تحصیل در مدارس غیردولتی باعث شد دولت مدارس مناطق روستایی را پوشش دهد!

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ فارغ از اینکه مدارس غیردولتی باشند یا نباشند و مردم بخواهند در پرداخت هزینه‌های تحصیل فرزندانشان مشارکت بکنند یا خیر اما طبق اصل 30 قانون اساسی، آموزش و پرورش رایگان برای تمام مردم، یک حق و به عنوان وظیفه دولت است.

 اما دولت که همواره به درآمد نفت وابسته است و کمتر به دنبال منابع پایدار به ویژه در بخش اخذ مالیات از صاحبان ثروت و قدرت رفته است، کوچ دانش آموزان به مدارس غیردولتی را فرصتی برای کاهش هزینه‌های خود در آموزش و پرورش می‌داند.

آموزش و پرورش هم برای دفاع از مدارس غیردولتی، همواره این موضوع را پیش می‌‌کشد که اگر مدارس غیردولتی نبودند، چه می‌شد؟

آیا مدارس غیردولتی واقعا باری از دوش دولت برداشتند؟

 اما منتقدان هم می‌پرسند حالا که مدارس غیردولتی هستند، وضعیت چگونه است؟ آیا کیفیت مدارس دولتی افزایش یافته؟! در پاسخ به این پرسش، وزارت آموزش و پرورش رفتار متناقضی دارد.

این وزارتخانه از یک طرف مدعی است که تحصیل بیش از یک میلیون و 700 هزار دانش آموز در مدارس غیردولتی باعث کاهش بار مالی آموزش و پرورش شده و منابع آزاد شده برای ارتقای کیفیت مدارس دولتی به ویژه در مناطق محروم مصرف شده است اما از سوی دیگر خواهان برگشت این منابع در قالب پرداخت کمک‌ها و تسهیلات مالی به موسسان مدارس غیردولتی است!

یعنی از کمک مدارس غیردولتی برای کاهش بار مالی دولت می‌گویند اما در مقابل ایده پرداخت شهریه دانش آموزان مدارس دولتی برای رفتن به مدارس غیردولتی توسط دولت را مطرح می‌کنند!

و تمام اینها در حالی است که سازمان مدارس غیردولتی بدون ارائه آمار و گزارش عملکرد دقیق، محل مصرف منابع آزاد شده ناشی از تحصیل دانش آموزان در مدارس غیردولتی را مدارس کم جمعیت روستایی معرفی کرده و افت کیفیت مدارس دولتی را قبول ندارد.

در کنار تمام این موارد حالا اوضاع به گونه‌ای پیش می‌رود که این پیام را به مردم می‌‌دهیم، اگر به دنبال کیفیت در تحصیل و آموزش فرزندتان هستید، باید پول آن را بپردازید تا فرزندتان در یکی از مدارس خاص (سمپاد، نمونه دولتی، شاهد و غیردولتی) تحصیل کند.

برای پاسخ به پرسش‌هایی همچون اینکه توسعه مدارس غیردولتی عملاً چه دستاوردی را برای مردم و کشور به همراه داشته است؟ به سراغ "شهریار فولادوند" که مسئولیت ریاست سازمان مدارس غیردولتی را در ماه‌های پایانی دولت دوازدهم عهده‌دار شده است، رفتیم تا این سؤالات را طرح و پاسخ‌ها و دیدگاه‌های رسمی این سازمان را بشنویم که بخش دوم این مصاحبه در ادامه ارائه می‌شود. 

بخش نخست مصاحبه، با عنوان " از درآمد سالانه مدارس غیردولتی اطلاعی نداریم" را می‌توانید اینجا مطالعه کنید؛ در ادامه بخش دوم این گفت‌وگو آمده است:

تسنیم: از نظر شما افزایش کیفیت در مدارس دولتی رخ داده است؟ از سال 92 تا به امروز 16 درصد دوره ابتدایی غیردولتی شده اما استانداردها در مدارس دولتی به حداقل رسیده است به ویژه در دوره ابتدایی شاهد کلاس‌های 40 نفره هستیم این به معنی افزایش کیفیت است؟

اولاً به حداقل رسیدن کیفیت نسبت به سال‌های قبل را قبول نداریم ثانیاً اگر اجازه بدهیم یک میلیون و 700 هزار دانش‌آموز بخش غیردولتی به بخش دولتی بروند تکلیف چه می‌شود؟ همین الان که مدارس غیردولتی این تعداد از دانش‌آموز را به سمت خود برده است و مستقل از بودجه دولت با بودجه بخش مردمی هزینه آموزش آنها را تأمین می‌کند و هزینه‌ای از دوش دولت برداشته شده است، باز با این حال شما نسبت به کیفیت کار در مدارس دولتی ایراد می‌گیرید!

