وظیفه رسانه قرار دادن مسئولان در "اتاق شیشه‌ای" است! + فیلم
سیاستمدار و مسئول باید در اتاق شیشه‌ای باشد و وظیفه رسانه است که تمام ابعاد این اتاق شیشه‌ای را این قدر تمیز کند که شفافیت در زندگی‌شان موج بزند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ ویژه برنامه «مثبت 40» با موضوع مصداق‌های شایسته‌سالاری و با حضور علی محمد اسماعیلی، کارشناس رسانه، عبدالرضا سپنجی، فعال رسانه‌ای و زهرا محمودی، کارشناس رسانه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
سپنجی در ابتدای این جلسه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه اگر رسانه‌ای متوجه شد اقوام یک مسئول، منصبی را در اختیار گرفته است، باید آن را افشا کند یا خیر گفت: اصطلاح جالبی را غربی‌ها برای رسانه‌ها به کار می‌برند که معنایش «دیده‌بان» است. آنها معتقدند که رسانه‌ها دیده‌بان جامعه هستند و باید نسبت به وقوع خطاها هشدار بدهند. سیاستمدار و مسئول در یک جامعه باید در اتاق شیشه‌ای باشد و وظیفه رسانه است که تمام ابعاد این اتاق شیشه‌ای را هر روز این قدر تمیز کند که شفافیت در زندگی‌شان موج بزند. حتی گفته می‌شود که به غیر از بعضی بخش‌های خصوصی زندگی یک مسئول، بقیه بخش‌ها باید شفاف باشد.
وی اضافه کرد: مناسبات مالی، اقتصادی، تعاملات سیاسی و هر آن چیزی که باعث می‌شود برای آن فرد امکانات یا رانتی فراهم شود، باید مورد توجه قرار گرفته و رسانه‌ها به عنوان اولین گروه باید آن را افشا کنند. به همین دلیل است که می‌گوییم رسانه‌ها چرخ چهارم دموکراسی‌ها هستند. رسانه‌ها کمک می‌کنند که در عملکرد و مناسبات سه قوه شفافیت به وجود بیاید. شاید بتوانیم بگوییم که رسانه‌های ما در این زمینه به خوبی فعالیت نکردند؛ در حقیقت شفاف‌سازی نکردند.
سپنجی تاکید کرد: رسانه‌ها باید سعی کنند با شفاف‌سازی به شایسته‌گزینی کمک کنند. این موضوع زمینه‌‌ای است که بتوانیم افراد شایسته‌تر را به مناصب مدیریتی برسانیم.
اسماعیلی با اشاره به موضوع شایسته‌سالاری در رسانه‌ها گفت: اگر اکنون به دانشگاه‌ها و صنایع مختلف کشورمان مراجعه کنید می‌بینید که افراد شایسته‌ای در آنجا مشغول به کارند. این موضوع نشان دهنده انتخاب‌های خوبی است که در 40 سال گذشته انجام شده است. اگر رسانه‌ها بخواهند وارد موضوع شایسته‌سالاری بشوند باید به حدی از خودباوری برسند. متاسفانه بعضی از مدیران ما اعتقاد ندارند که رسانه می‌تواند در این زمینه‌ها ورود کند.
وی با اشاره به اینکه رسانه‌ها باید ذره‌بین خود را روی انتخاب‌ها قرار دهند، گفت: افرادی را می‌شناسیم که در سالیان گذشته مسئولیتی را اشغال کردند اما عملکرد بسیار بدی از خود به جای گذاشتند و هیچ کس مسئولیت انتخاب آنان را برعهده نمی‌گیرد. این موضوع در حالی است که رسانه‌ها می‌توانند ذره‌بین خود را بالای سر کسی ببرند که این انتخاب را انجام داده است. با این کار هزینه انتخاب بالا می‌رود. به عبارت دیگر، مسئولین ما باید به این موضوع برسند که انتخاب یک فرد ناشایست می‌تواند خسارت‌های زیادی را به کشور تحمیل کند. این خسارت‌ها می‌تواند در حوزه اتلاف منابع باشد، سبب سرخوردگی جامعه شود و ... بنده معتقدم اکنون در وضعیتی هستیم که باید نگاهی به گذشته داشته باشیم و شفاف‌سازی گسترده‌ای را در حوزه انتخاب‌ها داشته باشیم.
