کتاب «تقویم مقاومت»، نگاه روایی و رسانه‌ای به تحولات منطقه دارد
سعدالله زارعی کتاب «تقویم مقاومت» را اثری درخور برای استفاده در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی دانست. این کتاب با مشارکت ۲۳ نویسنده تهیه شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از کتاب‌های منتشر شده از سوی موسسه اندیشه‌سازان نور در محل این پژوهشکده مطالعاتی در تهران برگزار شد.
در این مراسم از کتاب‌های «اخوان المسلمین سوریه و آینده تحولات این کشور» اثر فرزان شهیدی، «نهضت اربعین و تأثیرات آن بر هندسه غرب آسیا» اثر رضا واعظی، «اسرائیل؛ ادامه یا خاتمه» اثر محمد پاکدامن، «معنای رقابت ایران و عربستان؛ راه‌های پیش‌رو» اثر محمدجواد سلطانی و اردشیر کاظمی، «ایران و ترکیه؛ خصومت، رقابت و شراکت» و «نگاه روسیه به ایران» اثر شعیب بهمن، «محور مقاومت، شرحی بر ویژگی‌ها و وجوه مختلف» اثر مهدی هدایتی شهیدانی و محمدرضا بابایی و «تقویم مقاومت» اثر جمعی از نویسندگان مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور رونمایی شد.
در ابتدای این مراسم کمالی «مدیر شورای کتاب موسسه مطالعاتی اندیشه سازان نور»، پیش زمینه‌ای از فعالیت‌ها و کتاب‌های منتشر شده از سوی این موسسه مطالعاتی را عنوان کرد و در عین حال نقدهایی کلی و عمومی را متوجه حوزه کاربرد کتاب در کشور برشمرد.
کمالی در نقد نخست عنوان داشت که متاسفانه به‌واسطه کمبود بودجه، در اولین مرحله بودجه‌های پژوهشی است که حذف می‌شود و این مشکل بزرگی است.
مشکل سازماندهی بازار کتاب، عیب و نقد دوم اعلام شده بود که هم به دلیل وجود مافیای موجود در بازار کتاب و هم نحوه سازماندهی فروش کتاب‌ها مورد نقد قرار گرفت، از جمله به گفته دکتر کمالی بیشتر کتاب‌های موجود در بازار، ترجمه‌ها و موضوعات غیرضروری هستند که چندان به پیشبرد امور در کشور کمکی نمی‌کند.
ضعف سوم در حوزه کتاب نیز مسئله فکری عنوان شد، چون افراد پژوهشگر کمتر مورد حمایت قرار می‌گیرند و همین عدم حمایت باعث شده تا کتاب‌سازی جایگزین کتاب‌نویسی شود و مسائل مالی مانع کتاب نویسی واقعی از سوی پژوهشگران شده است و همین موضوع باعث شده تا کتاب‌ها بنیه علمی لازم را نداشته باشد.
به گفته کمالی، این سه مشکل باعث شده است تا حوزه کتاب مورد غفلت واقع شود، اگرچه موسسه اندیشه‌سازان نور تلاش داشته تا هم در بخش مسائل مالی، هم پخش و سازماندهی کتاب و هم کمک به پژوهشگران و نویسندگان واقعی مشکلات را برطرف کند.
نگاهی به کتاب «اخوان المسلمین سوریه» توسط فرزان شهیدی
در این نشست، فرزان شهیدی به معرفی کتاب اخوان المسلمین سوریه پرداخت و در ابتدا دلایل اهمیت سوریه را از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون برشمرد.
شهیدی شناخت اخوان المسلمین سوریه را با توجه به جایگاه این گروه در سوریه دارای اهمیت بیشتری برشمرد که در کتاب مذکور به آن پرداخته شده است.
با توجه به کمبود منابع درباره اخوان المسلمین سوریه به طور خاص، اهمیت کتاب مذکور بسیار بیشتر است که دکتر شهیدی به آن پرداخت و افزود: غنی‌سازی منابع کتابخانه‌ای و پژوهشی ضرورت پرداختن به اثر مربوط بوده است.
