لابی گری دوباره ترکیه برای تقسیم کیک فرودگاه کابل

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ترکیه امیدوار است تا با وجود تحولاتی که در افغانستان روی داده و منجر به قدرت گرفتن طالبان شده، در این کشور حضوری جدی داشته باشد. مرور اخبار دو روز گذشته ترکیه، نشان می دهد که دولت این کشور همچنان در تلاش است تا در تامین امنیت فرودگاه حامد کرزای در پایتخت افغانستان، حرف اول را بزند.

ترکیه و قطر، دور جدیدی از مذاکرات را با طالبان پیش برده اند و ظاهراً توافق اولیه صورت گرفته تا بر اساس یک فرمول جدید، نظامیان ترکیه و قطر در کابل حضور پیدا کنند.

پیشنهادی که رد و دوباره روی میز گذاشته شد

در همان اولین روزهایی که تیم جو بایدن، تصمیم خروج از افغانستان را مطرح کرد و اعضای ناتو نیز آن را تایید کردند، تیم اردوغان به صرافت این افتاد که جای همه را بگیرد و از افغانستان، خارج نشود.

اگر چه تمایل واقعی مقامات ترکیه حضور نظامیان این کشور در بسیاری از مناطق افغانستان بود، اما با نگرشی محتاطانه، اعلام کردند که فقط می خواهند کنترل امنیتی فرودگاه را در دست داشته باشند. اردوغان در مورد این موضوع، با رئیس جمهور آمریکا نیز به توافق اولیه رسید. غافل از آن که قرار است اتفاقاتی بیفتد که به مخیله سران سرویس امنیتی میت، خطور نکرده بود.

مرور اجمالی تحولات سال 2021 میلادی، این واقعیت را اثبات می کند که تیم سیاسی – امنیتی اردوغان، از درک واقعیت ها و پیش بینی سیر تحولات افغانستان عاجز بود و دست به دست شدن قدرت، ترکیه را بیش از دیگران غافلگیر و شگفت زده کرد.

در دورانی که طالبان هنوز هم در مذاکرات فرسایشی دوحه در حال گفتگو با نمایندگان دولت اشرف غنی بود، مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه کابینه اردوغان، به طور جدی ابراز تمایل کرد که نشست مذاکرات صلح افغانستان، از دوحه به استانبول منتقل شود. اما خطای استراتژیک چاووش اوغلو و همراهان او، این بود که برای برگزاری چنین مذاکراتی، لازم ندیدند با سران طالبان صحبت کرده و موافقت اولیه آنان را جلب کنند! چرا؟ مشخص نیست.

شاید به این دلیل که اساساً طالبان را جدی نگرفتند. یا شاید به این دلیل که اساساً تصور می کردند سران طالبان، برای رفتن به ترکیه سر از پا نمی شناسند. پس ز آن که مشخص شد طالبان تمایلی به حضور در مذاکرات استانبول ندارد، این پوشه، بی سر و صدا از روی میز برداشته شد و افرادی همچون خلوصی آکار وزیر دفاع و ابراهیم کالین سخنگو و مشاور ارشد سیاست خارجی و امنیت ملی ترکیه، چندین بار اعلام کردند که ترکیه می خواهد امنیت فرودگاه را تامین کند.

حتی پس از آن که طومار دولت اشرف غنی به سادگی آب خوردن برچیده شد و طالبان حکمران شد، اردوغان باز هم بر این خواسته خود پافشاری کرد. این پیشنهاد ترکیه در سال 2021 میلادی، با ادبیاتی روشن و شفاف از سوی سران طالبان رد شد و خیلی محترمانه عذر نیروهای نظامی ترکیه را خواستند.

اردوغان امیدوار بود که با طالبان به نتیجه برسد و ژست رهبری را بگیرد که با وجود خروج نظامیان آمریکا و متحدین ناتو، سربازان تحت امر او، تنها نیروی بیگانه حاضر در خاک افغانستان هستند که مورد پذیرش واقع شده اند. اما طالبان دو تصمیم روشن خود را به این شکل بیان کرد:

اول، همه نیروهای بیگانه، باید از خاک افغانستان خارج شوند. به میان کشیدن هر گونه بحثی در مورد همکاری و ارتباط، منوط به این است که همه خارج شوند.

