ضرورت تولید محصولات کم‌آب در حوزه کشاورزی زنجان/ جهاد کشاورزی برای مقابله با خشکسالی چه تمهیداتی دارد؟
گروه استانها ــ شرایط کم‌آبی و خشکسالی که در استان زنجان وجود دارد سبب شده تا کشت محصولی همچون پسته که نیاز آب کمتری داشته و مقاوم به شوری است برای کشت توصیه شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، در شرایطی که خشکسالی در اقصی نقاط کشور ریشه دوانده و زمین‌های کشاورزی دیگر آبی به خود نمی‌بینند تا روزهای پررونق گذشته را زنده کنند، روی آوردن به کشت گونه‌های کم آب می‌تواند راهکاری برای نجات کشاورزی باشند. محصولاتی چون پسته، زعفران و گیاهان دارویی به دلیل نیاز به آب کم و درآمد زیادی که از آن به دست می‌آید، می‌توانند جایگزین مناسبی برای انواع محصولات کشاورزی باشند.
بنابراین جایگزینی کشت محصولات با نیاز آبی پایین با محصولات پرآب از سیاست‌ها و برنامه‌های مهمی است که در راستای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی دنبال می‌شود. در این میان پسته از جمله گیاهانی است که علاوه بر مقاومت بالا در برابر خشکی، به لحاظ اقتصادی نیز برای بهره‌برداران بسیار سودآور است و این محصول در جایگزینی کشت با محصولات پرآب مورد توجه قرار گرفته است.
استان زنجان نیز با قرارگیری در منطقه نیمه خشک سالانه میزان بارندگی کم‌تر از 250 میلی‌متر در سال دریافت می‌کند و این امر در کنار برداشت غیرمجاز آب از منابع آبی زیرزمینی شرایط دشت‌های استان را بحرانی‌تر می‌کند بنابراین جایگزینی کشت درخت پسته با محصولات پر آب‌بری همچون هندوانه که سالانه سطح وسیعی از مزارع زیرکشت این محصول میرود علاوه بر ارزش افزوده بالا و ارزآوری برای استان و کشور سبب کاهش تلفات آبی نیز خواهد شد. از سویی دیگر برخی مناطق استان به دلیل اینکه دارای شوری بالایی هستند امکان کشت محصولات متعددی وجود ندارد و این شرایط نیازمند کشت محصولاتی با توان تحمل درجه شوری بالایی است. در همین راستا سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا جهاد کشاورزی استان زنجان برنامه‌ای برای کشت محصول پسته دارد؟ چه سطحی از استان زیر کشت این محصول رفته است؟
در این زمینه جواد تاراسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفت‌و‌گو با تسنیم با اشاره به اینکه استان زنجان دارای ظرفیت‌های مناسبی در حوزه باغداری است اظهار داشت: پسته، یکی از این محصولاتی است که سودآوری بالایی دارد و این محصول راهبردی برای دستیابی به جایگاه اقتصادی واقعی خود نیازمند رویکردهای نوین در ایجاد باغ‌ها، سامانه‌های آبیاری، روش‌های تحقیقاتی و تغییر دیدگاه در عرضه تولیدات به‌صورت فرآوری است.
وی با بیان اینکه این محصول یک محصول اقتصادی محسوب می‌شود اما نسبت به سرمای بهاره و بارندگی آسیب‌پذیر است و گرمای شدید هم جوانه‌هایش را از بین می‌برد گفت: با بهره‌گیری از توان تحقیقاتی در عرصه اجرا، می‌توان خسارات ناشی از مخاطرات جوی را نیز کاهش داد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان با بیان اینکه طرح توسعه پسته در استان زنجان کاملا مطالعه شده انجام می‌گیرد تا توسعه طرح با اطمینان از اقتصادی بودن آن در یک منطقه دنبال شود، گفت: امکان استفاده از آب‌های بی‌کیفیت یا به عبارتی آب‌های با EC و درجه شوری بالا از مزایای کشت پسته است و استفاده از آب‌های با EC بالا سبب کاهش عملکرد محسوس سایر محصولات می‌شود در حالی که پسته نسبت به آب‌های شور مقاوم است.
وی با بیان اینکه در سطح استان زنجان، شهرستان ماهنشان بیشترین میزان کشت پسته را دارد بیان کرد: بیشترین عملکرد محصول نیز در این شهرستان انجام می‌گیرد زیرا با وجودی که در شهرستان‌های خدابنده و زنجان نیز در سطح محدودی باغات پسته وجود دارند اما میزان برداشت محصول تولیدی پایین‌تر است.
تاراسی با اشاره به اینکه در سطح استان بیش از 400 هکتار باغ پسته وجود دارد که قریب به 50 هکتار از آن بارده هستند عنوان کرد: در طول سال گذشته 67 تن از سطح باغات بارور، پسته برداشت شد که امسال پیش‌بینی به افزایش این میزان است.
در این راستا همچنین محبتعلی عجملو، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ماهنشان نیز در گفت‌و‌گو با تسنیم با اشاره به اینکه 3 هزار هکتار از اراضی شهرستان ماهنشان نامرغوب است که می‌توان با تغییر الگوی کشت آن را زیرکشت برد و استفاده بهینه داشت، گفت: میزان شوری در این شهرستان بالا است و این عامل سبب می‌شود تا برای کشت بسیاری از گیاهان مساعد نباشد و شرایط تنها برای کشت گیاهان مقاوم به شوری و کم آبی مستعد باشد.
وی خاطر‌نشان کرد: پسته به دلیل گلدهی دیر هنگام نسبت به سرمازدگی "مقاوم" است که این امر می‌تواند این درختان را جایگزین مناسبی برای سایر محصولات که نسبت به سرمازدگی حساس هستند کند، با این حال جهاد کشاورزی در راستای حمایت و تشویق کشاورزان جهت کاشت نهال پسته تسهیلات در نظر می‌گیرد.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ماهنشان با بیان اینکه طبق مطالعات مرکز تحقیقات و منابع طبیعی در حاشیه قزل‌اوزن 5 هزار هکتار قابلیت کشت پسته دارد، عنوان کرد: سطح زیرکشت پسته در ماهنشان به 425 هکتار رسیده است که پیش‌بینی می‌شود امسال عملکرد برداشت محصول به 75 تن برسد.
وی گفت: علاقه‌مندان به کشت درخت پسته، در جهت دریافت راهنمایی کشت و نحوه دریافت تسهیلات می‌توانند به جهاد کشاورزی شهرستان ماهنشان مراجعه کنند.
با تمام این‌ها، با شرایط آبی سختی که بر استان زنجان تحمیل می‌شود کشت محصولات کم‌‌آب‌بر می‌تواند شرایط بحرانی آب در استان را کمی بهبود ببخشد و مانع از به تاراج رفتن آب با کشت محصولاتی همچون هندوانه شود که در بیشتر سال‌ها به دلیل نبود بازار مناسب بدون برداشت بر روی زمین‌های کشاورزی رها می‌شود و تنها آب است که به یغما میرود. با این حال امید میرود با برنامه‌ریزی و تشویق کشاورزان در مناطق مستعد کشت محصول پسته، سطح باغات گسترش یابد و این استان به عنوان یک الگو در این زمینه مطرح شود.
انتهای پیام/س
