روایت سنگری از تأثیر منفی یک کتاب اروپایی بر نویسندگان ادبیات داستانی دفاع مقدس

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رهبر انقلاب به مناسبت 10 سالگی تأسیس انتشارات شهرستان ادب پیامی را صادر کردند. ایشان در بخشی از این پیام فرمودند: «می‌دانید که سعی زیاد می‌شود برای واگرایی هنر و هنرمندان از مفاهیم انقلاب اسلامی، شمایید که باید این سعی شیطانی را باطل کنید. نسل شما و شما جوانان آگاه و پرانگیزه باید در این جبهه نقش مدافع و مهاجم را ایفا کنید. برای شما عزیزان همیشه دعا می‌کنم.»

محمدرضا سنگری نویسنده، شاعر و پژوهشگر ادبیات با اشاره به صحبت‌های رهبر انقلاب گفت: معمولاً پس از وقوع یک انقلاب و حرکت بزرگ همیشه این خطر وجود دارد که حتی باورمندان نسبت به آن دچار نوعی واگرایی و به زبان دیگری که در ادبیات دینی‌مان داریم دچار ارتداد شوند. ارتداد یعنی از آن چیزی که بوده‌اند یا پشیمان شوند و یا نسبت به آن کم‌توجهی کنند. حتی مواردی داشته‌ایم که عده‌ای از گذشته خود پشیمان شده‌اند، یعنی حتی از حضورشان در انقلاب، جبهه و جنگ پشیمان شدند.

شکل خطرناک‌تر این موضوع این است که نه تنها پشیمان شوند بلکه به نوعی در برابر باورهای گذشته خود قرار گیرند. این موضوع در تاریخ هم بی‌سابقه نیست. کسانی بودند که روزگاری «باحق» بودند و روزگاری دیگری «برحق» شدند، با علی بودند، بر علی شدند و ...

وی با اشاره به زمینه‌ها و دلایل رخداد این اتفاق گفت: به نظرم در یک عنوان می‌توان پاسخ این سؤال را خلاصه کرد؛ دنیاگرایی و دنیازدگی. حرص‌ها، آزمندی‌ها، دلبستگی‌ها، فریب‌ها و ... می‌تواند زمینه‌ساز چنین موضوعی باشد. گاهی اوقات شیفتگی نسبت به دشمن نیز زمینه‌ساز چنین اتفاقی است. یعنی جریان‌های باطل آنها را تحت تأثیر قرار بدهد. برای مثال در دهه 1370، بخشی از نویسندگان ما تحت تأثیر ادبیات جنگ در اروپا قرار گرفتند. برای مثال کتاب «در غرب خبری نیست» را از رِمارک خواندند و تحت تأثیر آن نوعی دگرگونی در ادبیات داستانی‌مان رخ داد. به جای اینکه ارزش‌های حماسی مردم را رقم بزنند، بخش‌های تلخ و تاریک جنگ را درشت و بزرگنمایی کردند تا ارزش‌های پیشین گم شود. به عبارت دیگر، به دام افتادند و ارزش‌ها نادیده گرفته  شد و به تلخی‌های جنگ پرداختند.

سنگری ضمن اشاره به این که این اتفاق هم در داستان و هم در شعر رخ داد، گفت: ممکن است عده‌ای تحت تأثیر مسائل مختلفی آرام آرام از مواضع خود عقب‌نشینی کرده و یا فاصله بگیرند. این موضوع نوعی وادادگی یا عقب‌نشینی است. این ارتداد در عرصه سیاست، فکر، اعتقاد، ادبیات و ... هم رخ می‌دهد. باید مراقب باشیم که نسل جوان نویسندگان و شاعران به این دام نیفتند. در ادبیات داستانی دهه 70 و به طور شاخص‌تر در دهه 80 و 90 می‌توانیم نمونه‌های آن را ببنیم و متأسفانه بعضی از آنها در انتشارات‌های متعلق به انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.

وی با تمجید از فعالیت انتشارات شهرستان ادب گفت: جریانی که تلاش کرد دیگران را از این ورطه نجات دهد، شهرستان ادب است. شهرستان ادب عملکردی هوشمندانه، متعهدانه و عالمانه در این زمینه داشته است. البته که اگر مجموعه‌های متعهد مراقبت نکنند ممکن است خدای ناخواسته دامن گیر آنان هم بشود.

انتهای پیام/