استفاده اتریش از فناوری بادگیر یزد در اکسپو در سایه بی‌توجهی ایران به فناوری‌های بومی
یک فعال حوزه گردشگری گفت: کشور اتریش با درک درست از نحوه کارکرد بادگیرهای یزد و اجرای صحیح آن توانسته است برای خنک ساختن فضای پاویون خود استفاده کند؛ در حالی که ایران در راستای به‌کارگیری چنین ظرفیت‌های بومی خود در اکسپو نیز غفلت ورزیده است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ اکسپو دبی در حالی از تاریخ 9 مهرماه یا 1 اکتبر آغاز و تا 21 فرودین ماه سال 1401 در کشور امارات در حال برگزاری است؛ که از همان روزهای اولیه آغاز به کار این نمایشگاه همواره انتقادها زیادی از سوی فعالان و صاحب‌نظران به نحوه حضور ایران در این رویداد مهم بین‌المللی که فرصتی بکر برای کشورهای مختلف به منظور ارائه دستاوردهای مختلف خود در زمینه‌های گوناگون است، مطرح شد.
بر همین اساس و با توجه به آنکه حضور ایران تاکنون آنگونه که شایسته نام و جایگاه تمدنی، فرهنگی و علمی ایران است در این نمایشگاه تحقق نیافته است، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مهرماه سال جاری و پس از بازدید از این نمایشگاه ضمن آسیب‌شناسی نحوه حضور ایران تصمیم گرفت تا گروه‌هایی از راهنمایان گردشگری را با هدف استقرار در غرفه‌های مختلف و راهنمایی بازدیدکنندگان به منظور رفع برخی از نارسایی‌ها و نمایشی بهتر از کشورمان به امارات اعزام کند. هادی حرم‌شاهی فعال حوزه گردشگری، جزو نخستین گروه راهنمایان اعزام شده به نمایشگاه اکسپو در گفت‌و‌گو با تسنیم ضمن بیان تجربیات و دیدگاه‌های خود در خصوص نحوه حضور ایران در این خصوص توضیحات مبسوط ارائه کرد.
وی گفت: در واقع از یک بعد می‌توان چگونگی عملکرد ایران را در مقایسه با سایر کشورهای شرکت‌کننده در این رویداد بین‌المللی بدون توجه به ظرفیت‌های کشورمان مورد ارزیابی قرار داد و از یک منظر دیگر می‌توان این موضوع را بررسی کرد که ایران نسبت به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های فرهنگی و فنی خود چه نمود و ظهوری در اکسپو داشته است.
به اعتقاد این راهنمای گردشگری، بر اساس دیدگاه اول چه بسا می‌توان گفت نحوه ظهور و پاویون تجلی ایران در پاویون خود نسبت به بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی و حتی در برخی از موارد از کشورهای چین و ژاپن هم بهتر بوده است.
وی پاویون ایران را نسبت به پاویون برخی از کشورهای دیگر همچون ایتالیا و مصر از لحاظ ویژگی‌های بصری و شکل و شمایل دارای موقعیت بهتری دانست، در حالی که از لحاظ محتوا بعضاً این کشورها نظیر مصر توانسته‌اند با به‌کارگیری و تکیه بر ظرفیت‌های باستانی و گردشگری خود، عملکرد بهتری ارائه کنند.
این فعال گردشگری ادامه داد: به عنوان نمونه‌ای دیگر، پاویون آلمان با یک وحدت رویه خاص برای نیل به هدفی مشخص با استفاده از انرژی‌های نو و پایدار و همچنین در سایه به‌کارگیری نیروی انسانی قوی، به خوبی توانسته بود همگام با شعار و تم اکسپو، نمایش قدرتمندی از دستاوردها و ظرفیت‌های کشور خود به اجرا بگذارد. بر همین اساس پاویون ایران با پاویون کشوری مثل آلمان به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست.
پاویون آمریکا در اکسپو سال جاری چندان مورد پسند و مطلوب نبوده است
بنا به گفته حرم‌شاهی، نکته قابل توجه و لازم جهت لحاظ در تمامی بررسی‌ها این است که اکسپو امسال در دبی برخلاف روال سالهای قبل که بیشتر بر بستر تکنولوژی‌های روز و نمایش دستاوردهای فنی بنا شده بود، به سمت نمایش محتواهای فرهنگی و تمدنی تغییر رویکرد داده است.بر همین اساس و با تکیه بر این تغییر رویکرد اساسی باید گفت مثلاً پاویون آمریکا که صرفاً بر روی محتوای تکنولوژی‌های موشکی و فضایی روز خود فارغ از هرگونه نمایش فرهنگی و هنری تکیه دارد، چندان مورد پسند و مطلوب نبوده و در اکسپو امسال منحصر به فرد تلقی نمی‌شود.