اسماعیلی بیان داشت: فرض کنید که یک مجموعه دولتی می‌خواهد مدیر انتخاب کند. آیا تاکنون رخ داده است که معیارهای خود را در روزنامه‌ها منتشر کرده و افرادی که خود را شایسته می‌دانند، ثبت‌نام کنند و مسابقه‌ای برای انتخاب بهترین‌ها برگزار شود. معمولا این انتخاب‌ها پشت درب‌های بسته انجام می‌شود، هیچ کس مسئولیت را نمی‌پذیرد و رسانه هم به راحتی از کنار آن می‌گذرد و دچار غفلت می‌شود.
اگر رسانه می‌خواهد وارد عرصه شایسته‌سالاری شود، اول باید از خود آغاز کند. خبرنگار باید عاشق کارش باشد تا بتواند یک گزارش موفق را تهیه کند. ما این میزان از عشق و علاقه را در بین خبرنگاران خود کمتر می‌بینیم.
زهرا محمودی در بخش دیگر این جلسه درخصوص دوسویه شدن رسانه‌ها توضیح داد و گفت: باید دقت داشت که رسانه‌ها عضو جدایی از جامعه و حتی شرکت خصوصی نیستند. رسانه‌ها همان مردم و مسئولین هستند. علاوه بر این، امروز در ارتباطات افراد تسهیل‌شده است و البته باید بدانیم که رسانه‌ها چه تغییر ماهیتی داده‌اند. روزگاری بود که ما در برابر تلویزیون می‌نشستیم و هر چیزی که می‌گفت را یا می‌پذیرفتیم یا نمی‌پذیرفتیم اما اکنون ارتباط دوسویه شده است و خود ما هم تبدیل به رسانه شده‌ایم.
وی ادامه داد: وقتی قرار است تصمیمی در جامعه گرفته شود، رسانه‌ها نقش دارند. حتی می‌توانند حواس را به سمت اتفاق کم‌اهمیت‌تری پخش کرده و فضا را عوض کنند. شبهه‌پراکنی‌ها نیز یکی دیگر از همین چالش‌هاست. به عنوان مثال دیگر می‌بینید که سلبریتی‌ها به واسطه محبوبیتی که دارند نظرات سیاسی داده و حرف‌هایی می‌زنند که مختص به یک روان‌شناس یا یک سیاستمدار است.
سپنجی در پاسخ به این سوال که آیا خوب است سلبریتی‌ها درخصوص مسائل مختلف اظهارنظر کنند یا خیر، گفت: من مخالف این نیستم که سلبریتی‌ها توئیت بزنند و از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند اما باید تلاش کنیم سواد رسانه‌ای مردم را بالا ببریم که بدانند در یک مسئله پزشکی یا داروی اعتیاد، نظر فلان آقا یا خانم بازیگر معیار نیست و باید سراغ پزشک یا کلینیک ترک اعتیاد بروند. چه قدر خوب‌تر می‌شود که اگر کسی به دلیل داشتن فالوور بالا می‌خواست کالایی را تبلیغ کند، گواهی داشته باشد که نشان دهد این کالا از هر نظر سلامت است و آسیبی به کسی نمی‌رساند.
اسماعیلی به مقایسه شایسته‌سالاری و جوانگرایی پرداخت و گفت: بین جوانگرایی و شایسته‌سالاری پیوست ناگسستنی وجود دارد. اکنون می‌بینید رده سنی مدیران کشور، رده کهن‌سالی است. این موضوع در حالی است که نسل جوان هم متعهد است و هم متخصص. اگر به انتصابات مقام معظم رهبری دقت کنید می‌بینید که بیشتر افراد جوانی هستند که رده سنی‌شان 30 سال است. به نظرم در این زمینه دچار غفلت شدیم چرا که رده سنی بالای 50 سال ریسک‌پذیری بسیار کمی دارد. معمولا افرادی که به سن 50-60 سالگی می‌رسند، کمی محافظه‌کار می‌شوند و دیگر دنبال طرح نو نیستند.