دوم این که طالبان، ترکیه را برادر و دوست دانسته و اعلام کرد که تمایل دارد در کلیه حوزه های عمرانی و بازسازی، از این کشور اسلامی کمک بگیرد. اما تامین امنیت فرودگاه کابل، مساله ای نیست که بخواهد در مورد آن، با دیگران، تقسیم کار کند.

با آن که مقامات طالبان، در مورد تامین امنیت فرودگاه طالبان و بی نیازی به حضور ترکیه، با اعتماد به نفس و قاطعیت صحبت کرده بودند، حالا خبرهایی از گوشه و کنار می رسد که نشان دهنده نرم شدن سران طالبان برای همکاری با ترکیه است و در این میان، کسی نمی تواند منکر نقش مهم میانجی ها و لابی های مهمی همچون قطر و پاکستان باشد.

طالبان و فرمول جدید قطر – ترکیه

هفته گذشته بین مقامات سیاسی – امنیتی آنکارا و دوحه، یک مذاکرات محرمانه دو روزه در جریان بوده تا هر جوری شده در خروجی نهایی این مذاکره، فرمولی پیدا شود و ترکیه ای ها و قطری ها، به کابل روند.

سوال اینجاست: آیا این مذاکره، بدون حضور نماینده طالبان برگزار شده است؟ پاسخ چنین است: نماینده ای از طالبان در این مذاکرات حضور نداشته است. اما به آنان اطلاع داده شده  که چنین نشستی در جریان است و قرار بر این است که ظرف دو تا سه روز آینده، قطری ها به طالبان بروند و فرمول پیشنهادی خود را روی میز بگذارند. اما محتویات این فرمول و صورت بندی ترکی – قطری چیست؟

یک مقام امنیتی ترکیه که نخواسته نامش افشا شود، چنین تعریفی به دست داده است:

1.تقسیم کار در مورد تامین امنیت فرودگاه، بر اساس دو حوزه ماموریتی خارج از فرودگاه و داخل فرودگاه باشد.

2.تامین امنیت مسیرهای مواصلاتی فرودگاه، محوطه و گیت های خارج از سالن در اختیار نیروهای طالبان باشد.

3.کل مسائل امنیتی داخل فرودگاه، از سوی کارمندان و افسران امنیتی ترکیه و قطر تامین شود.

آیا طالبان این فرمول را به طور تمام و کمال خواهد پذیرفت؟ هنوز نمی توان پاسخ روشن و قاطعانه ای به این سوال داد.

اما دو نگرش تحلیلی در این مورد وجود دارند:

1.قطری ها ارتباط بسیاری نزدیکی با سران طالبان دارند و بسیار بعید است که برای رسیدن به این فرمول نهایی، اول نظر آنها را جویا نشده باشند.

2.طالبان در وضعیت مالی و سیاسی سخت و دشواری قرار دارد. از سویی دچار مشکل شناسایی است و هیچ کشوری این حکمرانی را به رسمیت نشناخته و برای کار دیپلماتیک، نمایندگی سیاسی، تجارت و تردد به خارج با مشکلات مهمی روبرو است.

2.بخش مهمی از سرمایه ها و پول های افغانستان بلوکه شده و تامین ارز و سرمایه برای طالبان آسان نیست و تکیه به قطر و پاکستان نیز حد و مرز روشنی دارد و نمی تواند تا ابد به آنها تکیه کند.

با توجه به شرایط بالا، می توان چنین نتیجه گیری کرد که سران طالبان به دنبال یک معامله برد – برد با قطر و ترکیه هستند و پاکستان نیز در این میان، نقشی در حد تعدیل و به هم نزدیک کردن کنشگران را ایفا می کند.

اگر کنترل امنیتی فرودگاه، به ترتیبی که آنکارا و دوحه پیشنهاد کرده اند، واگذار شود، در آن صورت تلاش ترکیه برای لابی گری در منطقه به منظور به رسمیت شناختن طالبان و حل مشکلات مالی، تا حدودی آسان تر خواهد شد.

انتهای پیام/