به گفته دکتر شهیدی، کتاب اخوان المسلمین سوریه شامل چهار فصل است که درباره موضوعاتی از جمله نحوه شکل‌گیری و تاریخچه، روابط خارجی این گروه و در نهایت بحران داخلی این گروه مورد بحث قرار گرفته است.
به گفته نویسنده در این کتاب درباره خواستگاه فکری و سلفی‌گرایی اخوان المسلمین سوریه در کتاب بحث صورت گرفته است و گفته شده که این گروه در سوریه هم دارای انگیزه‌های ایدئولوژیکی بوده و هم واکنش محور بوده است و در تقابل با نظام سیاسی قرار گرفته که این نظام سیاسی حاکم در مقاطعی مجبور به سرکوب این گروه شده است.
توجه به رهبران گروه اخوان المسلمین و اهداف و رویکردها و عملکرد آن‌ها در سوریه تا قبل از بحران تا سال 2011 از دیگر موضوعات در کتاب مورد بحث است.
در این کتاب نسبت‌های دیگر گروه‌های سوری از جمله داعش با اخوان المسلمین نیز مورد بررسی قرار گرفته و در فصل روابط خارجی نیز به موضوع روابط اخوان المسلمین سوریه با کشورهای خارجی از جمله رابطه این گروه با ترکیه پرداخته شده است. همچنین روابط کشورهای دیگری از جمله عربستان، ایران، روسیه و کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی نیز با اخوان المسلمین سوریه در بخش روابط خارجی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در فصل چهارم، فعالیت اخوان المسلمین پس از بحران تحت عنوان «اخوان در دوراهی» مورد بحث قرار گرفته و در این بخش درباره رویکرد این گروه با دولت سوریه درباره ادامه مبارزه و یا مصالحه با دولت دمشق مورد بحث قرار گرفته است.
همچنین در بخش جمع‌بندی، چشم‌انداز این گروه مورد بررسی قرار گرفته و نویسنده نتیجه گرفته است که افول اخوان المسلمین در مصر بر جایگاه این گروه در سوریه تاثیر زیادی گذاشته است. همچنین اختلافات درونی اخوان المسلمین به دلیل رقابت دو طیف رادیکالی و مبارزه‌جو در مقابل طیف اعتدال‌گرا مورد بحث قرار گرفته است و با توجه به در دست داشتن رهبری این گروه از سوی اعتدال‌گرایان، امید بیشتری به ادامه حیات اخوان المسلمین سوریه عنوان شده است.
نویسنده در پایان موضوع پرونده ادلب سوریه را بسیار مرتبط با وضعیت اخوان المسلمین عنوان کرد و تاکید دارد که حل موضوع ادلب سوریه تاثیر بسیاری بر وضعیت اخوان خواهد داشت، مضاف بر این که آشتی دولت ترکیه با دولت دمشق نیز بر رویکرد اخوان با دولت مرکزی تاثیرگذار خواهد بود.
پاکدامن و معرفی شکاف‌های داخلی رژیم صهیونیستی
«کتاب اسرائیل: ادامه یا خاتمه» نیز کتابی بود که از سوی دکتر محمد پاکدامن، نویسنده کتاب، تهیه و معرفی شد.
به گفته نویسنده مخاطب کتاب می‌تواند محققان دانشگاهی، تصمیم‌گیرندگان و سایر علاقه‌مندان باشد و موضوع کتاب درباره مهمترین بحران‌های داخلی رژیم صهیونیستی است.
به گفته نویسنده، سه عامل باعث عدم تمرکز رهبران این رژیم به مسائل داخلی خود شده است:
نخست، مهاجرپذیری این رژیم، اتکا به آمریکا و در نهایت بحران‌زی بودن رژیم صهیونیستی که به طور دائم در جنگ به سر می‌برد.