تسنیم: اما این استدلال قابل قبولی نیست!

اگر منصفانه درباره آموزش و پرورش و  هزینه‌های آموزش یک میلیون و 700 هزار دانش‌آموز از جهت ساخت مدرسه، کلاس، تأمین معلم و ایجاد اشتغال صحبت کنیم قابل قبول است! در خصوص تراکم هم طبیعتاً اگر این میزان دانش‌آموز در مدارس غیردولتی ثبت نام نمی‌کردند امروز تراکم در مقاطع تحصیلی بیشتر از آن چه می‌گویید، بود.

تسنیم: میانگین کشوری جمعیت کلاس‌های درس 32 نفر است اما وقتی کلاس‌های کم جمعیت روستایی و عشایری را هم در سر جمع کشوری لحاظ کرده و میانگین می‌گیریم، طبیعی است که تراکم کلاس‌های درس کاهش پیدا می‌کند.

اگر می‌خواهید منصفانه گزارش کنید، آمار میانگین استان‌ها را در دوره‌های تحصیلی مختلف بگیرید مثلاً میانگین تراکم کلاس‌های درس دوره ابتدایی فلان استان چقدر است، وقتی آمارها را کنار هم می‌گذارید می بینیم دولت در بیشتر استان‌ها به جز کلانشهرها تراکم‌ها را در حد متعارف خود کنترل کرده است.

تسنیم: اگر ملاک میانگین کشوری باشد با احتساب مناطق روستایی اوضاع مناسب است اما در کلان شهرها جمعیت کلاس‌های درس بالای 35 نفر می‌شود!

خب به نظرم شما آمار کلاس‌های زیر 10 نفر را از وزارت آموزش و پرورش بگیرید؛ وقتی می‌گویید الان کلاس‌های درس جمعیت بالای 30 نفر یا 40 نفر دارند، کجا را می‌گویید؟

تفاوت آمارهای سازمان برنامه و بودجه با سازمان مدارس غیردولتی

تسنیم: مثلاً تهران و شهرستان‌های استان تهران یا سایر کلان‌شهرها

به نظر شما آیا تهران یعنی کل کشور؟ وزارت آموزش و پرورش در گستره ایران اسلامی تکلیف دارد و وظایف خود را بر اساس کلان کشور تعریف می کند.

فرض کنید مدارس غیردولتی هم نبودند آن وقت تکلیف کلاس‌های درس چه می‌شد؟ کلاس‌ها شلوغ تر بود و بضاعت دولت هم افزایشی نیافته آن وقت در شرایط فعلی مدارس دولتی، جمعیت مدارس غیردولتی هم به آن اضافه می‌شد، بار این مدارس افزایش پیدا می‌کرد، درست است وضع در برخی از جاها با شرایط مطلوب فاصله‌ دارد ولی اگر جمعیتی که در مدارس غیردولتی هستند به مدارس دولتی اضافه شوند وضعیت بهتر که نمی‌شود قطعاً بدتر می‌شود.

عده‌ای آمده‌اند در حوزه مدرسه‌داری مشارکت کرده‌اند، بخشی از اولیا هم گفته‌اند هزینه تحصیل را خودمان پرداخت می‌کنیم این کار باعث شده است بار دولت سبک‌تر شود و حاصل بحث این می‌شود اگر کلاس 38 نفره در کشور داریم دیگر به 43 نفر افزایش پیدا نمی‌کند یا اگر در شهرستان‌ها کلاس 25 نفره داریم که مطابق استاندارد است به 30 نفر افزایش نمی‌یابد، این کمک غیر قابل انکار را شاهد هستیم که مدارس غیردولتی 10 درصد جمعیت دانش‌آموزان کشور را پوشش داده و مدیریت می‌کنند و باری بزرگ را از دوش دولت و آموزش و پرورش برداشته‌اند.

تحصیل در مدارس غیردولتی باعث حمایت از مدارس روستایی شد

تسنیم: مگر قرار نبود وقتی هزینه آموزش دانش‌آموزان مدارس غیردولتی از دوش دولت برداشته می‌شود دولت این صرفه‌جویی را برای افزایش کیفیت مدارس دولتی هزینه کند اما هم‌اکنون شاهد شانه خالی کردن دولت درباره کیفیت مدارس دولتی هستیم؟

این را مد نظر داشته باشیم تعداد کل دانش‌آموزان شاغل در مدارس غیردولتی حدود 11 درصد کل دانش‌آموزان است و نه بیشتر. دولت کم و زیاد، مناطق پرجمعیت و کم جمعیت را باید با هم مدیریت ‌کند. وزارت آموزش و پرورش در واقع ظرفی است که مظروف مشخصی دارد و به میزان وسع دولت عددی در بودجه به این وزارتخانه تعلق می‌گیرد که باید آموزش و پرورش را با آن مدیریت کند و آموزش و پرورش نمی‌تواند از تکالیف خود در مناطق محروم که متضمن هزینه‌های بیشتری است شانه خالی کند و مثلاً کلاس‌های زیر ده نفر را تشکیل ندهد.