این راهنمای گردشگری همه این‌ها در حالی دانست که برخلاف انتظارات به حق موجود، باید بگوییم متأسفانه پاویون ایران نسبت به برخی از کشورهای منطقه از جمله پاکستان از حیث نمایش دستاوردهای لازم جهت ارائه در اکسپو، بسیار ضعیف‌تر است.
حضور راهنمایان گردشگری موجب افزایش تعداد بازدیدکنندگان پاویون ایران شد
وی همچنین حضور راهنمایان گردشگری در پاویون ایران را بسیار مثبت و سازنده تلقی کرد و افزود: گرچه پذیرش و قبول همکاری با راهنمایان گردشگری در بدو ورود و ابتدای کار در اکسپو توسط سایر فعالین حاضر در پاویون ایران کمی دشوار بود، اما در ادامه و پس از سپری شدن مدتی به اذعان بسیاری از افرادی که به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم در اکسپو فعالیت می‌کردند، حضور راهنمایان گردشگری توانست بسیاری از خلأهای ارتباطی بین غرفه‌داران و بازدیدکنندگان و حتی بین خود غرفه‌داران مختلف پاویون ایران را برطرف کند و بهبود ببخشد.
این فعال گردشگری با اشاره به موقعیت مکانی و جانمایی مطلوب پاویون ایران در اکسپو که می‌تواند موجب جذب بازدیدکنندگان بیشتری به پاویون ایران شود، بیان کرد: قبل از حضور راهنمایان گردشگری، مخاطبان با نوعی سردرگمی و ابهام در فهم محتوای غرفه‌ها روبه‌رو بودند و در حقیقت درکی از مفاهیم مورد نمایش در هر غرفه نداشتند، اما در ادامه حضور راهنمایان گردشگری به واسطه تجربیات و تخصص آنان توانسته بود بسیاری از نقاط مبهم و ناآشنا را به صورت شفاف و صریح برای بازدیدکنندگان تشریح کند و در بهبود عملکرد پاویون نقش بسزایی ایفا کند؛ به گونه‌ای که باید گفت بعد از حضور راهنمایان گردشگری میزان استقبال بازدیدکنندگان از پاویون ایران افزایش یافت.
حرم‌شاهی تصریح کرد: در اکسپو سال جاری تمامی کشورهای حاضر و نه فقط ایران از راهنمایان گردشگری و یا سایر اشخاص که دارای توانایی انتقال مفاهیم و محتوای مربوط به هر غرفه به بازدیدکنندگان باشند، استفاده کرده‌اند؛ به گونه‌ای که حتی اگر غرفه‌ای عملاً فاقد محتوا باشد باز هم افرادی برای برای تشریح و توضیح نحوه فعالیت و محتوای غرفه گمارده شده‌اند.
وی بزرگ‌ترین ضعف عملکردی ایران در اکسپو را عدم اهتمام لازم و سرعت عمل کافی در اجرای برنامه‌های ابلاغی و فرامین مندرج در بخشنامه‌ها و اسناد بالادستی دانست و اظهار کرد: متأسفانه بروکراسی‌های معمول اجرایی موجود در ساختار اداری ایران نظیر لزوم ارجاع همه موارد به مقام مافوق و اخذ موافقت ایشان و مواردی از این دست موجب فرسایشی شدن اجرای برنامه‌های ابلاغی شده و در حقیقت این امر باعث می‌شود تا ضمن از دست رفتن سرعت لازم در اجرای به موقع موارد، شاهد عقب‌ماندگی ایران در بسیاری از برنامه‌های از پیش تعریف شده در اکسپو باشیم.
این راهنمای گردشگری معتقد است که در حالی که به سادگی می‌توان با ایجاد یک شورا متشکل از متخصصان و فعالان اکسپو در محل اکسپو تصمیمات و برنامه‌های از پیش هدف‌گذاری شده را به صورت ضربتی و بدون فوت وقت اجرایی کرد و مانع از ایجاد عقب ماندگی در اجرای برنامه‌های لازم شد.
غرفه صنعتی پاویون ایران عملکردی بسیار ضعیف داشته و معمولا تعطیل است
وی ضمن انتقاد از عدم نمایش صحیح و مناسب ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود صنعتی و فناورانه ایران در اکسپو دبی اذعان کرد: به عنوان نمونه، علی‌رغم اینکه کشور ما در زمینه تکنولوژی و فناوری‌های نوین صنعتی که در واقع کاملاً همگام با فناوری‌های روز دنیا است دارای کارنامه درخشانی بوده و حتی این ظرفیت بالقوه را دارا است که به هاب صنعتی منطقه تبدیل شود، شاهد این مطلب هستیم که متأسفانه غرفه‌ای که در اکسپو برای نمایش دستاوردهای صنعتی کشورمان اختصاص داده شده، عملکرد و ظهور و بروز بسیار ضعیفی داشته و در بیشتر ایام اکسپو نیز تعطیل است.
