«خسرو شیرین»؛ میانبری برای ادراک نسل سوم و چهارم به حقایق دفاع مقدس

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ رمان «خسرو شیرین»، تازه‌ترین اثر خسرو باباخانی است که از سوی انتشارات کتابستان معرفت روانه بازار نشر شده است. باباخانی در این کتاب با روایت ماجراهای عشق و عاشقی پسری نوجوان به برهه‌هایی از تاریخ انقلاب و دفاع مقدس پرداخته است. نویسنده هم به مسئله مبارزات انقلابی در شهرستان‌ها پرداخته است و هم ادای دینی داشته است به تلاش‌های قهرمانانه مردم آبادان در سال‌های ابتدایی دفاع مقدس. نرگس روزبهانی، نویسنده، در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده، به برخی از ویژگی‌های کتاب تازه باباخانی اشاره کرده است که در ادامه می‌خوانید:

««خسرو شیرین» روایت پرفراز و نشیب عاشقانه‌های پسری به نام با مسمای «خسرو» است که لابه لای اوراق کتاب از نوجوانی به جوانی می‌رسد. در خلال جزر و مد این امواج عاشقانه در نزدیکی خلیج همیشه فارس، اخبار و حوادث دوران پیش و پس از انقلاب در خطه جنوب را شاهد هستیم. «خسرو شیرین» رمانی به قلم توانمند نویسنده‌ای مجرب، «خسرو باباخانی»، منتشر شده از نشر کتابستان در فصل بهار سال 1400 است.

ماجراهای این کتاب خواندنی که در سال‌های پرحادثه 54 تا 63 اتفاق می‌افتند، در پنج فصل روایت می‌شود و هر فصل روایت عشقی از عشق‌های خسرو است که دوره‌ای از عمر او را در برمی‌گیرد. اولین عشق خسرو، مثل همه عشق‌های 16 سالگی پر ابهام و در کمال سکوت است. عشق‌های یک طرفه‌ای که سال‌ها بعد حتی به صورت خاطره‌ای دور و کور به یاد فرد نمی‌آیند. گرچه خاطرات معشوق دوم که دختر مشهوری است، هم به نامه‌هایی یک طرفه خلاصه می‌شود. عشق سوم، دیگر هم ابراز شده و هم دو طرفه است. عشقی که بعد از دیدار معلوم می‌شود، نامه‌ها همه حقیقت را نمی‌گویند. ماجرای سوم، به یکی از وقایع مهم تاریخی یعنی جنگ منافقین با هموطنان خودشان در جریان دفاع مقدس گره خورده است.

خسروی آب‌دیده در خان بعدی عاشق دختری از خانواده‌ای مذهبی و اهل شعر و ادب می‌شود. این اتفاق اما در بحبوحه تظاهرات و انقلاب است و سرنوشت معشوقی که از توپ و تانک و مسلسل نمی‌هراسد، با خسرو به خان پنجم می‌انجامد. 

رنگ و بوی شرجی جنوب و آوازهای مرغان دریایی و نخل‌های سربلند، زمینه فرهنگی خوزستان را در این رمان برجسته می‌کند. لهجه گرم، سرگذشت تاریخی، آداب و رسوم منطقه‌ای و آمال و آرزوهای مردم جنوب، تصویرگر بعد فرهنگی خاص این داستان است؛ استان مردمی که نویسنده تیزبین می‌خواهد از تغییر و تأثیری که دفاع مقدس بر سرنوشت جمعیشان گذاشت هم صحبت کند. منِ راوی که همان خسرو است قصه را برای ما روایت می‌کند.

راوی دیالوگ اضافه نمی‌گوید، همان دیالوگ‌های اندک هم هر کدام «لحن» و «تمپو» خاص خود را دارند که در ساخت اتمسفری که برای ما تصویر می‌کند، مؤثرند. ضرباهنگ داستان کُند و وقایع پیش‌برنده است. خرده ماجراها در طول روایت اصلی هستند و ابعاد وقایع و شخصیت‌ها را برای ما روشن‌تر می‌کنند.

شاید این کتاب برای القای حقایق جنگ یک میانبر به ادراک نسل سوم و چهارم باشد. شاید اگر «سیده زهرا»یی نباشد و داستان شیطنت‌های خسرو  به میان نیاید و خسرو بخواهد بزرگی ایثارها را نشان بدهد، نتواند توجه مخاطبی جنگ ندیده را تا بدین اندازه جلب کند.

این اثر در لایه درونی خود می‌خواهد با «پیرنگ کشف و شهود» از چگونگی تغییر و تحول یک انسان با ما حرف بزند؛ تغییر مسیری هم در هویت و هم در رفتار شخصیت، متأثر از حوادث و احوالاتی که برای شخصیت در طی زمان به وقوع می‌پیوندد. عشق به «میترا» و «شهره» و «شقایق» و «عاطفه» تکمیل‌کننده شخصیتی هستند که به شیدایی برای «سیده زهرا» می‌رسد.

 عشق‌هایی که هر کدام تأثیرات خود را بر روان خسرو برجای می‌گذارند. خسرو بخشی از تکامل روحی و شخصیتی خود را در نامه‌های یک طرفه‌‌ای که به شهره می‌نویسد، پیدا می‌کند و پاره‌ای را در برخوردهایی که با عاطفه دارد، همانی که شاید بارقه امیدبخش ورود او به زندگی «سیده زهرا» باشد. استفاده از نام خواننده‌ای که کمی حقیقی هم به نظر می‌رسد، جسورانه و در عین حال جذاب است.

داستان خسرو از آن جهت جالب و خواندنی است که شعارهای سخت و تصنعی و متن مبهم و پیچیده‌ای ندارد. خسرو از جنس مردم و به شدت «معمولی» است. نه بسیار درس‌خوان و نابغه است، نه اهداف بزرگ و آرزوهای بلندی دارد و نه مراقبه و محاسبه‌ای. یک پسر معمولی که تا پایان داستان، خسرو شیرین‌های مختلف می‌شود تا خودش را بازیابد.

دایره لغات نویسنده بسیار بالاست. در نوشتن جملات نبوغ و خلاقیت ویژه‌ای دارد. بکار بردن اصطلاحات گاه طنزآمیز و بدیع ریتم خاصی به قصه بخشیده و زبان مخصوص به نویسنده را رسمیت داده است. زبان داستان همه‌ فهم است و متن قوام و انسجام دارد. نویسنده از بازی‌های زبانی پرهیز کرده و ساده‌ترین جملات را برای القای مفاهیم به کار برده است. با وجود اینکه قصه از آتش زدن سینما رکس تا جنگ تحمیلی به تاریخ ورود کرده و از رویدادهای اجتماعی نیز گفته است، اما باید اعتراف کرد که موضوع اصلی داستان همچنان عشق است. پرداختن به «عشق‌های انسانی» و «گرایش‌های دوران جوانی» خط اصلی «خسرو شیرین» است که با قلمی عفیف و ادبیاتی پاک مخاطبان ویژه خود را دارد.

انتهای پیام/