انتظارات ترکیه از دیدار اردوغان – بایدن برآورده می‌شود؟
مطابق معمول، رسانه‌ها و محافل سیاسی وابسته به حزب عدالت و توسعه ترکیه، توقعات و انتظارات بالایی از دیدار اردوغان و بایدن دارند و این در حالی است که واشنگتن، همچنان برخورد سردی با ترکیه دارد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، قرار است امروز یکشنبه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و جو بایدن رئیس جمهور آمریکا، با هم دیدار کنند.
مدتی پیش و در جریان سفر اردوغان به نیویورک برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل، تیم اردوغان، درخواست دیدار بین روسای جمهوری ترکیه و آمریکا را مطرح کرده بود اما بایدن به بهانه نداشتن وقت، اردوغان را به حضور نپذیرفت و به جای آن، جیک سولیوان مشاور امنیت ملی آمریکا با همتای ترک خود ابراهیم کالن دیدار کرد.
گلایه فراموش نشدنی اردوغان از بایدن
امتناع بایدن از دیدار با اردوغان در نیویورک، با واکنش عاطفی و هیجانی رئیس جمهور ترکیه روبرو شد و او پیش از ترک آمریکا به خبرنگاران گفت: «من تاکنون با چند رئیس جمهور آمریکا از جمله بوش پسر، اوباما و ترامپ کار کرده ام. اما هیچگاه با هیچکدام از آنها تا این اندازه مشکل نداشتم. متاسفانه برخورد بایدن با ما، در چهارچوب روابط دو کشور دوست و متفق نبوده است.»
تحلیل گران سیاسی و کارشناسان داخلی ترکیه، اظهارات گلایه آمیز اردوغان در مورد بایدن را مورد انتقاد قرار دادند و مراد یتکین از تحلیل گران برجسته در این مورد گفته بود:«در طول چند دهه عمر روزنامه نگاری ام که مدت زیادی از آن در آمریکا سپری شده، برای اولین بار، دیدم که رئیس جمهور ترکیه گلایه می کند که چرا رئیس جمهور آمریکا مرا تحویل نمی گیرد. بیان چنین اظهاراتی در شان رئیس جمهور نیست و نباید به این شکل گلایه می کرد.»
تحلیلگران داخلی ترکیه همچنین از این موضوع انتقاد کردند که اردوغان در نشست سران ناتو در بروکسل، بر روی حرف و وعده جو بایدن برای مدیریت نظامی فرودگاه کابل حساب ویژه ای باز کرده اما بعدها مشخص شد که کل محاسبات تیم اردوغان برای توافق با آمریکا در مورد پرونده افغانستان، مبتنی بر اعتماد بی دلیل، توقع بالا و محاسبات غلط بوده و اردوغان با وجود وعده و وعید بایدن، نتواسنت در افغانستان، حرف خود را بر کرسی بنشاند.
پنج وضعیت مهم پیش از دیدار بایدن – اردوغان
امروز و پس از آن گلایه ها، اردوغان در شرایطی به دیدار بایدن می رود که شاهد پنج وضعیت مهم هستیم:
1. مطابق معمول، رسانه ها و محافل سیاسی وابسته به حزب عدالت و توسعه ترکیه، توقعات و انتظارات بالایی از دیدار اردوغان و بایدن دارند و این در حالی است که واشنگتن، همچنان برخورد سردی با ترکیه دارد. قبلاً مقامات کاخ سفید، در مورد برنامه ریزی دیدار اردوغان و بایدن، اظهار نظر روشنی نکرده و سخنگویان وزارت امور خارجه و مشاور عالی امنیت ملی آمریکا در این مورد طوری صحبت کرده بودند که گویی هنوز هم مشخص نیست که آیا بایدن می خواهد اردوغان را ببیند یا نه! پس از ابهام و بلاتکلیفی، اعلام شد که جو بایدن در خاتمه نشست گروه 20 رم، سفر اروپایی خود را یکشنبه شب به اسکاتلند ادامه خواهد داد و در یکی از نشست های تغییرات آب و هوایی موسوم به «کوپ 26» در گلاسکو با اردوغان گفتگو خواهد کرد. اما دیروز اعلام شد که این برنامه، مجدداً تغییر کرده و قرار است بایدن، همانجا در رُم با اردوغان صحبت کند.