این فعال گردشگری توضیح داد: این در حالی است که سایر کشورها فرصت اکسپو را برای نمایش دستاوردها و تکنولوژی و فناوری‌های خود کاملاً مغتنم دانسته و با استفاده از این فرصت ضمن برنامه‌ریزی لازم و فراهم کردن بستر مناسب، با نمایشی قوی از وضعیت صنعت خود موجب جذب سرمایه‌گذاران متعدد برای ارتقای سطح صنعت و در نهایت اقتصاد کشور خود شده اند.
پاویون اتریش از فناوری بادگیرهای یزد استفاده کرده است
بنا به گفته حرم‌شاهی، کشور ما متأسفانه در بخش گردشگری هم آن طور که شایسته ایران است ظاهر نشده و نتوانسته است با تجلی جلوه‌گاهی درخور و مناسب از تمدن و فرهنگ غنی ایران زمین موجبات جذب گردشگران را از طریق استفاده از فرصت اکسپو فراهم آورد.
این راهنمای گردشگری ادامه داد: این موضوع در حالی است که در حدود 5 سال پیش و پس از بازدید برخی از اساتید دانشگاهی اتریش به همراه تیم تحقیقاتی همراه آن‌ها از سازه‌ها و بادگیرهای یزد، انجام پژوهش‌های لازم به جهت دریافت چگونگی ساز و کار و نحوه فعالیت این بادگیرها و تعمیم آن به صنعت و فناوری‌ها نوین روز اتریش در دستور کار این کشور قرار گرفت.
وی نکته تعجب‌برانگیز را این دانست که هم‌اکنون در اکسپو امسال شاهد هستیم که پاویون اتریش در اکسپو دبی با اقتباس و گرته‌برداری از فناوری بادگیرهای یزد، توانسته بدون هیچ وسیله خنک کننده‌ای، هوای گرم دبی را در پاویون خود مطلوب و خنک‌کند؛ به عبارت دیگر این کشور با درک درست از نحوه کارکرد بادگیرهای یزد و اجرای صحیح و مناسب آن ضمن دقت کامل به همه زوایای جزیی از جمله نقش و نگارها توانسته است از این فناوری غیر بومی و متعلق به ایران برای خنک ساختن فضای پاویون خود استفاده کند.
این فعال گردشگری این موضوع را جای بسی تأسف و تعجب عنوان کرد که علی‌رغم وجود ظرفیت‌های علمی فراوان در کشور باید شاهد استفاده دیگر کشورهای از فناوری‌های بومی ایران در پاویون این کشورها باشیم، در حالی که ایران در راستای به‌کارگیری چنین ظرفیت‌های بومی خود در اکسپو نیز غفلت ورزیده است.
حرم‌شاهی تأکید کرد: بنابراین لازم است که از هم‌اکنون ضمن شناسایی نقاط قوت و ضعف‌های موجود در اکسپو و با استفاده از ظرفیت‌های علمی وخلاقانه اساتید و نخبگان کشور، برنامه اجرایی دو سالهای برای اکسپو اوزاکا را طراحی کنیم و سپس در سال بعدی ضمن پایش ایرادات و نواقص مربوطه به ماکت نهایی لازم برای حضور در اکسپو آتی دست پیدا کنیم تا فرصت اکسپو بعدی را نیز از دست ندهیم.
این راهنمای گردشگری همچنین ابراز امیدواری کرد که با تعامل و مشارکت جمعی همه بخش‌های مختلف خصوصی و دولتی کشور از طریق هم‌افزایی و در سایه یک برنامه‌ریزی دقیق، مناسب و منسجم در طول 5 سال پیش رو بتوانیم عملکردی مناسب دراکسپوهای بعدی از جمله اکسپو اوزاکا به نمایش بگذاریم.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به تأثیر مستقیم رویدادهای بین‌المللی مختلف نظیر اکسپو در رشد و توسعه اقتصادی کشورها و زدودن غبار ایران‌هراسی از چهره کشورمان لازم است توجه و تمرکز لازم بر این موضوع همواره در سطح کلان در دستور کار حاکمیت قرار گیرد تا بتوانیم ضمن حضور قدرتمند در رویدادهای بین‌المللی مشابه در آینده از مزایای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی آن بهره‌مند شویم.
