یادداشت| میدان و مذاکره در سیاست خارجی

گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم _ جلال دانش کارشناس ارشد علوم سیاسی: با یک بررسی تاریخی درخواهیم یافت دو پایه اساسی و عناصر اصلی در سیاست خارجی میدان یا همان قدرت واقعی کشورها و نیز دیپلماسی هوشمندانه است.

در همه اتفاقات تاریخی قبل از آنکه حتی به شکل امروزی و متعارف دستگاهی به نام وزارت خارجه وجود داشته باشد کاملا مشهود بوده است که در مواجهه کشورها با یکدیگر چه در جنگ‌ها و چه در مناسبات و مراودات بین الدولی عنصر پشتیبانی کننده و تعیین کننده در تحمیل اراده یک دولت متخاصم و یا احقاق حق یک دولت فعال اتفاقات میدانی بوده است.

در مذاکرات و توافقات بین المللی پس از جنگ جهانی اول و دوم، در جنگ ویتنام، افغانستان، اعراب و رژیم صهیونیستی، در پیمان‌های مهم و تاریخی همانند کمپ دیوید، در جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، در جنگ 33 روزه لبنان و رژیم صهیونیستی که موازنه قدرت را  در منطقه برهم زد، جنگ اخیر قره باغ میان آذربایجان و ارمنستان و بسیاری از موارد متعدد دیگر چگالی و همبستگی میان میدان و مذاکره از سطح بسیار بالایی برخوردار است.

به عبارت دیگر موفقیت در میدان و تولید قدرت است که دست دیپلمات‌ها را برای مذاکره پر یا خالی نگه می‌دارد و این از بدیهیات سیاست خارجی است.

دیپلماسی هرگز بدون اتکا بر یک میدان قدرتمند نه تنها موفق نخواهد بود بلکه انفعالی و ذلیلانه همانند آنچه در دوره قاجار اتفاق افتاده است و‌ بلکه بدتر از آن عینیت می‌یابد.

لذا وقتی دیپلماسی فاقد عناصر میدانی و قدرت لازم برای مانور باشد اساسا مذاکره‌ای شکل نخواهد گرفت بلکه قدرت غالب صرفا در میز مذاکره جهت تفهیم مقدرات حاضر و آنچه باید بشود را ابلاغ می‌نماید و گاهی نیز شبیه آنچه در کنفرانس تهران( حضور سران کشورهای فاتح جنگ‌ در تهران) رخ داده است می‌شود.

قرارداد دارسی، ترکمان چای،جدایی بخش هایی از کشور در دوران قاجار و پهلوی و نمونه هایی از این دست! همانند آنچه در گذشته رژیم صهیونیستی در جولان و یا فلسطین انجام داده است و یا کشورهای دارای دست برتر در میدان با آلمان و ژاپن کردند شواهدی روشن بر این ادعاست.

بنابر این حضور مقتدرانه در میدان چه در سطح منطقه‌ای و چه در مقیاس گسترده‌تر بین المللی در هر نوع مذاکره و گفت‌وگوهای دیپلماتیک تعیین کننده و ضامن دستیابی به خواست و اراده کشورها است.

میدان منطقه‌ای و قدرت جمهوری اسلامی در خنثی کردن تمامی نقشه های دولت آمریکا و عوامل منطقه‌ای غربی ها همچون سعودی ها و صهیونیست ها از چنان اهمیتی برخوردار است که موجب عقب نشینی و شکست و نهایتا داد آنها را در آورده است اما مع الاسف وزیر خارجه دولت روحانی قدرت درک و فهم این مهم را نداشته است.

تصور کنیم در جنگ تحمیلی ملت ایران در میدان پیروزی‌های خیره کننده را به دست نمی‌آوردند آیا صدام حاضر به ترک خرمشهر بود؟ اساسا اگر رزمندگان در میدان قدرت نمایی نمی کردند مذاکره و نشاندن بعثی ها و پشتی بانان آنها بر سر جای خود ممکن بود؟

اگر میدان سوریه و سپس عراق و بعد لبنان و یمن توسط لشکر بین المللی داعش که مولود سیاست‌های خصمانه محور آمریکایی صهیونیستی بر ضد ملت‌های منطقه بود فتح می‌گردید اکنون وزیرخارجه ما یعنی جناب ظریف می‌توانست از مذاکرات وین سخن بگوید؟

آیا اساسا حسابی برای او باز می‌کردند تا او‌ سکه‌های حاصل از شکست خود را در تهران دریافت نماید و بر میدانی که تکیه زده بود بتازد؟!

اگر منصفانه و بدور از هیاهوهای سیاسی قضاوت کنیم این دست آوردهای بزرگ عناصر میدانی بوده است که به پای ساده لوحی‌های منفعلانه همچون امضای کری تضمین است و گریه‌های وندی شرمن و آدرس غلط دادن به دشمن همانند گره زدن آب خوردن مردم به برجام و جار زدن آن در تریبون‌های رسمی ذبح گردید!

8سال یکجانبه گرایی غیر منطقی و چنگ زدن به ریسمان سست غربی ها که دستاوردش برای کشور به تعبیر رییس کل بانک مرکزی سابق تقریبا صفر بوده است نه تنها جفا به میدان بود بلکه خسارت زدن به منافع ملی است.

اصولا میدان فعال، پیروز و فاتح دیپلماسی هوشمندانه و دیپلمات با تدبیر و شجاع می‌خواهد تا بتواند از طرف مذاکره امتیاز لازم را بگیرد!

وقتی متاثر از هیمنه پوشالی آمریکایی‌ها می‌گوییم با فشار دادند یک دکمه چنان می‌کنند، حال تصور کنید این شخص با شکست در میدان و پیروزی دولت آمریکا و عناصر میدانیش در منطقه وارد مذاکره می‌گردید! نتیجه معلوم است!

بر فرض اینکه فایل صوتی ظریف لو رفته باشد و عمدی در کار نباشد؛ شخصی که در وین از وندی شرمن رو دست می‌خورد و در تهران از سعید لیلاز و آشنایان و در تیم مذاکره کننده‌اش چند جاسوس وجود دارد آیا اساسا می‌تواند برای رسیدن به جایگاه سنگین ریاست جمهوری گام بردارد؟!

هرچند ماموریت این فایل صوتی دو قطبی سازی کاذب است اما موید دیپلماسی انفعالی و ناکارآمد تیم وزارت مذاکره نه خارجه در طی سالیان تصدی آنها بر دستگاه دیپلماسی کشور است.

انتهای پیام/