طحان نظیف : اکثر ایرادات شورای نگهبان به طرح مجلس برای مالیات بر خانه‌های خالی رفع شده است

گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم _ شورای نگهبان در هفته های اخیر، بررسی چند طرح مصوب مجلس را در دستور کار خود قرار داده است که برخی از این طرح ها با ابهاماتی همراه بوده است. از جمله این طرح ها می توان به  طرح مالیات بر خانه های خالی که با هدف پیشگیری و برخورد با سوداگران بازار مسکن به تصویب رسیده و تاکنون دو بار از سوی شورای نگهبان مورد ایراد قرار گرفته و به مجلس ارجاع شده، اشاره کرد.

ابهاماتی که در ارتباط با علل ارجاع طرح مذکور از سوی شورای نگهبان به مجلس به وجود آمده، موجب شده تا از سویی برخی ها مجلس را متهم به نگارش طرح های غیرکارشناسی و پوپولیستی کنند و از سوی دیگر با توجه به هدف این طرح که در نهایت منجر به متضرر شدن سوداگران بازار مسکن و اقشار متمول جامعه می شود که دارای چندین خانه هستند، عده ای شورای نگهبان را متهم به حمایت سرسختانه از مالکیت خصوصی در راستای اعتفاد به تفکرات راستگرایانه در حوزه اقتصاد کنند.

برای روشن شدن این ابهامات به گفت وگو با هادی طحان نظیف عضو حقوقدان شورای نگهبان نشستیم که مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانید:

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

تسنیم: آقای دکتر با توجه به ابهامات و مناقشاتی که پیرامون ارجاع چندباره طرح مالیات بر خانه های خالی از سوی شورای نگهبان به مجلس در فضای رسانه ای کشور به وجود آمده، مهمترین ایراداتی که منجر به ارجاع این طرح به مجلس شد را بفرمایید.

اینکه گفته می شود شورای نگهبان طرح مالیات بر خانه های خالی را رد کرده است شاید ناشی از ناآشنایی و کم اطلاعی از فرآیند قانون گذاری در کشور باشد. به هر حال طبیعی است که مصوبات مجلس به ویژه مصوباتی با این درجه از اهمیت و فراگیری بین مجلس و شورای نگهبان رفت و برگشت داشته باشد. البته اعضای شورای نگهبان تمایل دارند که مصوبات در همان مرحله اول مورد تایید قرار گرفته و تبدیل به قانون شود ولی در هر صورت بازگرداندن مصوبات به مجلس به این معنا نیست که شورای نگهبان با کلیت طرح تصویبی از سوی نمایندگان مخالف است.

این پروسه ممکن است چندین بار انجام شود ولی معمول امر این است که پس از این مرحله طرح مجلس در نهایت به تصویب شورای نگهبان رسیده و تبدیل به قانون می شود. اساس کار شورای نگهبان تعامل با مجلس بر پایه اصول کارشناسی و تخصصی است.

ضمن اینکه ما بر قصد و نیت مثبت نمایندگان در رابطه با طرح هایی که به نگارش در می آوردند، صحه می گذاریم، ولی به هر حال اعضای شورای نگهبان بر اساس صلاحیت قانونی که بر عهده دارند به دنبال این هستند که طرح ها و لوایح ارسالی به این شورا از منظر محتوا و تطابق با قانون اساسی و شرع متقن و دقیق باشد. چرا که اگر در مراحل بررسی طرح ها و لوایح مطرح شده، ایرادات قانونی مورد غفلت واقع شود، این طرح ها نه تنها به هدف نهایی که حل مشکلات کشور است، نمی‌انجامد بلکه ممکن است مشکلی بر مشکلات مردم نیز اضافه کند.

**5 ایراد شورای نگهبان به طرح مالیات بر خانه های خالی

این مسئله در ارتباط با طرح مالیات بر خانه های خالی نیز صدق می کند. البته هم اکنون که با شما صحبت می کنم بسیاری از ایرادات موجود در این طرح از سوی مجلس مرتفع شده است ولی به هر حال ذکر برخی ایرادات موجود در طرح ارجاع شده به شورای نگهبان خالی از لطف نیست.

1. یکی از مباحثی که شورا مطرح کرده  این بود که اساساً تعریف مشخصی از خانه خالی بیان شود و باید دقیق روشن می شد تا حق برخی اقشار جامعه در این رابطه تضییع نشود. البته در مرحله بعد مجلس دقیقاً مشخص کرد که ویژگی خانه های خالی که مالکان آنها مشمول دریافت مالیات می شوند، چیست و طبعاً این ایراد از نظر شورای نگهبان مرتفع شد.

2.همچنین ابهام دیگری که در ارتباط با این طرح وجود داشت این بود که ممکن است خانه ای خالی باشد ولی در خلال 4 ماه فرصت تایید شده به فروش برود.  سوال این بود که آیا مبدا زمانی اجرای طرح برای خریدار جدید صفر می شود یا خیر. مسئله ای که در این رابطه وجود داشت این بود که اگر مبدا زمانی اجرای طرح برای خریدار جدید صفر نشود، مالک جدید فرصت کوتاهی برای اجاره ملک خود دارد و ممکن است در چنین شرایطی برای اینکه مشمول پرداخت مالیات نشود، تحت فشار قرار گیرد.

