کم‌آبی در بخش کشاورزی و صنعت کهگیلویه و بویراحمد رفع می‌شود

به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج، بدون وجود منابع آب قابل دسترس توسعه پایدار و تحقق آن غیرممکن بوده و در سال‌های اخیر و با توجه به افزایش جمعیت در کشور شاهد افزایش نیاز مردم به منابع آب هستیم که استان کهگیلویه و بویر احمد نیز از قاعده مستثنی نیست.

انتقال آب از رودخانه‌ها، احداث سد و حفر چاه‌های عمیق برای تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت هر یک به نوبه خود با چالش‌های مختلفی در مرحله اجرا و بهره برداری روبه‌رو خواهد بود.

استان کهگیلویه و بویر احمد به لحاظ قرار گرفتن در اقلیمی کوهستانی و سخت گذر و به رغم آنکه حدود 10درصد از منابع آب کشور را در اختیار دارد از چالش‌های بیشماری در این زمینه برخوردار است و مردمان این دیار سال‌های سال است که برای تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت خود با مشکلات متعدد دست و پنجه نرم می‌کنند.

به گواه آمار و واقعیت‌های موجود و با نگاهی اجمالی به وضعیت موجود در کشاورزی و صنعت این استان به خوبی می‌توان دریافت که عدم توانایی و نیز فقدان برنامه‌ریزی لازم برای تامین آب مورد نیاز برای کشاورزی و صنعت این استان باعث عقب ماندگی کهگیلویه و بویراحمد در این دو حوزه شده است آن هم در استانی که سرچشمه ده‌ها رود بزرگ و کوچک و حوزه آبریز چندین سد در پایین دست خود است.

متاسفانه در سال‌های نه چندان دور در حالی که استان‌های اطراف و پایین دست کهگیلویه و بویراحمد با احداث سدهای عظیم در حال بهره برداری از حوزه‌های آبریز و رودخانه‌های استان بودند، مسئولان استان دست روی دست گذاشته و نظاره گر بودند.

اینک و در حالی که تامین آب و احداث سد از یک سو و انتقال آب رودخانه‌ها به آرزویی سخت و محال تبدیل شده است متولیان امر در کهگیلویه و بویراحمد در حالتی آشفته به دنبال دست و پا زدن برای احداث سد و بهره برداری از رودخانه هایی هستند که سال‌های سال همسایه آنها بوده‌اند و بی استفاده  از کنارشان می‌گذرد.

تشنگی در سرزمین آب‌های روان

یک درصد از جمعیت جهان در ایران زندگی می‌کنند ولی 3 درصد آب تجدید شونده را در اختیار دارند و همچنین یک درصد از جمعیت ایران در استان کهگیلویه و بویراحمد زندگی می‌کنند، متوسط بارندگی جهان 840 میلیمتر، ایران 250 میلی‌متر و استان کهگیلویه و بویراحمد 657 میلیمتر است.

حجم آب تجدید شونده جهان 36 هزار و 300 میلیارد متر مکعب بوده، حجم آب تجدید شونده کشور ایران 110 میلیارد متر مکعب است و کل پتانسیل آب تجدید شونده کهگیلویه و بویراحمد هم از آب سطحی و زیرزمینی 8 هزارو 364 میلیون متر مکعب است.

عمده ترین منابع آب سطحی کهگیلویه و بویراحمد رودخانه‌ها هستند بخشی از حجم آب‌های سطحی از دیگر استان‌ها وارد می‌شود و بخشی دیگر درون استان تولید می شود حجم آب های سطحی این استان با احتساب آب ورودی از دیگر استان‌ها ( 2 هزار و 712 میلیون متر مکعب)، هفت هزار و 804  میلیون متر مکعب است.

کهگیلویه و بویراحمد دارای 12 رودخانه ازجمله بشار با طول 139 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 57 متر مکعب بر ثانیه، ماربر با طول 18 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 41 متر مکعب بر ثانیه، خرسان با 86 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 105 متر مکعب بر ثانیه، کبگیان با 47 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 16 متر مکعب بر ثانیه، رودخانه شاه غالب با 45 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 12 متر مکعب بر ثانیه و رودخانه شیو با 50 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 21 متر مکعب بر ثانیه است.

همچنین زهره با 127 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 60 متر مکعب بر ثانیه، خیرآباد با 70 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 26 متر مکعب بر ثانیه، رودخانه شاه بهرام با 65 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 14 متر مکعب بر ثانیه، مارون با 88 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 61 متر مکعب بر ثانیه، رودخانه لوداب با 60 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 17 متر مکعب بر ثانیه و رودخانه فارتق با 50 کیلومتر و دبی متوسط سالانه 11 متر مکعب بر ثانیه در این استان وجود دارد.

شهرستان‌های بویراحمد، دنا، کهگیلویه، باشت،چرام، بهمئی و لنده به ترتیب دارای 375، 190، 220، 200، 140، 115، 100 و 60 کیلومتر رودخانه دائمی و فصلی هستند.