نویسنده همچنین این سه عامل را باعث تشدید اختلافات و کشمکش داخلی در رژیم صهیونیستی می‌داند و به گفته وی این وضعیت نفرت‌پراکنی داخلی در میان گروه‌های داخلی و خرده قومیت‌های قومی و صنفی، هویت ملی این رژیم را تخریب کرده است.
نویسنده در ادامه گفت که کتاب مذکور در شش فصل تهیه شده است.
به گفته نویسنده در فصل اول با رویکردی بینابینی از دو جنبه فردمحوری و جامعه محوری به بررسی مسائل پرداخته شده و از فصل دوم به صورت موردی، شکاف‌های مختلف در رژیم صهیونیستی بررسی شده است. در این فصل همچنین شکاف‌های مذهبی و رویکردهای جدید جریان‌های مذهبی و تفاوت این گروه‌های مذهبی مورد بررسی قرار گرفته است.
دکتر پاکدامن، اعتراضات داخلی به‌ویژه در میان شهرک‌نشینان را بسیار جدی دانست. همچنین موضوع پوپولیست در هویت‌سازی احزاب و گروه‌های مختلف مورد توجه و تشریح قرار گرفته و به گفته نویسنده رویکردهای پوپولیستی باعث رادیکال‌تر شدن جامعه شده است.
همچنین شکاف‌های متاثر از اقتصاد سیاسی و اعتراضات و کنش‌گری طبقه متوسط در ساخت سیاسی و اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است و نویسنده معتقد است که هویت صنفی به صورت گسترده وارد فضای نفرت‌پراکنی اسرائیل شده است.
در فصل پنجم، شکاف‌های قومیتی در اسرائیل مورد بحث قرار گرفته که این شکاف به‌ویژه در میان روس تباران اسرائیل بسیار برجسته است. به گفته نویسنده رویکرد نئونازی‌ها در رژیم صهیونیستی از همین گروه‌های روس تبار نشات گرفته است.
مسائل نظامی و مقوله نئوصهیونیسم نیز به عنوان یکی راهکارهای رژیم صهیونیستی در فصل ششم مورد بحث قرار گرفته است.
پاکدامن در جمع‌بندی کتاب تالیف شده خود تاکید کرد که تمام فصل‌ها به صورت پیوسته و مرتبط با هم بحران‌ها و شکاف‌های داخلی رژیم صهیونیستی را مورد بررسی قرار داده است.
نگاهی نو به موضوع «پیاده روی اربعین»
رضا واعظی از دیگر نویسندگان شرکت‌کننده در نشست معرفی کتاب موسسه اندیشه‌سازان نور بود که کتاب خود را با محوریت موضوع «پیاده‌روی اربعین» معرفی کرد.
به گفته نویسنده، موضوع پیاده‌روی اربعین به عنوان یک موضوع باعظمت به این دلیل که در جغرافیای مقاومت است، به طور حتم تاثیراتی در پرونده‌های منطقه ای دارد و با هدف بررسی این موضوع، تاریخچه این پیاده‌روی در چهار مرحله از زمان نهضت عاشورا و آمدن جابر مورد بررسی قرار گرفته و در دوره رژیم بعث به طور کامل این رویداد متوقف شد که به دلیل تاثیرات سیاسی آن بود و منجر به انتفاضه صفر شد و در کتاب این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است.
نویسنده در ادامه اشاره داشت که پس از سرنگونی صدام رویداد پیاده‌روی اربعین از سوی عراقی‌ها مورد توجه واقع می‌شود، اگرچه تا سال 1387 در ایران و دیگر کشورها چندان مورد توجه نبود و پس از این سال است که این رویداد مورد توجه واقع می‌شود و اوج این رویداد از سال 1393 است که شرکت‌کنندگان در این مراسم چندبرابر می‌شود.
در فصل دوم تحت عنوان از «هویت‌سازی تا قدرت‌سازی» به عناصر قدرت و ظرفیت‌سازی این رویداد توجه شده است و از جمله این رویداد در حوزه جنگ نرم و دیپلماسی عمومی مورد توجه واقع شده است.