3.یکی دیگر از ایرادات موجود در طرح این بود که برای خانه هایی که در حال ساخت بوده، تنها یک سال پس از انقضای پروانه ساخت، زمان برای تکمیل ساخت و ساز در نظر گرفته بودند. در حالی که ما می دانیم ممکن است مهلت اتمام عملیات ساختمانی تمام شده باشد ولی مالک ساختمان به دلایل مختلف از جمله افزایش قیمت مصالح ساختمانی یا هر دلیل دیگری امکان اتمام ساخت ملک خود را نداشته باشد.

در چنین شرایطی اگر ایراد مذکور نیز مرتفع نشده باشد، درحقیقت قانون گذار با وضع هزینه ای مالیاتی، بار مالی مضاعفی را به صاحبان چنین خانه های نیمه ساختی که در بسیاری از موارد حتی فاقد زیرساختهای تاسیساتی از جمله آب و برق هستند، تحمیل کرده است.

4. همچنین یکی دیگری از ایرادات این طرح، وضع مالیات دوبرابری از مالکان حقوقی خصوصی به نسبت مالکان حقیقی خصوصی بود که از نظر شورای نگهبان این مسئله به نوعی تبعیض آمیز محسوب می شد.

5. یکی دیگر از ایراداتی که اعضای شورای نگهبان به طرح مالیات بر خانه های خالی گرفتند، این بود که به هر حال ممکن است فردی علی رغم تلاش برای اجاره دادن ملک خود، موفق به این کار نشده باشد و حداقل مدعی باشد که مستاجری برای ملک او پیدا نمی شود. یا این که برخی مالکان هستند که به موجب برخی دلایل قضایی امکان اجاره دادن خانه خود را ندارند.

از سوی دیگر ضمانت اجراهای سنگینِ در نظر گرفته شده در این طرح از جمله اخذ مالیات 6 برابری در سال اول، 12 برابری در سال دوم و 18 برابری در سال سوم به نسبت قیمت پایه اجاره آن ملک _که  البته با در نظر گرفتن اهداف اجرای طرح که مهمترین آن ممانعت از عدم عرضه مسکن با هدف سوداگری در این بازار بوده کاملا توجیه پذیر است_ ایجاب می کرد که اعضای شورای نگهبان جوانب مختلف اجرای طرح را مورد نظر قرار داده تا اجرای آن موجب متضرر شدن اقشاری که عذر موجه داشته و اساساً نیتی برای سوداگری در بازار مسکن ندارند، نشود.

از جمله این اقشار می توان به گروه هایی اشاره کرد که خانه های خود را به واسطه شرایطی، به شکل فصلی یا هفتگی اجاره می دهند که این گروه ها نیز باید در اجرای طرح مذکور مورد نظر قرار می گرفتند.

شاید در مرحله اول بررسی، اعضای شورای نگهبان حدود 20 ایراد به این طرح وارد کرده بودند که دوستان در مجلس پس از بررسی مجدد اصلاحات خوبی را اعمال کرده بودند و هم اکنون اکثر این موارد  تا حد امکان اصلاح شده است و تنها سه چهار مسئله هست که هنوز مورد تایید شورا قرار نگرفته و به همین دلیل بود که بار دیگر طرح به مجلس ارجاع داده شد.

در جلسات مشترکی که در روزهای اخیر با حضور نمایندگان مجلس، اعضا و کارشناسان شورای نگهبان در کمیسیون اقتصادی مجلس برای اصلاح موارد باقی مانده برگزار شد، مقرر شد کسانی که مدعی این هستند که علی رغم تلاش برای اجاره دادن ملکشان، مستاجری برای خانه آنها مراجعه نکرده، مشخصات خانه خود را در سامانه ای ثبت کنند. در این مرحله دو مرتبه خانه آنها مورد عرضه قرار می گیرد و در صورتی که در این دو مرحله هیچ متقاضی پیدا نشد، این مالکان از پرداخت مالیات معاف می شوند.

برای جمع بندی این بحث بار دیگر عرض می کنم که طرح مالیات بر خانه های خالی به هیچ عنوان از سوی شورای نگهبان کنار گذاشته نشده و به محض مرتفع شدن ایرادات، این طرح به تایید شورای نگهبان خواهد رسید.

**متهم کردن مجلس به ارائه طرح های غیرکارشناسانه، دور از انصاف است

البته نکته ای که باید به آن اشاره کنم این است که متاسفانه شورای نگهبان در برخی موارد از جمله در مورد بررسی طرح ها حقیقتاً مظلوم واقع می شود. به هر حال شورای نگهبان پاسدار شرع و قانون اساسی و حقوق مردم هستیم و ایراداتی که بنده نسبت به طرح مالیات بر خانه های خالی اشاره کرده، به هر ترتیب بخشی از مردم را مشمول می شود که در صورت عدم اصلاح آنها، این بخش از جامعه به ناحق متضرر می شوند.

لذا شورای نگهبان نه تنها مانعی بر سر راه اجرای طرح های مفید و کارآمد که مشکلات و آلام مردم را رفع می کند، نیست بلکه با بررسی کارشناسانه و رفع ایرادات این طرح ها در عمل به کارآمد شدن اینگونه طرح ها کمک می کند. البته باید به این نکته نیز اشاره کنم که نمایندگان محترم مجلس نیز حقیقتاً در راستای دغدغه ای که برای حل مشکلات مردم دارند اینگونه طرح ها را ارائه می دهند و اینکه عده ای نمایندگان را متهم به ارائه طرح های غیرکارشناسانه می کنند، شاید به دور انصاف باشد.

انتهای پیام/