2. اردوغان چند روز پیش و به دنبال صدور بیانیه مشترک سفرای آمریکا، کانادا و 8 سفیر اروپایی برای آزادی زندانی سیاسی عثمان کاوالا، تصمیم گرفت 10 سفیر مزبور را به عنوان عناصر نامطلوب معرفی کرده و آنان را اخراج کند. بعدها گفته شد که سفارت آمریکا و سفرای غربی، عذرخواهی کرده اند و اردوغان از اخراج آنان صرف نظر کرده است. اما آن چه دولت ترکیه نام آن را عذرخواهی گذاشته، صرفا یک توییت کوتا سفارتخانه آمریکا در آنکارا و بازنشر یا ریتویت آن توسط سفرای اروپایی بود که در محتوای آن، صرفا به پایبندی خود به معاهدات دیپلماتیک ژنو اشاره کردند. اردوغان به دنبال این بود که با این حمله، امتیازگیری کند اما نه تنها نشریات انگلیسی زبان، بلکه بسیاری از رسانه های داخلی ترکیه نیز اعلام کردند، طرفی که عقب نشینی کرده و کوتاه آمده، اردوغان بوده و نه کشورهای غربی.
3. تیم اردوغان انتظار داشت که در چهارچوب دیدار اردوغان – بایدن در ایتالیا، مشکل و اختلاف نظر جدی آنکارا – واشنگتن در مورد اف 35 ختم به خیر شود. اما واشنگتن یک روز قبل از سفر بایدن به ایتالیا، به طور رسمی اعلام کرد که ترکیه از روند تولید مشترک و تحویل گرفتن اف 35 کنار گذاشته شده و قرار است راهکارهای حقوقی و مالی بازگرداندن یک و نیم میلیارد دلار ثمن این معامله، بحث شود. این در حالی است که هنوز تکلیف فروش اف 16 به ترکیه نیز روشن نشده است و با وجود آن که اردوغان گفته بود خود آمریکایی ها به ما پیشنهاد کرده اند که به جای اف 35 به ما اف 16 بفروشند، ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا این موضوع را تکذیب و اعلام کرد که چنین پیشنهادی هرگز از طرف واشنگتن مطرح نشده است.
4. بسیاری از رسانه های تندرو تحت امر حزب عدالت و توسعه، کوبیدن بر طبل جنگ و حمله را از سر گرفته اند و طوری فضاسازی کرده اند که گویی قرار است اردوغان پس از دیدار با بایدن، دستور حمله مجدد به مناطق کردنشین شمال سوریه را صادر کند. این در حالی است که نه تنها آمریکا، بلکه روسیه نیز با این تصمیم مخالف است و فیصل مقداد وزیر امور خارجه کابینه بشار اسد نیز به طور رسمی از آنکارا خواسته به اشغالگری نظامی سوریه پایان داده و نیروهای خود را خارج کند.
5. هر 1 دلار آمریکا در ترکیه به 9 لیره و 59 قوروش رسیده و میلیون ها خانوار ترکیه، به خاطر تورم، بیکاری و بحران اقتصادی، در تنگنای مالی شدید قرار گرفته اند. تجارب ادوار پیشین نشان داده که دیدار بین روسای جمهور آمریکا و ترکیه می تواند از منظر فضاسازی روانی، اثرگذار باشد. به این معنی که ممکن است نتایج مثبت دیدار اردوغان و بایدن، یک بار دیگر، اعتماد را به بازار ترکیه بازگرداند و دلار به 9 لیره برسد. اما هنوز مشخص نیست که چنین چیزی تا چه اندازه دست یافتنی و میسر است.
بایدن به اردوغان هشدار می دهد؟
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام سیاسی آمریکایی اعلام کرده که جو بایدن قصد دارد به اردوغان هشدار دهد.
بر اساس خبر رویترز، این مقام آمریکایی که از اعضای تیم بایدن است و نام او افشا نشده، چنین اظهار نظر کرده است:«جو بایدن در دیدار با رئیس جمهور ترکیه، از او می خواهد، از این به بعد، از اتخاذ مواضع شتاب زده و هیجانی، خودداری کند. چرا که چنین رفتارهایی به روابط آنکارا – واشنگتن، لطمه می زند.»
در پایان باید گفت، بر اساس تجارب پیشین، دست کم در دوران اقتدار حزب عدالت و توسعه، هیچگاه بین دو کفه ترازوی توقعات ترکیه و نتایج عینی و واقعی انتظارات آنکارا از دیدار بین روسای جمهور ترکیه و آمریکا، تعادل و توازن وجود نداشته است.
انتهای پیام/
