در کشور ما قوانین حجاب علاوه بر اینکه جزو ارزش‌های اخلاقی است بر اساس حکم خدا و بر اساس این است که مردم برای اجرای احکام اسلامی انقلاب کردند.

او تصریح کرد: انقلاب‌شناسان و جامعه‌شناسان دنیا بر اساس شعارهای مردم، معتقدند که شعارهای انقلاب مردم ایران، فرهنگی و اعتقادی بود. از سویی دستاورد رژیم پهلوی برای زنان چه بود؟ زنان بدکاره و تن‌فروشی که متأسفانه در عرصه‌هایی که نمی‌شود بیان کرد ارزشمند و شاخص ارزش بود.

او به دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی در حوزه زنان اشاره کرد و گفت: قوانین عفاف و حجاب در جامعه موجب شد که این اندازه زنان تحصیل‌کرده و موفق، نویسنده و ورزشکار و... وجود دارد که قابل ذکر نیست. دستاوردها را بر اساس کتاب جواهرانه مقایسه کنید. بشر اختیار دارد و خوب و بد در هر زمانی وجود دارد. مهم این است که چه ارزش‌هایی در جامعه حاکم می‌شود.

او از حجاب به عنوان پوشش زنان بزرگ تاریخ ساد کرد و ادامه داد: زنان محجبه پوششی را انتخاب کرده اند که برگرفته از زنان بزرگ تاریخ است و باید حواسشان باشد که توجه به آنها زیاد است. پس باید هم به رفتارهایشان توجه بیشتری داشته باشند و هم کنشگری خود را فعال‌تر و مؤثرتر کنند تا آن لذتی را که از حجاب چشیده اند، کمک کنند تا بقیه هم بچشند.

او همچنین خطاب به افرادی بی‌حجاب گفت: خطابم به افراد بی‌حجاب هم این است که به دستورالعمل‌های خالق هستی عمل کنند که در غیر این صورت نظم خلقت به هم می‌خورد و اولین کسی که آسیب می‌بیند زن است.

انتهای پیام/