آمار چاه‌های آب استان در مجموع 4 هزار و 598 حلقه بوده که از این تعداد 3 هزار و 339 حلقه مجاز و مابقی غیر مجاز است که از 3 هزار و 420 حلقه چاه آب کشاورزی دو هزار و 550 حلقه مجاز و 182 حلقه غیر مجاز قبل از سال 85 و 688 حلقه غیر مجاز بعد از سال 85 است.

312 حلقه چاه آب شرب در استان داریم که 256 مورد مجازو 56 حلقه غیر مجاز بعد ازسال 85 است و 533 حلقه چاه آب صنعت، خدمات و سایر داریم که 533 حلقه مجاز و یک مورد غیر مجازقبل از سال 85 و 332 مورد غیر مجاز بعد ازسال 85 است.

با وجود این سرمایه عظیم(آب) برای برون رفت از محرومیت‌ها و رسیدن به توسعه همه جانبه اما هنوز به دلیل بی تدبیری مسئولان و متولیان امر از گذشته تاکنون حتی برای تامین آب شرب با مشکل روبه‌رو هستیم تا جایی که نزدیک به 200 منطقه شهری، روستایی و عشایری هم اکنون با تنش آبی روبه‌رو هستند.

بدون شک در این شرایط برای بهبود وضعیت موجود و استفاده به حق و بهینه از منابع آبی انتظار می‌رود مجموعه وزارت نیرو بفکر نوشتن نسخه‌ای با هدف کمک به توسعه کهگیلویه و بویراحمد باشند.

کهگیلویه و بویراحمدی‌ها از وزارت نیرو چه می‌خواهند؟

افزایش تخصیص آب در حوضه آبریز مارون_ جراحی (تخصیص فعلی 349 میلیون متر مکعب از یک هزار و 172 میلیون مترمکعب معادل 29.8 درصد است) مورد انتظار است.

با توجه به نهایی نشدن تخصیص آب در حوضه آبریز کارون بزرگ (تخصیص اولیه 289 میلیون متر مکعب) امکان تضمین لازم جهت افزایش تخصیص با توجه به نیازهای 856 میلیون متر مکعبی وجود دارد.

حجم رواناب‌های استان در حدود 10 درصد رواناب کل کشور بوده و حجم زیادی از این آب‌ها در کمتر از چند ماه یعنی آذر تا فروردین اتفاق می‌افتد که باعث عدم امکان استفاده در ماه‌های گرم سال که فصل کشت زراعت کشاورز است، تضمین لازم جهت احداث سازه های ذخیره‌ای مثل سدهای مورد نیاز از جمله پراشکفت، سقاوه و دیگر سدهای مطالعاتی را جهت مصارف صنعتی و کشاورزی ضروری است.

با توجه به فرسودگی شبکه آبرسانی در شهر یاسوج و سی سخت و اختلاف ارتفاع 300 متری در شهر یاسوج که باعث خرابی تجهیزات شبکه و پرت آب حدود 60 درصدی می گردد، تأمین اعتبار لازم برای نوسازی شبکه و رینگ مخازن لازم است.

با توجه به عدم وجود تصفیه خانه‌های فاضلاب در شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد تضمین لازم برای ساخت تصفیه خانه‌های جدید و اتمام تصفیه خانه‌های در دست اجرا ضروری است.

با توجه به فرسودگی واحدهای نیروگاه برق‌آبی (حدود 30 سال از ساخت) و نیاز به احداث اصلی‌ترین واحد و مخزن های مربوطه که مطالعات آن انجام شده ولی عملیات اجرایی شروع نگردیده و همچنین در زلزله سال گذشته شهر سی سخت خسارتی حدود 100 میلیارد ریال وارد گردید، امکان تامین اعتبار لازم وجود دارد.

پروژه آبرسانی به لیکک از محروم‌ترین شهرستان‌های کشور بعد از 10 سال هنوز به جایی نرسیده که انتظار می‌رود مجموعه وزارت نیرو در این زمینه تدبیری کند.

طول رودخانه‌های کهگیلویه و بویراحمد حدود یک هزار و 400 کیلومتر و طول آبراهه‌ها حدود 11 هزار کیلومتر بوده که امکان تضمین اعتبارات مورد نیاز برای ساماندهی رودخانه‌ها و بازنگری مطالعات ضروری است.

به دلیل عدم تخصیص آب زیرزمینی در 10 سال گذشته که تعدادی از طرح‌های صنعتی دچار مشکل شده که دستور بازنگری و تخصیص لازم ضروری است.

آخرین وضعیت اجرایی سد تنگ سرخ

مدیرعامل آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: بعد از سفر ریاست جمهوری به استان در بخش آب اعتبارات مناسبی در نظر گرفته شد و بارقه امید در دل مردم روشن شد و جا دارد از ریاست جمهوری و هیئت دولت تقدیر و تشکر داشته باشیم.