وزارت آموزش و پرورش برای جمعیت قابل توجهی از دانش‌آموزان هزینه‌های گزاف می‌کند. میانگین سرانه متعارف در وزارت آموزش و پرورش برای یک دانش‌آموز چقدر است؟ بر فرض فلان رقم اما در مقابل روستاها، مناطق عشایری و شهرهای کوچک را داریم که در این مناطق سرانه چند برابر سایر مناطق است وقتی مجبورید برای کلاس کمتر از 5 نفره معلم اختصاص دهید هزینه‌ها افزایش پیدا می‌کند و از آن طرف ممکن است در کلاس‌های مناطق شهری به ازای هر 35 دانش‌آموز یک معلم به کار گرفته شود.

بنابراین آموزش و پرورش درباره عدالت آموزشی تکلیف دارد و دانش‌آموزان مناطق محروم هم باید حقوق اولیه خود از قانون اساسی را دریافت کنند لذا آموزش و پرورش به شکلی مدیریت می‌کند که به کلاس‌های کم جمعیت  هم معلم بدهد هر چند هزینه بالا برود. با این توصیف هزینه‌ای که یک میلیون و 700 هزار دانش‌آموز مدارس غیردولتی از دوش دولت برداشته‌اند صرف این می‌شود که دولت مناطق محروم را پوشش دهد و اگر مدارس غیردولتی نبودند جمعیت کلاس‌های درس در بسیاری از شهرها از میزان استاندارد بالاتر می‌رفت ضمن این که اینگونه نیست که وزارت آموزش و پرورش بابت دانش‌آموزان مدارس غیردولتی هم از بودجه سهمی بگیرد.

تسنیم: یعنی اگر این یک میلیون و 700 هزار نفر در مدارس غیردولتی نبودند، دولت مناطق روستایی را پوشش نمی‌داد و برای آنها معلم نمی‌فرستاد؟

البته که در آن صورت هم معلم می‌فرستاد اما مجبور بود منابع بیشتری ایجاد کند و اختصاص دهد، وزارت آموزش و پرورش همیشه برای تامین منابع باید بسیار تلاش کند و دولت باید سرمایه‌گذاری بیشتری می‌کرد بنابراین مشارکت دادن مردم در این بخش مزایای بسیاری دارد. اگر بی‌طرفانه و نه با نگاه جهت‌دار به موضوع نگاه کنیم اولیا و موسسان غیردولتی بخشی از کار را با ما مشارکت کردند و بحث مشارکت در کشور یک فرهنگ ارزشمند است و در فرهنگ دینی و ملی ما ریشه‌دار است.

اینکه این روند چقدر به نفع دانش‌آموزان مدارس دولتی شده است، اعداد آن را داریم؛ معادل هر آنچه دولت به عنوان سرانه دانش‌آموزی مصوب کرده و برای هر دانش‌آموز در سال هزینه می‌کند ضرب در یک میلیون 700 هزار دانش‌آموز به همین میزان دولت و وزارت آموزش و پرورش فرصت پیدا کرده به فعالیت‌های خود در راستای ماموریت‌های محوله در سراسر کشور رونق دهد، اگر بحث تامین کلاس، مدرسه، معلم و تجهیزات برای این یک میلیون و 700 هزار دانش‌آموز را محاسبه کنید متوجه حجم اثرگذاری مشارکت مردم می شوید.

 خصوصی‌سازی با اسم توسعه مشارکت؟!

تسنیم: به این سؤال پاسخی داده نشد که چرا اساساً‌ دولت باید در قالب صندوق حمایت از توسعه مدارس غیردولتی از این مدارس حمایت کند در حالی که نمی‌تواند از مدارس دولتی حمایت درستی داشته باشد؟

ما به قانون عمل می‌کنیم و این‌هم بخشی از قانون است، سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی نیز نگاه مشارکتی دارد نه نگاه واگذاری.

خصوصی‌سازی اصلاً در آموزش و پرورش مفهومی ندارد و برخی به غلط از آن استفاده می‌کنند ایده ما توسعه مشارکت‌هاست و یکی از شاخص‌های ارزیابی هر کشوری این است که مشارکت بخش غیر‌دولتی با بخش دولتی را در حوزه آموزش و پرورش  البته با رعایت تمام ملاحظات این بخش توسعه دهد.