در بخش‌های بعدی، بهره برداری از رویداد پیاده‌روی اربعین از جمله تاثیرات آن بر پرونده عراق مورد بررسی قرار می‌گیرد و استقبال گسترده از این رویداد در سال 1393 در واقع ریل‌گذاری جریانات و اتفاقات در عراق را به نفع گروه‌های مقاومت تغییر داد و این روند تا شکست داعش حتی تا سوریه ادامه می‌یابد. به گفته نویسنده تاثیر رویداد پیاده‌روی اربعین پس از عراق در سوریه نیزمورد بحث و بررسی قرار گرفته است و خروج سوریه از چنگال تروریست با توجه به تاثیر این رویداد بسیار مورد تاکید و بررسی واقع شده است.
در فصل چهارم درباره تاثیرات رویداد پیاده‌روی اربعین بر جایگاه آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی بحث صورت گرفته و تاثیرات تمدنی این رویداد از جمله امت‌سازی و سبک زندگی و ایجاد همدلی‌های فراملی در پرتو این رویداد مورد بحث قرار گرفته است.
همچنین به گفته نویسنده کتاب، در فصل ششم به برخی آسیب‌هایی که این رویداد را تهدید می‌کند و همچنین چشم‌انداز پیش‌روی این رویداد بزرگ توجه شده است.
نگاهی نو به روابط ایران با ترکیه و روسیه
در ادامه نشست رونمایی از کتاب، دکتر شعیب بهمن نیز به معرفی و ارائه کتاب‌های تالیف شده از سوی خود با همکاری موسسه اندیشه سازان نور پرداخت.
کتاب «روابط ایران و ترکیه: شراکت، رقابت و خصومت» از جمله کتاب‌های تالیف شده از سوی دکتر بهمن است که وی در ابتدای بحث خود به معرفی این کتاب پرداخت.
به گفته دکتر بهمن، وجود نگاه سنتی به کتاب‌ها و پژوهش‌ها و توصیف وقایع تاریخی و عدم توجه به چارچوب‌های نظری، سلطه دیدگاه‌های چپ و همچنین تئوری زدگی از مهمترین مشکلاتی است که در حوزه پژوهش‌های روابط بین‌المللی وجود دارد. دکتر بهمن تاکید داشت که در کتاب ایران و ترکیه تلاش داشته تا چنین مشکلاتی وجود نداشته باشد و در چارچوب یک الگوی جدید مباحث مورد توجه قرار گیرد.
تاریخ روابط دو کشور، رویکردهای سیاست خارجی در ایران و ترکیه و رقابت‌های منطقه‌ای دو کشور از جمله فصول تشکیل‌دهنده این کتاب است.
کتاب «روسیه و ایران»، دومین کتابی بود که از سوی دکتر بهمن معرفی و ارائه شد که در آن نویسنده تلاش داشته تا بحث کند که نگاه روس‌ها به روابط با ایران چگونه است؟ به گفته دکتر بهمن، آثار متعددی درباره روابط ایران و روسیه در حال حاضر وجود دارد که در این آثار به طور عمده نگاهی ایرانی به روابط دو کشور وجود دارد و در بهترین وضعیت از منابع غربی ترجمه شده برای تحلیل این روابط استفاده شده است که با توجه به نگاه خصومت‌آمیز غرب به روسیه این نوع رویکرد، نگاه درستی به روابط با روسیه در داخل ایران ندارد.
دکتر بهمن در ادامه گفت: محرمانه بودن بسیاری از اسناد و مدارک روابط روسیه و ایران و همچنین عدم کارایی یک نظریه و یا تئوری خاص برای تحلیل روابط دو کشور از دیگر چالش‌های پیش‌رو در تحقیق پیرامون این موضوع است که باعث شده نتوان روابط مسکو و تهران را در قالب یک نظریه صرف مورد بررسی قرار داد.
