سینما آینه است و باید معضلات جامعه را نشان دهد/ تکرار فیلم‌های یأس‌آلود در سینما مردم را بیمار می‌کند
دو منتقد و کارگردان سینمای کشور با طرح دیدگاه‌های مختلف خود درباره سینمای سال آینده ایران نکاتی را از دو دیدگاه مخالف بیان کردند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سال 1399 سالی سرشار از تلخی‌ها به علت بیماری کرونا بود. سالی که در آن هموطنان بسیاری را از دست دادیم و مشاغل و فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی زیادی تحت تأثیر بیماری کویید-19 آسیب دید و به حاشیه رانده شد. این فضا باعث شد که روحیه مردم و فضای عمومی اجتماعی افسرده شود و شرایط تلخی را تجربه کنند. به نظر می‌رسد که سینمای ما با توجه به سابقه خود در نسبت با شرایط اجتماعی که عموماً واکنشی عمل می‌کند، برای سال آینده نیز فیلم‌های سینمایی را آماده کرده باشد که شرایط کرونایی و تلخ سال جاری را بازتاب دهند. بنابراین باید دید در صورتی که سینمای ما طبق روال سال‌های اخیر خود عمل کند، چگونه خواهد بود و چه نقاط روشن و تاریکی خواهد داشت؟
در این باره با دو منتقد و کارگردان سینمای کشور گفت‌وگو کردیم و نظر آنان را درباره سینمای سال آینده و اینکه با توجه به شرایط تلخی که امسال تجربه کرده است، چه شرایطی را باید در نظر بگیرد تا بتواند رونق و شکوه گذشته خود را به‌دست آورد، بدانیم و از آنان بپرسیم که آیا حجم فیلم‌های تلخ و انتقادی باید افزایش داشته باشد یا خیر؟
وضعیت سینما خراب است چون حال عمومی جامعه خراب است
رضا درستکار منتقد سینما معتقد است که شرط اصلی بهبود سینمای کشور برای سال آینده حضور بیشتر منتقدان و کارشناسانی است که در کنار تعهد، تخصص دارند. باید افرادی که از سینما چیزی نمی‌دانند کنار بروند و جای خود را به افرادی بدهند که در سینما تخصص دارند. در حال حاضر برای سینما از حوزه‌های مختلف دیگر نظردهی صورت می‌گیرد و وضعیتش مانند ورزش شده است که همه درباره آن صحبت می‌کنند. در حوزه‌های تخصصی نباید بدون سواد و دانش لازم ورود کرد.
وی ادامه داد: به نظر من سینما چیزی جدای از جامعه نیست. اگر وضعیت سینما خراب است چون وضعیت جامعه خراب است. سینما مانند آینه اجتماع عمل می‌کند و نشان دهنده این است که وضع عمومی خوب نیست. معتقدم که اگر کشور خوبی می‌خواهیم باید سینمای خوبی داشته باشیم و برای این منظور باید وضع عمومی سینما هم البته خوب باشد.
درستکار در بخش دیگری از صحبت‌هایش در انتقاد از مدیریت فرهنگی کشور بیان کرد که به نظر من فرهنگ شده است چرخ آخر کشور. مدیر فرهنگی نداریم و روشن است که چرا، چون وضعیت عمومی فرهنگ که توسط رسانه‌ها آشکار می‌شود نشان می‌دهد که وضعیت بد فرهنگی در کشور حاکم است. ما نه تصمیم‌گیرنده داریم و نه برنامه فرهنگی چون فرهنگ در اولویت آخر است و کمتر به آن اهمیت می‌دهند. برای تعهد داشتن در حوزه مدیریت فرهنگی باید تخصص هم داشت اما تخصص کمرنگ شده است. اگر هوای عمومی بخشی از جامعه بد است، هوای بخش‌های دیگر نیز چندان خوب نیست.
وی در بخش دیگری درباره فیلم‌های جشنواره فجر و اینکه چقدر این فیلم‌ها می‌توانند سینمای سال آینده را رونق ببخشند گفت: جشنواره امسال را متر و معیار نمی‌دانم و به نظرم تنها برگزار شد برای اینکه فقط برگزار شده باشد. فیلم‌های این دوره فیلم‌هایی نیستند که در اکران عمومی جواب بدهند و بیشتر برای بخش‌هایی مانند هنر و تجربه و دیگر حوزه‌های اکران سینمای کشورند. جشنواره امسال را نمی‌شود مانند سایر دوره‌ها در نظر گرفت. این فیلم‌ها غالباً تلخ بودند و نشان می‌دهند که وضعیت خوبی در جامعه نداریم.
