شرح صحیفه: دعا و گریه برای خدا سبب رحمت است / کیفیت مناجات امیرالمؤمنین (ع)

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، حجت الاسلام فاطمی‌نیا در ادامۀ شرح صحیفۀ سجادیه به دعای شانزدهم اشاره کرد و گفت: در فرازی از این دعا می‌خوانیم «أَنَا الَّذِی أَوْقَرَتِ الْخَطَایَا ظَهْرَه‏» یعنی «منم آنکه خطاها پشتش را سنگین کرده‏ است». این نکته را عرض کنم که اقرار به گناه خیلی مهم است. خدا خیلی بالاتر از این است که نیاز داشته باشد ما مقابل او اقرار به خطا و اشتباه کنیم. او که مثل ما نیست. ما می‌گوییم اگر فلانی معذرت نخواهد، او را نمی‌بخشیم. اقرار به گناهان مقابل پروردگار برای پیشرفت و رشد ما است. در سوره صافات وقتی ماجرای یونس (ع) و بلعیده شدن وی توسط آن ماهی را می‌خوانیم، یونس (ع) در مقام اقرار و توبه می‌فرماید «لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمین‏».

وی با اشاره به فراز بعدی این دعا گفت: در ادامه این دعا خطاب به خداوند می‌گوییم «هلْ أَنْتَ، یَا إِلَهِی، رَاحِمٌ مَنْ دَعَاکَ فَأُبْلِغَ فِی الدُّعَاءِ أَمْ أَنْتَ غَافِرٌ لِمَنْ بَکَاکَ فَأُسْرِعَ فِی الْبُکَاء» یعنی «آیا تو اى خداوند، بر کسى که به درگاهت دست به دعا بردارد رحمت مى‏‌آوردى، تا من در دعا مبالغت ورزم؟ آیا تو اى خداوند، کسى را که به درگاهت اشک ریزد مى‌‏آمرزى، تا من به اشکبارى شتابم؟». این فرازها نشان از این دارد که دعا و گریه برای خدا سبب رحمت می‌شود به شرطی که از جان بر آید. 

فاطمی نیا افزود: در فراز بعدی می‌خوانیم «آیا تو اى خداوند، کسى را که به خوارى روى بر خاک درت نهد مى‏‌بخشایى؟». صورت بر خاک مالیدن از آداب دعا به درگاه خداست که نشان از اوج تضرع دارد. 

وی در ادامۀ جلسه با اشاره به اینکه دین اسلام به اندازه وسع افراد درس‌ها و بطن‌های فراوانی دارد، گفت:  اگر اسلامی همینی بود که ما داریم و به آن مقیدیم، امام حسین (ع )در راهش کشته نمی‌شد، اسلام به اندازه وسع افراد درس دارد. امیرالمؤمنین دست کمیل را می‌گیرد و در نیمه‌های شب به صحرا می برد و اشاره به سینۀ خود کرده، می فرماید «إِنَّ هَاهُنَا لَعِلْماً جَمّاً» در اینجاست علم بسیار از هر چیزى و لیکن طالبان این علم ‏اندکند. آیا در دل حضرت احکام شکیات نماز بود؟ حقایقی فراتر از اینهاست که ما خودمان را درگیر آنها کردیم. البته منظورمان این نیست که زیر آب احکام را بزنیم بلکه اینها مهم، اما در عین حال آسان است و تمام اسلام نیست. اینکه کمیل را به بیابان می‌برند تا از علومی سخن بگویند، این چه علومی بود؟ 

این استاد حوزۀ علمیه با اشاره به داستانی از دیدار دو تن از یاران امیرالمؤمنین (ع) با آن حضرت و مشاهده کیفیت دعا و تضرع امام گفت: دو نفر از یاران امیرالمؤمنین (ع) به نام‌های نوف بُکالی و حبه عَرنی به منزل امیرالمومنین رفتند؛ وقتی می‌خواستند بازگردند، حضرت آنها را نگه داشت. حَبّه عَرَنی می‌گوید من و نوف در میدان رو به روی دارالاماره خوابیده بودیم. در همین حال که مقداری از شب گذشته بود، ناگاه دیدیم امیرمؤمنان علیه‌السلام دست بر دیوار گذاشته و مثل کسی که شیفته دیوار شده باشد، از کنار آن حرکت می‌کرد و این آیات قرآن را می‌خواند «إِنَّ فی‏ خَلْقِ‏ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ لَآیاتٍ لِأُولِی الْأَلْبابِ» (آل عمران190)  در این هنگام به من فرمود: خوابی یا بیدار حبّه؟! گفتم: بیدارم. اما وقتی شما را در چنین حالی می‌بینم، پس ما باید چگونه باشیم؟! علی علیه‌لسلام چشمانش را فرو بست و گریست. سپس فرمود: خدا را موقف و جایگاهی است و ما را نیز در برابرش موقف و جایگاهی است که هیچ یک از اعمال و رفتار ما بر او پوشیده نیست. ای حبّه، خدا به من و تو از رگ دل نزدیک‌تر است. ای حبّه، هیچ چیز، من و تو را از خدا مخفی نگه نمی‌دارد.

بعد رو به نوف کرد و فرمود: خوابی، نوف؟! گفت: نه یا امیرمؤمنان، خواب نیستم واز اول شب تاکنون، بسیار گریه کردم. فرمود: اگر گریه طولانی امشب تو، از ترس خداست، در قیامت دربرابرِ خداوند، چشمانت روشن و شادمان خواهد بود. ای نوف، هیچ قطره‌ای از چشم مردی به خاطر ترس خدا فرو نچکد، مگر این که دریاهایی از آتش را خاموش کند. ای نوف، گریه از ترس خدا و محبت برای خدا و بغض و دشمن داشتن برای خدا، بزرگ‌ترین مقام است. ای نوف، هرکس برای خدا دوست بدارد، هیچ چیز را برای خود دوست نخواهد داشت و هرکس برای رضای خدا خشمگین شود، در عوض آن چیزی نخواهد خواست؛ این جاست که می توانید حقایق ایمان را کامل کنید.

انتهای‌پیام/