نویسنده کتاب تاکید داشت که در این کتاب از منظر نگاهی روسی به روابط مسکو و تهران نگاه شده است. برهمین اساس نگاه رسانه‌های روسی به روابط با ایران، نگاه روس‌ها از چارچوب فرهنگی، نگاه از چارچوب اقتصادی، اهمیت بین المللی و منطقه‌ای ایران، بررسی عوامل خارجی بر نگاه روس‌ها به ایران مانند قدرت‌های بزرگ و ساختار روابط بین‌الملل و نگاه نخبگان روسی به ایران از جمله ولادیمیر پوتین (به عنوان مهمترین عنصر تصمیم گیرنده روسیه) در چارچوب روابط دو کشور مورد توجه واقع شده است.
به گفته بهمن، بیش از 80 درصد منابع این کتاب از منابع مطالعاتی روسی استفاده شده تا بتوان نگاه دقیق‌تری را به روابط دو کشور ارائه داد.
کاظمی و بررسی روابط ایران و عربستان
کتاب «روابط ایران و عربستان» از دیگر کتاب‌های ارائه شده در این نشست بود که توسط نویسنده کتاب، آقای کاظمی معرفی شد.
نویسنده در فصل اول کتاب، نگاهی تاریخی به روابط دو کشور داشته و در فصل دوم برخی تنش‌ها در روابط دو کشور را مورد اشاره قرار داده است.
در فصل سوم جایگاه عربستان و ایران در مسائل بیداری اسلامی، افراط‌گرایی و مسائل تکفیری مورد توجه قرار گرفته است و در فصل چهارم برخی از مسائل منطقه‌ای از جمله بحران قطر، ناتوی عربی، روابط در دوران پساافراط‌گرایی بحث شده و در فصل پنجم سناریوهای روابط ایران و عربستان مورد بحث قرار گرفته است.
دکتر کاظمی همچنین چشم‌انداز و نتیجه‌گیری کلی از روابط دو کشور در شرایط فعلی را در کتاب خود ارائه داده است که این چشم‌انداز با توجه افزایش نظامی‌گری در خلیج فارس، برنامه‌های دو کشور برای تداوم قدرت‌گرایی و کسب تاثیرگذاری در منطقه از سوی نویسنده ارائه شده است.
به اعتقاد نویسنده افزایش واگرایی ایران و عربستان و تداوم تنش میان روابط دو کشور در حال حاضر مهمترین توصیف وضعیت روابط دو کشور است.
سعدالله زارعی و معرفی کتاب تقویم مقاومت
در پایان نشست، «سعدالله زارعی»، رئیس موسسه مطالعاتی اندیشه سازان نور ضمن تقدیر از نویسندگان کتاب‌های ارائه شده، این نشست را بسیار مهم عنوان کرد.
زارعی همچنین در این نشست، کتاب «تقویم مقاومت» با مشارکت 23 نویسنده را معرفی کرد که هدف از تهیه آن استفاده توسط روابط عمومی‌ها، برنامه‌های عمومی و رادیو و تلویزیونی بوده است و به گفته وی با توجه به این نیاز، محتوای کتاب نیز با نگاهی رسانه‌ای تهیه شده است.
به گفته زارعی، کتاب تقویم مقاومت، محتوایی روایی و داستانی دارد و این به دلیل وجود جذابیت برای مخاطب است، اگرچه به گفته مدیر موسسه اندیشه سازان نور این کتاب با وجود متن 420 صفحه‌ای خود، اما همه تحولات مقاومت را پوشش نداده و تلاش می‌شود که در جلد بعدی این کتاب، تحولات دیگری از جبهه مقاومت نیز پوشش داده شود.
زارعی همچنین عنوان داشت که هر کار تالیفی که تاکنون صورت گرفته در واقع در پاسخ به نیازهای مهم در حوزه روابط بین‌الملل و منطقه‌ای برای جمهوری اسلامی ایران است و امید است که این آثار پژوهشی و تحقیقی چراغ راه مسئولان سیاست خارجی در کشور قرار گیرد.
انتهای پیام/