رسول فرهادی با تشریح آخرین وضعیت احداث سد تنگ سرخ افزود: مطالعات این سد از دهه هفتاد آغاز و دهه هشتاد تکمیل و عملیات در سال 90 آغاز شد و مجوزها در کمیسیون 215 اخذ و هم اکنون بیش از 38 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

وی با اشاره به اینکه سد تنگ سرخ بشار بویراحمد برای تامین آب کشاورزی و شرب شهر یاسوج و اراضی کشاورزی حومه و آب شرب شهر شیراز احداث شده‌ است، ادامه داد: آب ناشی از بارش در فصل پاییز و زمستان پشت سد جمع شده و بخشی از آن در استان کهگیلویه و بویراحمد و بخشی در شهر شیراز مصرف می‌شود.

فرهادی حجم سد تنگ سرخ را 125میلیون متر مکعب با حجم تنظیمی 157 میلیون متر مکعب در طول سال و با ارتفاع 66 متر در حال ساخت عنوان کرد و گفت: هیچ مجوزی مبنی بر انتقال 100 میلیون متر مکعب آب از سد تنگ سرخ به استان فارس وجود ندارد و همه ما از موضوع سهمیه بندی آب در مناطق استان مطلع هستیم و تنها منطقه‌ای که کمتر با کمبود آب مواجه است، شهرستان گچساران می‌باشد که از آب سد کوثر برخودار است.

آبگیری سد تنگ سرخ تا سال 1401

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد یادآور شد: یکی از دلایل اصلی احداث سدها جلوگیری از برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، جلوگیری از فجایع زیست محیطی در مواقع تنش آبی و تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی در فصول بهار و تابستان است.

فرهادی خاطرنشان کرد: چاه‌های تأمین کننده آب شهر یاسوج با کمبود شدید آب مواجه هستند و بسیاری از این منابع نیازمند تعمیرات اساسی دارند و این چاه‌ها کفاف آب مورد نیاز شهر یاسوج را نمی‌دهند.

سید علی احمدزاده استاندار کهگیلویه و بویراحمد از اختصاص یک هزار و 200 میلیارد تومان برای تسریع در روند اجرایی سد تنگ سرخ یاسوج خبر داد و افزود: طبق برنامه ریزی‌های انجام شده این سد تا سال 1401 آبگیری می‌شود.

صدور مجوز نهایی احداث سد "سقاوه"

نماینده مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد از صدور مجوز ماده 23 سد مخزنی سقاوه خبر داد و گفت: امیدوارم بزودی شاهد کلنگ زنی این پروژه بزرگ باشیم.

مهدی روشنفکر اظهار داشت: با پیگیری و رایزنی‌های مستمر و همچنین تلاش مجموعه کارکنان آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد مجوز نهایی(ماده 23) احداث سد مخزنی سد سقاوه شهرستان مارگون صادر شده است.

وی با اشاره به اینکه طبق مجوز صادره 70 درصد از اعتبار مورد نیاز سد سقاوه از محل بودجه عمومی دولت و 30 درصد سرمایه گذاری بخش خصوصی باید تامین شود، عنوان کرد: شروع فرایند اجرایی منوط به تکمیل مطالعات فاز دو طرح است.

روشنفکر یادآور شد: دستگاه اجرایی بر اساس ماده 9 دستورالعمل اجرایی ماده 23 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت(2) متعهد به تامین اعتبار سال اول طرح به میزان متوسط سالانه اعتبار مورد نیاز طرح، از سقف اعتبارات در اختیار برای درج در لایجه بودجه هستند.

نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی افزود: زمان اجرای پروژه احداث سد مخزنی سد تنگ سرخ سال 1401 بوده و امیدوارم طبق برنامه زمان بندی این پروژه سال 1406 تکمیل و به بهره برداری برسد.

روشنفکر حجم سد مخزنی سقاوه را 6.1 میلیون متر مکعب را عنوان کرد و ادامه داد: با پیگیری‌های انجام شده در بودجه سال گذشته 15 میلیارد تومان برای اجرای سد تنگ سرخ در مجلس لحاظ کردیم و از محل ماده 56 با مشارکت دو بانک رفاه و توسعه تعاون نیز 25 میلیارد تومان نیز برای این پروژه پیش بینی شده است.

وی خاطرنشان کرد: سد سقاوه علاوه بر رفع نیازهای شرب منطقه، آب صنایع مهم همچون کارخانه سیمان مارگون، شهرک صنعتی و غیره فراهم می‌کند و به نوع زمینه برگشت مهاجرت‌های صورت گرفته را مهیا می‌سازد.

سد مخزنی سقاوه بر روی رودخانه سقاوه از سرشاخه‌های رودخانه لوداب و در حدود سه کیلومتری جنوب شرق شهر مارگون و در حدود 70 کیلومتری شمال غربی یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد باید احداث شود.

انتهای پیام/544/ی