۳۵ درصد از تالاب‌های جهان تخریب شده‌اند
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران گفت: بر اساس چشم‌انداز جهانی که کنوانسیون رامسر در گزارش سال ۲۰۲۱ خود اعلام کرده است از سال ۱۹۷۰ تا الان ۳۵ درصد تالاب‌های موجود در جهان را از دست داده و این تالاب‌ها تخریب شده‌اند.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ مهری اثنی‌عشری در آستانه روز جهانی تالاب‌ها، موضوع تالاب‌ها را فراتر از مرزهای جغرافیایی کشورها عنوان و اظهار کرد: موضوع پروژه‌های مشترک بین‌المللی و درگیر شدن کشورهای دیگر در موضوع محیط زیست و تالاب‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است چون پیامد اثرات محیط زیستی به مرزهای جغرافیایی محدود نمی‌شود.
وی، موضوع تالاب‌ها را یک دغدغه جهانی توصیف کرد و افزود: بر اساس چشم‌انداز جهانی که کنوانسیون رامسر در گزارش سال 2021 خود اعلام کرده است از سال 1970 تا الان 35 درصد تالاب‌های موجود در جهان را از دست داده‌ایم و این تالاب‌ها تخریب شده‌اند و این نرخ، 3 برابر بیشتر از نرخ تخریب جنگل‌ها است.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران گفت: در همین گزارش اذعان شده بیشترین تهدیدی که در حال حاضر تالاب‌ها با آن مواجه‌اند موضوع تغییر کاربری اراضی است. عمده‌ترین این تغییر کاربری‌ها مربوط به بخش کشاورزی است که بیشترین مصرف‌کننده آب در حوضه‌های آبریز است.
اثنی‌عشری در خصوص طرح حفاظت از تالاب‌های ایران هم گفت: طرح حفاظت از تالاب‌های ایران از سال 2005 میلادی شروع به کار و در فازهای مختلف، حمایت‌های گوناگون بین‌المللی را در کنار حمایت‌های دولت برای حفاظت از تالاب‌ها و ترویج رویکرد جدیدی تحت عنوان مدیریت زیست‌بوم به‌منظور مدیریت تالاب‌های کشور، دریافت کرده است.
وی، افزود: در فاز اول، صندوق اعتبارات جهانی محیط زیست حامی اصلی پروژه بود و این همکاری از طریق UNDP (برنامه توسعه ملل متحد) شکل گرفت. در این فاز موفق شدیم با بهره‌گیری از کمک بین‌المللی و حمایت‌های غیر نقدی دولت ایران، رویکرد زیست بومی را در 3 تالاب شادگان، ارومیه و پریشان به‌صورت پایلوت اجرا کنیم.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران، تصریح کرد: ویژگی برنامه‌های مدیریت زیست‌بوم این است که برای هرکدام از اهداف راهبردی، یک مجموعه اقدام اولویت‌دار تعریف‌شده است که اولویت اجرای آن‌ها تنها با سازمان حفاظت محیط زیست نیست چراکه این سازمان، یک نهاد نظارتی است و دستگاه‌های اجرایی هستند که مسئولیت اجرای اغلب آن اقدامات از جمله تأمین و تخصیص حقابه تالاب‌ها (وزارت نیرو)، افزایش بهره‌وری آب در سطح مزارع (وزارت جهاد کشاورزی) و مسائل مرتبط با معیشت جوامع محلی و گردشگری (وزارت گردشگری و میراث فرهنگی) را بر عهده دارند.
اثنی‌عشری با اشاره به تجارب این طرح برای احیای دریاچه ارومیه، توضیح داد: در دهه 80 خورشیدی، دریاچه ارومیه با شرایط بحرانی مواجه شد و به دلیل بهره‌مندی از تجربه 7-8 سال حضور یک پروژه بین‌المللی مثل طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در سازمان حفاظت محیط زیست، مذاکراتی با دولت ژاپن صورت گرفت و این دولت اعلام آمادگی کرد که یک کار مشترک با دولت ایران در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با هدف احیای این دریاچه انجام دهد.
وی با بیان اینکه این همکاری از سال 2014 میلادی شکل گرفت و تا الان ادامه پیدا کرده است، گفت: مبلغ این مشارکت از سوی دولت ژاپن سالانه یک‌میلیون دلار بود که به مدت 7 سال پیاپی پرداخت‌شده است. در پایان 7 سال بنا به دستاوردهای مثبت و تجارب خوبی که در حوضه دریاچه ارومیه به وجود آمد، ما توانستیم یک سند 3 ساله دیگر با ژاپنی‌ها به امضا برسانیم که مسئولیت اجرای آن دوباره به طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در سازمان حفاظت محیط‌زیست سپرده شد.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران تصریح کرد: در این سند 3 ساله، علاوه بر این که به دنبال پایدارسازی تجارب 7 سال گذشته در حوضه دریاچه ارومیه هستیم، دو تالاب بختگان و شادگان نیز به پایلوت های خود افزودیم تا بتوانیم تجارب حاصل از پروژه دریاچه ارومیه را در آن دو تالاب هم ترویج کنیم.
اثنی‌عشری، مدیریت پایدار آب‌وخاک در سطح حوضه آبریز دریاچه ارومیه را یکی از اهداف راهبردی این پروژه توصیف کرد و گفت: با توجه به اینکه در سطح حوضه آبریز دریاچه ارومیه، بخش کشاورزی بیشترین مصرف آب را داشت، تمرکزمان را بر این بخش قرار دادیم و با همکاری سازمان جهاد کشاورزی و ادارات کل حفاظت محیط‌زیست در 183 روستا از مجموع 250 روستای اکولوژیک این حوضه به‌صورت پایلوت، تکنیک‌های کشاورزی پایدار را با جوامع محلی تمرین و پیاده کردیم. بر اساس نتایج مطالعات تیم پایش ما، به‌طور متوسط 27.1 درصد کاهش مصرف آب در سطح مزارع اتفاق افتاد.
وی افزود: همچنین برای کاهش وابستگی معیشت خانوارها به منابع آبی منطقه، معیشت‌های جایگزین را با تمرکز بر بانوان روستایی ترویج دادیم و این اتفاق در 34 روستای پایلوت انجام شد. بیش از 800 نفر از بانوان روستایی در تخصص‌های مختلف آموزش دیدند و به فعالیت مشغول شدند.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران، دستاورد اصلی این طرح در سال‌های گذشته را، تغییر نگاه و رویکرد در حوزه حفاظت از تالاب‌ها برشمرد و تصریح کرد: خوشبختانه از این نگاه که فقط باید پهنه آبی تالاب حفظ شود به سمت رویکرد مدیریت یکپارچه در سطح حوضه حرکت کردیم چون هرچه در بالادست حوضه اتفاق می‌افتد در وضعیت و شرایط کل حوضه از جمله تالاب مؤثر است.
اثنی‌عشری خاطرنشان کرد: تحقق کامل این رویکرد زمان‌بر است و نمی‌توان توقع داشت که نگاه بخشی در دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف در کوتاه‌مدت به‌طور 100 درصد تغییر کند اما نشانه‌های خوبی از این تغییر نگاه را شاهد هستیم.
انتهای پیام/
