آخرین وضعیت تنش مرزی قرقیزستان و تاجیکستان: دست‌یابی به توافق جامع مرزی
در حالی که وضعیت مرزهای قرقیزستان و تاجیکستان پس از توافق اولیه آتش‌بس نیز متشنج بود، در نهایت روسای کمیته دولتی امنیت ملی دو کشور از حصول توافق نهایی در چارچوب یک پروتکل مرزی خبر دادند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، مناقشات مرزی میان دو جمهوری قرقیزستان و تاجیکستان از روز پنج‌شنبه در زمینه اختلافات ساکنان مرزی پیرامون یک آب‌بند آغاز و به سرعت به یک درگیری گسترده نظامی تبدیل شد.
در ساعات نخست آغاز این درگیری‌ها، ادوات زرهی سنگین از مناطق مختلف دو کشور به این مناطق ارسال شد، اما در مدت کوتاهی دو کشور توانستند به یک توافق آتش‌بس موقت دست یابند. پس از آن نیز مذاکرات فشرده‌ای میان ساختارهای دولتی مختلف دو کشور اعم از کمیته‌های دولتی امنیت ملی، مرزبانی، وزارت امور داخلی، وزارت امور خارجه، وزارت دفاع و حتی روسای جمهوری آغاز شد.
آخرین آمارها از تلفات دو طرف
در حالی که تا پایان روز نخست حدود 130 زخمی و 13 کشته از سوی مقامات دو کشور و رسانه‌ها منتشر شده بود، از عصر دیروز آمارهای جدیدتری نیز منتشر شد.
به گفته معاون اول وزیر بهداشت قرقیزستان، تعداد مجروحان ناشی از این مناقشات مرزی تاکنون به 178 نفر رسیده است. در همین حال به گفته مقامات قرقیز این درگیری‌ها تاکنون 34 کشته نیز برجای گذاشته که شامل یک کودک خردسال می‌شود.
به گفته وزارت بهداشت قرقیزستان، عمده تلفات مربوط به اصابت گلوله و ترکش بوده است. وزارت بهداشت قرقیزستان همچنین از تخلیه 33 هزار نفر از ساکنان مناطق مرزی این کشور به دلیل آغاز درگیری‌ها خبر داده است.
در همین حال مقامات رسمی تاجیکستان همچنان آمار رسمی از تلفات طرف تاجیکی را ارائه نداده‌اند. پیش‌بینی می‌شود با ارائه آمارهای رسمی طرف تاجیکستان، شمار کشته‌ها و زخمی‌های این مناقشه مرزی بیش از پیش افزایش یابد.
نقض آتش بس و تداوم وضعیت بحرانی
در حالی که در ساعات اولیه پنج‌شنبه شب دو کشور توافق آتش بس و بازگشت نیروهای نظامی به مواضع پیشین را اعلام کردند، پس از آن، خبرهای مختلفی از نقض آتش‌بس از سوی رسانه‌های دو کشور اعلام شده است.
در این چارچوب تصاویر متعددی از تیراندازی نیروهای مرزبانی در نتیجه برخی تحرکات مرزی صورت گرفته است. در همین حال فضای روانی افکار عمومی دو کشور نیز بسیار ملتهب است و احتمال تشدید تنش‌های قومی نیز جدی به نظر می‌رسد.
روز گذشته نیز حدود 500 نفر از معترضین در مقابل ساختمان نهاد ریاست جمهوری قرقیزستان تجمع کرده و خواستار توضیح مقامات این کشور در خصوص چرایی عدم صدور مجوز محافظت از غیرنظامیان توسط ارتش شدند.
در همین حال تصاویر گسترده‌ای از سوی رسانه‌های دو کشور مبنی بر تحرکات نظامی منتشر شده که بعدتر مشخص شد جعلی بوده‌اند. همچنین کوچکترین تحرکات نظامی در مناطق مرزی نیز با واکنش رسانه‌ها و نیروهای نظامی طرف مقابل مواجه می‌شود.
انتشار خبر جعلی در خصوص مداخله ترکیه
یکی از خبرهای حاشیه‌سازی که در این میان از رسانه‌ها منتشر شد، خبر پیشنهاد ترکیه به قرقیزستان برای خرید سامانه‌های نظامی نظیر پهپادهای بیرقدار بود.
در این خبرها همچنین مواردی از تجهیزات دیگر نظیر سامانه‌های راکتی و ... منتشر شده بود. این در حالی است که رسانه‌های رسمی ترکیه هیچ خبری در این زمینه منتشر نکرده اند. با این حال برخی رسانه‌های قرقیز به بازنشر این خبر پرداختند.
در نهایت از دیشب برخی منابع رسانه‌ای رسمی دو کشور نظیر پایگاه «فکت چک» قرقیزستان و خبرگزای «آسیا پلوس» تاجیکستان این خبر را تکذیب کردند.
