یادداشت| سفر بایرام اف به تهران نخستین گام ورود به دور جدید همکاری‌ها

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روشن محمد زاده خبرنگار جمهوری آذربایجان: امروز وزیر خارجه جمهوری آذربایجان، برای مذاکره در رابطه با وضعیت نوینی که در قفقاز پس از جنگ قره باغ حاکم شده راهی تهران شده است.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

استفاده مجری شبکه جمهوری آذربایجان از جمله شهید مطهری در معرفی مقام شهید+ فیلم

جمهوری آذربایجان «اقدام غیرانسانی» ترور شهید فخری‌زاده را محکوم کرد

گفتگوی ظریف و وزیر خارجه جمهوری آذربایجان

این نخستین سفر جیحون بایراموف به عنوان وزیر خارجه به جمهوری اسلامی است. او چند ماه پیش به عنوان وزیر امور خارجه منصوب شد و وزیری تازه نفس و در حال تلاش برای ارائه تجربیات مثبت در کارنامه کاری خود است.

بر اساس برنامه اعلام شده برای او، بایراموف در تهران با رئیس جمهور حسن روحانی، رئیس مجلس محمدباقر قالیباف، رئیس شورای عالی امنیت ملی علی شمخانی و همتای خود محمد جواد ظریف دیدار و گفتگو خواهد کرد.

همچنان که مشهود است برنامه کاری بایراموف در تهران پربار است و موضوعات قابل مذاکره و بحث در روابط دو جانبه تهران و باکو نیز بسیار متنوع و مختلف است. آذربایجان به تازگی از جنگ رها شده و در پیش روی باکو کارهای فراوانی وجود دارد.
طبیعتاً در این سفر در مورد نتایج جنگ اخیر، وضعیت موجود در منطقه و فرصت های جدید همکاری دوجانبه میان تهران و باکو مورد بحث قرار خواهد گرفت.

اگرچه روابط این دو پایتخت همواره شاهد فراز و فرودهایی بوده اما در سالهای اخیر شاهد روند رو به رشد و بهبودی در شرایط همکاری های طرفین هستیم.

به طوری که بر اساس اطلاعاتی که مقامات باکو بیان کرده اند، در مدت جنگ اخیر، تهران ضمن حمایت از موضع اصولی جمهوری آذربایجان اجازه انتقال سلاح و مهمات به ارمنستان از طریق ایران را نداده است.

با توجه به همین نیز رئیس جمهور، الهام علی اف، بارها از ایران تشکر کرده و 10 روز پس از اتمام جنگ در یک سخنرانی خطاب به ملت آذربایجان بیان کرد که ایران بر اساس تقاضای دولت این کشور اجازه انتقال تجهیزات نظامی به ایروان را نداده است: "ایران نیز مرزهای هوایی خود را برای انتقال تسلیحات به ارمنستان مسدود کرد. ایران با در نظر داشتن خواهش ما اقدام به چنین کاری کرد. آنها نخواستند که ارمنستان دست به قتل مردم آذربایجان بزند."

او پیش از این نیز به هنگام آزادسازی اراضی مرزی پل تاریخی خدا آفرین، این رویداد را به ملت آذربایجان و ملت ایران تبریک گفته و پس از اتمام جنگ نیز به هنگام سفر به خدافرین مرز ایران و آذربایجان را "مرز دوستی" نامید.
همچنین الهام علی اف، به هنگام دیدار با سید عباس عراقچی، نماینده ویژه ریاست جمهوری ایران و معاون وزیر امور خارجه این کشور در باکو از حمایت های مقامات عالی ایرانی از ملت آذربایجان یاد کرده بود.

او گفته بود: "خواهش می کنم مراتب تشکر مرا به جناب رئیس جمهور، حسن روحانی ابلاغ کنید. او در این روزها با من تماس تلفنی داشت که گفتگوهای خوبی را نیز به همراه داشت. شما را نیز به آذربایجان اعزام کرده است که ما این اقدام را اقدامی بسیار با ارزش تلقی می‌کنیم. روابط ایران و آذربایجان در سالهای اخیر با سرعت بالایی توسعه یافته که به نظر من بالاترین سطح روابط بین دو کشور در طول تاریخ بوده است. تمام اسناد و توافقات امضا شده بین دو طرف در حال اجرا است. من مطمئن هستم که روابط دوجانبه ای که بر اساس ریشه های محکم تاریخی بین ما وجود دارد در آینده نیز با موفقیت توسعه خواهد یافت."

او تاکید کرده است که دستورات لازم را برای نهادهای مربوطه برای تشکیل کارگروه های تخصصی برای تعیین وضعیت خطوط انرژی و مخازن آبی خدآفرین و قیرقلعه‌سی را داده است.

آنچنان که معلوم است، دولت ایران از روزهای نخست درگیری حمایت های خود را از دولت آذربایجان دریغ نورزیده است.