اگر نگاه ما مشارکت باشد قرار نیست صفر تا 100 هزینه را بر عهده اولیا و مدرسه بگذاریم بلکه باید به ازای کمکی که آنها به دولت می‌کنند دولت نیز حمایت‌هایی را داشته باشد اما وقتی می‌گوییم هیچ کمکی به مدارس غیردولتی نخواهیم داشت و بار دانش‌آموزان هم بر دوش خودت و خودتان می‌دانید و کسانی که در مدارس ثبت‌نام می‌کنند در اینجا مفهوم مشارکت معنای اصلی خود را پیدا نمی‌کند.

امروز در شهر تهران که به گفته شما کلاس‌های درس آن بیش از 30 دانش‌آموز دارد، تعداد قابل توجهی از مدارس غیر‌دولتی ظرفیت خالی دارند و زیان ده اداره می‌شوند چون موسسان آنها عموماً معلمانی هستند که به این بخش وارد شده‌اند، چه اشکالی دارد دولت اگر با کمبود کلاس و یا تراکم بالای دانش‌آموزان در کلاس‌های درس مواجه شد بگوید این بخش از کلاس دولتی را به ظرفیت‌های خالی مدارس غیردولتی منتقل و با آنها مشارکت می‌کند.

یعنی دانش‌آموزان مدارس دولتی با حمایت دولت به بخش غیردولتی می‌روند اما هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند در این شرایط بار مدرسه دولتی هم سبک می‌شود و فرصت برای ارائه خدمات با کیفیت بیشتر در مدارس دولتی ایجاد می‌شود. با همین ظرفیت موجود به جای یک میلیون و 700 هزار نفر بیش از 2.5 میلیون نفر می‌توانند به مدارس غیردولتی بروند و خدمات آموزشی و تربیتی دریافت کنند، آموزش و پرورش هم دیگر مورد سوال قرار نمی‌گیرد که چرا  در برخی مناطق کلاس‌های درس مدارس دولتی شلوغ است و می‌تواند مدیریت بهتری در تمام زمینه‌ها داشته باشد.

ما برای بسط و توسعه مشارکت ، علاوه بر تسهیل حضور مردم باید حمایت‌هایی در زمینه‌های فضا، تجهیزات، کمک هزینه‌‌های بیمه و تسهیلات بدهیم چون با یک متخاصم طرف حساب نیستیم بلکه موسس بخش غیردولتی فردی است که می‌خواهد به دولت کمک کند تا به نفع مردم فعالیت و کلاس‌های درس مدارس دولتی را خلوت‌تر کند بنابراین باید از آنها حمایت کنیم همانگونه که در حوزه صنعت، کشاورزی و ... بسته‌های حمایتی داریم.

از طرف دیگر چون ما تابع قانون هستیم و در قانون مدارس غیردولتی به صراحت آمده دولت موظف است این حمایت‌ها را انجام دهد یعنی به مدارس غیردولتی، تسهیلات و وام بدهد. در مناطق روستایی ما مدرسه غیردولتی کمتری داریم به عنوان مثال، تامین هزینه راه اندازی برای موسسان به دلیل عدم استقبال میسر نیست، چه اشکالی دارد اگر دولت‌ها موظف می‌شدند هزینه شهریه را به وزارت آموزش و پرورش می‌دادند و ما می‌گفتیم در فلان منطقه روستایی مدرسه غیردولتی ایجاد کنید و شهریه را به موسس پرداخت می‌کردیم به خصوص در مناطقی که نیاز به افزایش پوشش تحصیلی به خصوص در دوره متوسطه دارند.

تسنیم: هم‌اکنون طرح خرید خدمات همین روش را اجرا می‌کند؟

خیر! خرید خدمات بحث دیگری بوده و فلسفه متفاوتی دارد در طرح خرید خدمات یا بسته حمایتی فضا، تجهیزات و دانش‌‌آموز را دولت آماده می‌کند و به بخش غیردولتی می‌گوید فقط معلم را با نظارت و تأیید ما تأمین کنید. اما چه اشکالی داشت در شهرهای کم برخوردار، مدرسه غیردولتی ایجاد می‌کردیم و از منابعی که دولت اختصاص می‌داد از مردم هزینه‌ای نمی‌گرفتیم یعنی فضا را در اختیار موسس قرار می‌دادیم و هزینه‌ها کاهش می‌یافت آن وقت مردم برای ثبت‌نام در مدرسه غیردولتی هزینه پرداخت نمی‌کردند یا مثلا 50 یا 60 درصد شهریه را پرداخت می‌کردند.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

انتهای پیام/