وی در واکنش به سؤال ما مبنی بر اینکه آیا سینما نباید حال عمومی جامعه را بهبود ببخشد و فقط باید معضلات را بازنمایی کند بیان کرد: به نظرم این وظیفه رسانه‌ای دیگر حوزه‌های رسانه‌ای کشور است که نشاط را برگردانند. به علاوه فیلم‌های کمدی روز ما هم چندان پرمحتوا نیستند که بتوانند خانواده را شاد و بانشاط کنند.
سینمایی که حال مردم را تغییر ندهد به درد نمی‌خورد
مسعود اطیابی کارگردان سینمای ایران نیز در گفت‌وگو با ما درباره بهبود سینمای ایران در سال آینده بیان کرد: سینمای ملی وقتی به درد می‌خورد که به کار مردم بیاید و دردی را دوا کند و مرهمی باشد بر بحران‌ها و دردهایشان. اگر سینما این کارایی را نداشته باشد به درد نمی‌خورد. سینما می‌تواند محرک باشد و شادابی و نشاط را به جامعه بیاورد. بخشی از وظیفه سینما این است که محرک باشد و نوع‌دوستی را برای جامعه به ارمغان بیاورد. سینما باید نسبت به مسائل مهم کشور موضع‌گیری بکند اما موضع‌گیری صحیح و درست که ناشی از نگاه دقیق و مبتنی بر فهم و پژوهش باشد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد که در حال حاضر باید برای قشر ضعیف‌تر جامعه فکری کرد و سهم آنها را از سینما در نظر گرفت. مردم بخش‌های پایین شهر و کم‌درآمد شهرهای کشور از سینمای خوب، کمتر بهره‌مند هستند و سینمای خوب با امکانات و شرایط مساعد و با قیمت مناسب ندارند. این وظیفه دولت‌ها است که به کمک مردم کم‌درآمد بیایند و سینما را متناسب با شرایط محیطی آنان مناسب‌سازی کنند.
سالی که گذشت باعث شد تا قطار سینمای ایران توقفی کند؛ باید در این سال برای برنامه‌ریزی سینمای آینده وقت صرف می‌کرد که به نظرم به طور کامل رخ نداده است و باید از باقی‌مانده وقت استفاده کرد برای رشد سینمای کشور.
کارگردان دینامیت درباره روحیات مردم جهان که متأثر از کرونا هستند بیان کرد: با توجه به بحرانی که مردم دنیا پشت سر گذاشتند، سینماهای دنیا مشغول ساخت و تدارک فیلم‌هایی هستند که بتواند حال مردم را خوب کند و نشاط را به کشور بازگرداند. اگر ما بخواهیم دوباره فیلم‌های تکراری اجتماعی خودمان را بسازیم، تنها رخوت و خمودی را به جامعه بازگرداندیم. لازم است که سینمای 1400 سینمای نشاط و روحیه‌بخش باشد و به نظرم حتی تا 3 سال آینده باید سینمای کشور ما سینمای پرنشاطی باشد که بتواند اوقات مفرحی را برای مردم بسازند.
وی در پایان درباره اکران فیلم دینامیت بیان کرد که متقاضی اکران نیستم و با اینکه به تولید و اکران فیلم‌های بانشاط تأکید دارم باید زمانی این رویه آغاز شود که واکسیناسیون مردم آغاز شود و در شرایط امن مردم به سینماها بروند.
باتوجه به صحبت‌های این دو سینماگر کشور به نظر می‌رسد که سینمای ایران ضمن آنکه باید معضلات و تلخی‌ها را البته با کیفیت و صورتی منطقی و سینمایی نشان دهد نشاط و نقاط مثبت زندگی و امید را باید بتواند تصویر کند. سینمای کشور ما در سال آینده در صورتی که متأثر از فضای رایج آن باشد، سال خوبی را شاهد نخواهد بود.
انتهای پیام/
