راه حل نجات شهرستان "طارم" از معضل بی‌آبی چیست؟
گروه استانها - با اینکه امسال موقتاً مشکل کمبود آب شهرستان طارم توسط رهاسازی آب از سد "آیدوغموش" آذربایجان شرقی مرتفع شده ولی مسئولان استانی معتقدند که باید به فوریت برای حل بحران آب طارم در سال‌های آینده فکر اساسی کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان ، خشکسالی و بحران آبی امسال به اوج خود رسیده و اکثر استان‌های کشور را درگیر خود کرده است. کاهش بارندگی‌ها در چند سال اخیر یکی از علل اصلی خشکسالی در کشورمان است که طبق گفته مسئولان وزارت نیرو سطح اکثر سدهای کشور در سال جاری به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. این درحالی است که استان زنجان به‌عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی کشور نیز همانند سایر استانها با بحران آبی مواجه شده و حتی در برخی از روستاهای این استان با تانکر آبرسانی می‌شود.
از سوی دیگر شهرستان طارم در استان زنجان که به هندوستان ایران معروف است؛ یکی از مناطق کاملاً حاصل‌خیز ایران برای کاشت محصولات کشاورزی است و از این رو شغل اکثر مردم منطقه کشاورزی است و اکنون بروز بحران خشکسالی معیشت و زندگی حرفه‌ای این افراد را تهدید می‌کند.
کارشناسان در این زمینه می‌گویند درحالی که معیشت مردم منطقه وابستگی کاملی به کشت و کار دارد موضوع عدم تغییر در سهمیه آب استان زنجان از رودخانه قزل‌اوزن به نوعی باعث شده تا کشاورزان شهرستان طارم نسبت به آینده معیشتی خود نگران شده و بعضاً به فکر ترک منطقه افتاده باشند؛ چون معتقدند بحران آب بسیار جدی است و در میان مدت بدون تردید مشکل در تامین آن جدی خواهد شد.
اما سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا طارم در سال‌های آینده همانند امسال با بحران آبی مواجه خواهد شد؟ آیا برای حل مشکل آب کشاورزی در طارم فکری شده و می‌توان راهکاری عملی و اصولی برای رفع این مشکل نگران کننده پیدا کرد؟
90 درصد آب سطحی استان زنجان از قزل‌اوزن
مصطفی طاهری نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: مهمترین محور توسعه کشاورزی استان زنجان رودخانه قزل اوزن است که بیش از 90 درصد آب سطحی استان زنجان را شامل می‌شود؛ نیازمندترین منطقه برای آب قزل‌اوزن بیش از هر منطقه دیگری شهرستان طارم است چرا که حدود 30 تا 40 هزار هکتار از اراضی طارم تحت کشت محصولات کشاورزی است.
وی ادامه داد: شالیزارهای برنج و باغات زیتون طارم از آب قزل‌اوزن استفاده می‌کنند و این در حالی است که سال‌های متوسط آبی این رودخانه حدود 45 روز آب ندارد و در سال‌های کم‌آبی همانند امسال نیز این رودخانه حدود 3 ماه خشک شده و آبی ندارد که امسال قزل‌اوزن از تیرماه کلاً خشک شده و براساس سنوات گذشته این خشکی تا اواسط مهرماه ادامه خواهد داشت؛ به عبارتی دیگر دقیقاً زمانی این رودخانه آب ندارد که کشاورزان شهرستان طارم به شدت به آب نیازمند هستند.
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی تشریح کرد: اگر این آب مدیریت نشود حدود 20 هزار هکتار از باغات زیتون و شالیزارها نابود می‌شود و خسارت جبران‌ناپذیری به استان و حتی کشور وارد می‌شود؛ در دو و یا سه سال اخیر برای حل نبود آب قزل‌اوزن در این مدت چند ماهه، از طریق خریداری آب از سد آیدوغموش آذربایجان شرقی مشکل حل شده ولی این سد استان همجوار نمی‌تواند منبع پایداری برای طارم محسوب شود و باید از امروز فکری به حال مشکل کشاورزان منطقه اندیشیده شود.
