خودنمایی قدرتمندترین بنای تاریخی شمال ایران در سوادکوه+ تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از  سوادکوه،  در جای جای مازندران، آثار و ابنیه‌هایی دیده می‌شوند که هرکدام بخشی از تاریخ را در خود جای داده‌اند و روایتگر دورانی از حیات باستانی خویش‌ هستند. سوادکوه را می‌توان از جمله شهرستان‌هایی برشمرد که سهم زیادی از این روایت‌گری‌ها را به خود اختصاص داده و به هر کجای این خطه که می‌نگریم، بخشی از تاریخ در دل کوه، عمق جنگل و یا در گوشه‌ای از شلوغی شهر و روستا خودنمایی می‌کند.

در ارتفاعات کوهستانی سوادکوه، در دل روستای ییلاقی کنگلو پل‌سفید، قلعه‌ای جلوه‌گری می‌کند که همچون عقابی بال گشوده به نظر می‌رسد. بنای تاریخی که در سکوت کوهستان، رمز و رازهای مگوی زیادی در خود نهفته دارد و قرن‌هااست این دژ مستحکم، صلابت خود را حفظ کرده است.

قلعه کَنگِلو  بنای تاریخی و سازه منحصربه فردی است که توجه باستان‌شناسان زیادی را به خود جلب کرده اما باوجود کاوش‌ها، هنوز درمورد تاریخ آن اطلاعات دقیق و حتمی گفته نشده است. اگرچه عده‌ای آن را به دوره ساسانیان نسبت می‌دهند، اما آن در حد گمانه‌زنی براساس کشفیات حاصل از حفاری‌هااست. برخی آن را قلعه و برخی نیایشگاه فرض داشته‌اند. حفاری‌هایی در مسیر رسیدن به قلعه به چشم می‌خورد.قلعه‌ای که در سکوت طبیعت بکر کوهستان، توانسته حوادث مختلف طبیعی و غیرطبیعی را سپری کند. ظرفیت بالقوه‌ای که می‌توان در جهت جذب گردشگر و تحول اقتصادی روستا و منطقه، از آن بهره برد اما متاسفانه تاکنون به فعلیت نرسیده است.

محمد کشاورز دیوکلایی، کارشناس ارشد تکنولوژی مرمت و حفاظت میراث فرهنگی و باستان‌شناسی در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم درمورد بنای تاریخی کنگلو گفت: این بنا که در ارتفاع بیش از 1800 متری از سطح آب‌های آزاد قرار گرفته از سالم‌ترین سازه‌های سنگی مناطق کوهستانی ایران محسوب می‌شود و یکی از مهمترین ابنیه‌های سوادکوه و مازندران است.ساختاری شبیه به عقابی که بال‌هایش را گشوده است.از دهه 80 تا سال 91 توسط گروه‌های مختلف اقدامات باستان‌شناسی، تعیین حریم، نقشه‌برداری، مرمت و حفاظت انجام شد.

عضو انجمن بین‌المللی ایزمئو در رُم ایتالیا ، با بیان اینکه باوجود کاوش‌ها و بدست آوردن آثارهای تاریخی، هنوز نمی‌توان تاریخ‌گذاری دقیقی از بنا ارائه داد، گفت: با توجه به عناصر معماری و آثار بدست آمده از حفاری‌های گورهای نزدیک بنا از نظیر سفال و انگشتر و باتوجه به فرم و ساختار معماری می‌توان به دوران ساسانیان یا معماری صدر اسلام مربوط دانست. با این وجود هنوز نمی‌توان تاریخ‌گذاری دقیقی از بنا ارائه داد.

کاوشگر قلعه کنگلو، این بنا را یکی از قدرتمندترین بناهای شمال ایران دانست و عنوان کرد: با توجه به آثار بدست آمده، در طی 15 قرن با وجود سپری کردن زلزله‌ها و فرسودگی‌ها، همچنان بناهایی در استان از لحاظ سازه است که بیشترین بخش آن باقی ماند.سازه‌ای با ارگ برج مانند، پلان مدور، دو باله و دو برج توپر. بنایی به مساحت 300 مترمربع در سه طبقه که در ضلع جنوبی به دره‌ای به عمق 370 متری می‌رسد، یکی از قدرتمندترین بناهای شمال ایران است.

کشاورز با بیان اینکه بنای کنگلو تقریبا مشابه ندارد و از سخت‌ترین پروژه‌های مرمتی ایران محسوب می‌شود، تصریح کرد:ساختار این بنا لاشه‌ سنگ و ملات گچ نیمکوب است که قرن‌ها قدرت سازه خود را به نمایش گذاشته است و می‌توان گفت بنایی که تقریبا مشابه ندارد. در کاوش‌های صورت گرفته به حفاری‌هایی رسیدیم که شاید مسیر دسترسی و یا مسیر رساندن آب بود. سازه کنگلو یکی از پروژه‌های سخت مرمتی کشور است.