وی اضافه کرد: به میزان کمی از جاه‌طلبی برای مدیریت موافق هستم. این جاه‌طلبی در جوان بیشتر است چرا که آینده‌ای برای خود متصور است و می‌خواهد کارنامه‌ای را از خود باقی بگذارد. طبیعتا چنین فردی با مسئولی که در جلسات کاری دچار رخوت و خواب‌آلودگی است، متفاوت است. چگونه می توان از کسی که 4 دهه مدیریت داشته است، توقع داشت که مانند یک جوان 30 ساله کار کند و جلسه برود؟
اسماعیلی با اشاره به اینکه در هشت سال دفاع مقدس، بسیاری از فرماندهان ما جوانان بودند، گفت: در جبهه‌ها شاهد بودیم که بسیاری از فرماندهان لشگرها حدود 25 تا 30 سال سن داشتند. ما به آنان اعتماد کردیم و جوانان خود را به دست‌شان سپردیم. چه شده است که اکنون فکر می‌کنیم فردی 30 ساله بی‌تجربه و نابالغ است؟ کمتر جوانی را می‌بینید که برای خودش یک پست مهم را متصور باشد؟ احساس می‌کند که باید به سن 60 سالگی برسد تا مدیر شود. در صدر اسلام می‌بینید که پیامبر اکرم، اسامه 18 ساله را به فرماندهی سپاه منصوب می‌کند، در حالی که افراد بیشتری بودند که تجربه و سابقه بیشتری داشتند. به نظرم باید گذشته را مرور کرده و به نسل جوان اعتماد بیشتری کنیم. معتقدم در بین آنان افراد توانمندی وجود دارد که می‌توانند کورترین گره‌های ما را باز کنند.
محمودی در بخش دیگری از این جلسه بیان داشت: رسانه‌ها می‌توانند این نیاز را در جامعه پررنگ کرده و نشان دهند که در جاهایی که دچار رکود و رخوت هستیم چه دلیل نهفته‌ای وجود دارد. به نظرم رسانه‌ها می‌توانند کمک کنند اما اتفاق مهم‌تر باید در نظام شایسته‌سالاری کشور رخ دهد. تا زمانی که این باور در مسئولین به وجود نیاید، مشکلی حل نمی‌شود. مقام معظم رهبری بارها تاکید کردند که ما باید قدر نسل جوان را بدانیم اما این موضوع از سوی دولت و نهادهای مرتبط پذیرفته نشده است. جوانی که در فضای کوچک تحقیقاتی خود می‌تواند نتیجه‌ای بزرگ را رقم بزند و برای کارش دعوت‌نامه‌ای از آن سوی دنیا می‌فرستند، اگر بهش بها داده شود می‌تواند خیلی بیشتر رشد کند.
وی اضافه کرد: سال‌های دفاع مقدس نشان داد که اعتماد به جوانان چه نتیجه خوبی به همراه دارد و اکنون هم باید از همان روش استفاده کنیم. متاسفانه بعضی وقت‌ها می‌شنویم که فلان پژوهشگر جوان ایرانی که پروژه‌ای مهم و ملی را در دست داشت، به او اعتماد نشد و آن را به طرف خارجی واگذار کردند. این موضوع باعث سرخوردگی این جوانان می‌شود.
سپنجی در پایان با اشاره به اینکه جوانگرایی شرط کافی برای شایسته‌سالاری نیست، گفت: وقتی آدم شایسته را انتخاب می‌کنیم باید به آن زمان بدهیم. صرف اینکه بیاییم و یک جوان را در منصب مدیریتی به کار گیریم کافی نیست، لازم است اما کافی نیست. ممکن است جوان باشد اما شایسته نباشد، در نقطه مقابل ممکن است فرد مسنی باشد اما شایسته باشد. بنابراین شایسته‌گزینی در مواردی می‌تواند با جوانگرایی منافاتی داشته باشد. البته جوانان ما باید منصب‌های مدیریتی را تجربه کنند.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
انتهای پیام/