وی اضافه کرد: حدود 20 میلیون متر مکعب آب از سد آیدوغموش خریداری شده و این در حالی است که منطقه طارم در تابستان سال جاری به حدود 40 میلیون لیتر مکعب آب نیاز دارد که به اجبار باید امسال با مدیریت بهینه این 20 میلیون مترمکعب را بین کشاورزان تقسیم کنیم تا از بحران در منطقه جلوگیری شود.
طاهری با بیان اینکه از حالا باید به فکر آب شهرستان طارم در زمان تابستان سال آینده باشیم، اظهار کرد: براساس برآوردها لازم است هرسال با توجه به منابع آبی دوره پرآبی برای تابستان حدود 30 میلیون متر مکعب برای تابستان شهرستان طارم آب ذخیره شده باشد و اگر این مهم انجام نشود بدون تردید کشاورزی در شهرستان طارم نابود خواهد شد چون سد "آیدوغموش نهایتاً امکان تامین بخشی از آب مورد نیاز شهرستان یاد شده را تا دوسال آینده دارد.
وی تاکید کرد: باید به فوریت برای سال‌های آینده طارم فکری بکنیم؛ راه حل آن هم احداث سدهای کوچک برای ذخیره‌سازی آب به میزان حدود 30 میلیون لیتر است تا در مواقعی که قزل‌اوزن در تابستان خشک می‌شود بتوانیم نیاز کشاورزان طارم را تامین کنیم.
ایجاد منابع پایدار آبی
از سوی دیگر جواد تاراسی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: حدود 20 هزار هکتار از اراضی طارم به باغات زیتون اختصاص داده شده است و کشاورزان طارمی در ایام تابستان به شدت به آب نیازمند هستند.
وی ادامه داد: خوشبختانه آب از سد آیدوغموش آزادسازی شده و برای امسال مشکل کشاورزان طارمی را حل می‌کند ولی برای سال‌های آینده باید فکر اساسی برای این منطقه کرد. کشاورزی این منطقه تاثیر زیادی بر روی اقتصاد کشور دارد و نمی‌توانیم بی‌تفاوت از کنار این موضوع مهم عبور کنیم.
تا رسیدن آب به منطقه 30 هدر رفت داریم
اکبر باقری معاون مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان هم در زمینه آزادسازی آب از سد آیدوغموش گفت: درست است که 20 میلیون لیتر مکعب آب از استان آذربایجان شرقی خریداری شده ولی واقعیت این است تا آن آب به شهرستان طارم برسد با تبخیر و نفوذ در دل زمین حدود 30 درصد این میزان تلف می‌شود.
وی گفت: پس بنابراین باید بتوانیم برای حل موضوع آب در شهرستان طارم فکر اساسی کنیم. اساسی‌ترین راه‌حل ایجاد سدهای کوچک برای ذخیره‌سازی آب برای طارم است تا در مواقعی که قزل‌اوزن خشک می‌شود از طریق آب‌های ذخیره شده مشکل آب کشاورزان را تامین کنیم.
با تمام این تفاسیر آن چیز که کاملاً مشخص و واضح است این است که طارم (هندوستان ایران) به شدت نیازمند آب کشاورزی است و اگر مسئولان نتوانند مشکل آب کشاورزی این منطقه را در سال‌های پیش‌رو حل کنند. قطعاً در آینده نزدیک کشاورزی در طارم نابود خواهد شد و کشور و حتی کشورهای همسایه از وجود محصولات متنوع طارم محروم خواهند شد؛ همچنین کشاورزی در این منطقه از بین خواهد رفت و خسارت‌های جبران‌ناپذیری به اقتصاد کشور وارد خواهد شد.
امیدواریم با تدبیر مسئولان، در سال‌های آینده منابع پایدار آبی برای طارم ایجاد شود تا خیال کشاورزان از بابت آب کشاورزی برای سال‌های سال آسوده شود و با آرامش کامل به فکر تحقق جهش تولید در کشور باشند. تکمیل سد "مشمپا" و افزایش سهمیه میزان آب استان زنجان از رودخانه قزل‌اوزن موارد مؤثری هستند که در کنار ایجاد منابع پایدار آبی می‌توانند مشکل آب این منطقه را به طور کامل مرتفع کند.
انتهای پیام/ی