نمایندگان رهبر عالی دینی ایران در استان های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان با انتشار بیانیه ای حمایت اصولی خود از آذربایجان را اعلام کردند. همچنین مراجع عالی تقلید، حضرات آیات مکارم شیرازی و نوری همدانی نیز با انتشار بیانیه هایی نسبت به اشغال اراضی آذربایجان اعتراض کردند.

در اوایل ماه اکتبر نیز رئیس جمهور، حسن روحانی در اظهاراتی اشغال اراضی آذربایجان را محکوم کرد و سردار نوعی اقدم، از سرداران شناخته شده سپاه پاسداران نیز گفت که اگر دولت آذربایجان دعوت کند حاضر به جنگ برای آزادسازی قره باغ است.

در سوم نوامبر نیز رهبر عالی ایران، آیت الله خامنه ای در اظهاراتی که به صورت زنده از تلویزیون ایران پخش می شد، تاکید کردند که "تمام اراضی اشغالی آذربایجان باید آزاد شود. این اراضی متعلق به آذربایجان است و آذربایجان حق مبارزه برای آزادسازی اراضی خود را دارد."
در ایام درگیری مقامات ایرانی نسبت به شایعات حضور عناصر مزدور خارجی در مناطق جنگی ابراز ناراحتی کردند که این نگرانی ها نیز به نظر می رسد با توضیحات و همکاری های مقامات آذربایجانی مرتفع شده است.

در سالهای اخیر روابط تهران و باکو وضعیت خوبی به خود گرفته و سفرهای متقابل، مذاکرات مستمر و طرح های مشترک تبدیل به ویژگی اصلی این روابط شده است.

آذرباجان هم اکنون ریاست سازمان غیرمتعهدها را برعهده دارد و نشان داده که در تشکلهای بین المللی نسبت به منافع ایران توجه لازم را دارد. به طوری که در هفته های گذشته باکو به قطعنامه ضدایرانی در سازمان ملل رای منفی داده و از حقوق ایران دفاع کرد.
اکنون دیگر جنگ به پایان رسیده است. گروه همکاری های مینسک عملاً از میدان خارج شده و باکو در پی ایجاد شرایط سیاسی نوینی در قفقاز است.

به نظر می رسد در سازوکارهای نظم آفرینی نوین، ایران و ترکیه می‌توانند در کنار روسیه نقش آفرینی قابل توجهی داشته باشند. تهران موضع خود در این زمینه را اعلام کرده و باکو نیز نشان داده که با شرایطی چندان هم بی میل به نقش آفرینی ایران نیست.
از سوی دیگر زمینه های جدیدی برای همکاری های باکو و تهران ظهور کرده است.

پیش از همه مرزهای تحت اشغال آزاد شده است. 132 کیلومتر از مرز 765 کیلومتری ایران و آذربایجان تاکنون تحت اشغال بود اما اکنون تمام خطوط مرزی از منظر نظامی و حقوقی وضعیت ثابتی به خود گرفته و به موازات آن، مخازن آبی خدا آفرین نیز آزاد شده است. با این شرایط جدید عملاً امکان تحقق پروژه مشترکی که طرفین در فوریه سال 2016 برای ایجاد مخازن تولید برق آبی خداآفرین و قیرقلعه‌سی داشتند فراهم آمده است.
از سوی دیگر ایران به صورت طبیعی مایل به همکاری در فرآیند بازسازی مناطق تازه آزاد شده است.

ایران به دلیل نزدیکی جغرافیایی به مناطق مورد بحث و همچنین به دلیل داشتن تجربه و نیز امکانات لجستیکی و فنی لازم برای اجرای طرح های بازسازی، یکی از مناسبترین گزینه ها برای کار در این حوزه است.

باید توجه داشت که حجم کاری موجود در این منطقه حجم بسیار بالایی است که جمعیتی 700 هزار نفری را شامل می شود.

در این مناطق پروژه های راهسازی، خانه سازی و بازسازی دیگر زیرساختهای لازم انجام خواهد شد. الهام علی اف تاکید کرده است که در این فرآیند بازسازی به شرکت های کشورهای دوست اولویت داده خواهد شد. ایران نیز تمایل خود برای حضور در این پروژه ها را به واسطه سفیر خود در باکو به گوش مقامات آذربایجانی رسانده است.

همچنان که مشهود است شرایط جدیدی برای ارتقا روابط باکو -تهران در حوزه های سیاسی، اقتصادی و دیگر حوزه ها به وجود آمده و چشم انداز روشنی دیده می شود.

مهمترین نکته در این میان آن است که هر دو طرف در این موضوع هم فکر هستند. اکنون مهمترین مرحله، آغاز کارها است و به نظر می رسد سفر بایراموف به تهران می تواند نخستین گام برای ورود به فاز عملی دور جدید همکاری ها باشد.

انتهای پیام/