پژوهشگر معماری غارهای تاریخی و ابنیه سوادکوه، درمورد کاربری بنای کنگلو با توجه به فرضیه‌های موجود، گفت: مباحثی که در مورد کاربری این بنا گفته شد، فرضیه هستند. شکل فعلی بنا، حاصل سال‌ها تغییر آن است اما با توجه به شکل و قرار گیری در آن مکان فرضیه‌هایی نظیر عبادتگاه، پرستشگاه آب، مقبره، تفرج‌گاه و یا حتی کاربری نجومی مطرح شد.عده‌ای آن را قلعه یا دژ دفاعی می‌دانند.باید توجه داشت استدلال علمی تایید نشده و همه موارد فرضیه است.

کشاورز سوادکوه را از حیث بهره‌مندی از مواهب متعدد، دارای ظرفیت گردشگری دانست و تصریح کرد: بنای کنگلو زیباترین بنایی است که با طبیعت اطراف خود هم‌خوانی دارد و می‌تواند منجر به جذب گردشگر شود.حتی قابلیت معرفی در لیست یونسکو را نیز دارد.دارای ظرفیت بالای گردشگری است. در سوادکوه همه مواهب را با غنای تاریخی باهم داریم که کمتر در دنیا چنین شرایطی وجود دارد و می‌توان بهره برد.

محمد حمزه‌نژاد، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سوادکوه، در مورد بهره‌مندی از ظرفیت قلعه کنگلو در جهت گردشگری و اقتصادی، خاطرنشان کرد: در سال گذشته نشستی با شورا و دهیار روستای کنگلو داشتیم.در آن جلسه پیشنهاد دادیم تا با هماهنگی و همکاری دهیار، شورا و اداره منابع‌طبیعی، محدوده‌ای را با فنس محصور کنیم و توسط شورا و دهیار یکسری خدمات ارائه شود.مانند دادن نایلون زباله. حتی دهیاری هم پیشنهاد داد زمینی را برای ساخت سرویس بهداشتی در اختیار بگذارد.

وی افزود: بحث گیت ورودی و فروش بلیت مطرح شده بود تا سرو سامانی به آنجا داده شود. نصب تابلوی معرف تاریخچه کنگلو مطرح شد. تصمیم بر این بود یک فردی را آموزش دهیم تا در روزهای تعطیل و پایان هفته‌ها بتواند توضیحاتی درمورد قدمت و بنا به بازدیدکنندگان دهد.

این مسئول با بیان اینکه از درآمد حاصل می‌توان از دو جهت بهره برد، گفت: از درآمد حاصل از بلیت‌فروشی یا ورودی از دو جهت می‌توان بهره برد. یکی به منظور عمران و آبادانی روستا و دیگری صرف مرمت خود بنا، که این مرمت در چند موضوع کاوش، گمانه‌زنی و مرمت می‌تواند باشد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سوادکوه، علت عملی نشدن پیشنهادات جلسه سال گذشته در مورد قلعه کنگلو را بحث کرونا عنوان کرد و گفت: باوجود نامه‌نگاری‌ها و تماس‌هایی که با استان داشتیم و حتی منابع طبیعی موافقت خود را اعلام کرده بود چون بخشی مربوط به حفاظت از اراضی جنگلی و منابع طبیعی میشد، متاسفانه با ورود و گسترش ویروس کرونا، این کار مسکوت ماند. اما اکنون تلنگری برای پیگیری موضوع شده است.

حمزه‌نژاد با بیان اینکه نگاه ما به ظرفیت‌های شهرستان این است که بخشی در حوزه اقتصادی درنظر گرفته شود، تصریح کرد: هر آنچه به عنوان دست‌ساز یا طبیعی در شهرستان داریم، می‌شود بخشی از فرهنگ را تجاری‌سازی کرد و در فرایند اقتصادی قرار داد.نگاه‌مان این است بخشی را در حوزه اقتصادی قرار دهیم.درمورد قلعه کنگلو، اگر هم‌افزایی منجر به انجام اقدامات شود، علاوه‌بر اینکه چند نفر از همان روستا مشغول به کار می‌شوند، بحث حفاظت بهتری شکل می‌گیرد.

به گزارش تسنیم، قلعه کنگلو دژ زیبای مازندران، ابهتی وصف نشدنی از تاریخ را در کوهستان به تصویر کشیده است. سکوت عجیب حاکم در آن، تخیلی ماورایی در ذهن می‌سازد و گویا زمان در نقطه‌ای متوقف شده است. رازهای سر به مهرش، بر جذابیتش افزوده، جذابیتی که تاکنون در حوزه گردشگری مورد استفاده قرار نگرفته و هیچ‌گونه امکانات حداقلی نیز در مسیر رسیدن و اطراف قلعه، وجود ندارد.

می‌توان با ایجاد حداقل‌ها و آنچه که متولیان میراث فرهنگی برنامه‌اش را چیده‌اند، با حفظ هویت بنا و حفاظت از آن، گردشگران زیادی را به سمت این قلعه کشاند و بر وسعت شهرت این سازه اسرارآمیز افزود و تحولی نیز در مسیر عمران و آبادانی روستا و توسعه صنعت گردشگری در منطقه، ایجاد کرد. امیدواریم چراغ راهی که در متولیان برای عملی ساختن برنامه‌ها روشن شده، خاموش نشود.

انتهای پیام/ 681/ ع