این خبر در حالی منتشر شد که مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه ضمن تماس تلفنی با وزرای امور خارجه دو کشور، از توافق آتش‌بس حمایت کرده و خواستار حل‌و‌فصل اختلافات شده بود. ترکیه همچنین به طرف قرقیزی پیشنهاد کمک در بازسازی مناطق جنگ‌زده را ارائه کرده است.
میانجی‌گری روسیه
در ساعات نخست آغاز بحران، روسیه نخستین بازیگری بود که برای میانجی‌گری میان دوشنبه و بیشکک جهت حل و فصل مناقشه مرزی اعلام آمادگی کرد.
روز گذشته نیز ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در این زمینه بیانیه‌ای رسمی منتشر کرد. به گفته وی روسیه از توافق آتش‌بس استقبال کرده و آماده کمک به حل و فصل اختلافات مرزی دو کشور است.
در همین حال سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز تماس‌های مجزایی با روسلان قزاقبایف و سراج‌الدین مهرالدین، وزرای امور خارجه دو کشور ترتیب داد. در این تماس تلفنی لاوروف ضمن اشاره به اسناد مشارکت استراتژیک روسیه با دو جمهوری تاجیکستان و قرقیزستان، ابراز امیدواری کرد که طرفین مجدداً به تعهدات خود پایبند بوده و اصول حسن همجواری را رعایت کنند.
همچنین ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه نیز آمادگی خود را برای میانجی‌گری میان دو کشور اعلام کرده است.
دو مرحله مذاکره روسای جمهور دو کشور در 24 ساعت
مذاکرات فشرده مقامات عالی‌رتبه امنیتی دو کشور در حالی طی روزهای اخیر در جریان بود که این رایزنی‌ها در سطح روسای جمهور نیز برگزار شد.
پس از نخستین توافق آتش‌بس میان دو کشور، سادیر جباروف و امامعلی رحمان به صورت تلفنی وضعیت مرزها را مورد بررسی قرار دادند.
روز گذشته نیز مجدداً دو رئیس‌جمهور مسائل مهم همکاری‌های منطقه‌ای و به ویژه توافقات مرزی را مورد بررسی قرار دادند که در واقع 2 تماس طی کمتر از 24 ساعت بود.
بنا بر اطلاعیه‌ای که وب‌سایت نهاد ریاست‌جمهوری تاجیکستان منتشر کرد، رایزنی در خصوص اجرای کامل توافقات به دست آمده و نیز آتش‌بس دائمی با عقب‌نشینی کامل نیروهای نظامی در ضمن تشکیل کمیسیون مشترک بین دولتی برای نشانه‌گذاری مرزها، صورت گرفت. سرویس مطبوعاتی ریاست جمهوری قرقیزستان همچنان گزارشی در خصوص این مذاکره سران دو کشور ارائه نداده است.
در همین چارچوب وزرای دفاع دو کشور نیز مذاکراتی را در زمینه مسائل مرزی صورت دادند. بر اساس اعلام رسانه‌های قرقیز، وزرای دفاع دو کشور در محل ایست بازرسی پایانه قزل بل- گلستان در خصوص توافقات حاصل شده میان روسای جمهور دیدار و گفت‌و‌گو کردند.
امضای متن نهایی پروتکل علامتگذاری مرزی
در حالی که از شب پنج‌شنبه مذاکرات فشرده‌ای میان مقامات رسمی دولت‌های دو کشور در حوزه مرزبانی آغاز شده بود، شب گذشته در نهایت خبر رسمی دست‌یابی به یک توافق جامع در خصوص پروتکل‌های مرزی منتشر شد.
در این چارچوب سیمومن یتیم‌اف، رئیس کمیته دولتی امنیت ملی تاجیکستان و کامچیبیک تاشیف، رئیس کمیته دولتی امنیت ملی قرقیزستان این سند دوجانبه را امضا کرده‌اند.
در بیانیه‌ای که توسط سرویس مطبوعاتی دولت قرقیزستان منتشر شده، اعلام شده که توافقات جامعی در زمینه علامتگذاری مرزها و حل و فصل در حوزه‌های اختلافی به دست آمده است. اما جزئیاتی از پروتکل مذکور و چگونگی حصول توافق میان طرفین منتشر نشده است.
در همین حال رسانه‌های قرقیز اعلام کردند که طرف تاجیکستان 10 نفر از شهروندان قرقیزستان را که در جریان درگیری‌ها اسیر کرده بود، آزاد کرده است. این افراد پیش‌تر در منطقه لیلک ناحیه باتکند توسط نیروهای نظامی تاجیکستان دستگیر شده بودند.
انتهای پیام/
