یادداشت تحلیلگر ترک: آیا پاشینیان رفتنی شده است؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، جنگ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، هنوز هم متوقف نشده است. 

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان، ضمن اعلام این که چند روستا و منطقه در قره باغ آزاد شده، در مورد احتمال اعلام آتش بس و رفتن پای میز مذاکره، دو موضع متناقض اتخاذ کرده است.

او در آغاز، شروطی برای آتش بس و مذاکره برشمرد که عذرخواهی ارمنستان از آذربایجان و اعلام تقویم خروج نیروهای ارمنی از قره باغ، بخشی از آن بود. اما بعد، اعلام کرد که مذاکره با ایروان، به زمانی موکول خواهد شد که نیروهای ارمنی به طور کامل، قره باغ را تخلیه کرده باشند.

در مقابل، ارمنستان نیز اعلام کرده که ترکیه را به عنوان مسبب اصلی جنگ میداند و حاضر است با آذربایجان، مذاکره کند. اما در این میان، اخبار و اطلاعاتی که در رسانهها منتشر شده، نشان دهنده این است که برخلاف انتظار، نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، نتوانسته حمایتهای لازم را از ولادیمیر پوتین به دست آورد و پوتین اعلام کرده که درگیری فعلی در جایی خارج از خاک ارمنستان است.

لذا چنین چیزی به معنی تایید ضمنی آذربایجانی بودن جغرافیای قره باغ و پرهیز کرملین، از مداخله مستقیم است.

متعاقب این خبر، آن چه توجه رسانهها را جلب کرد، انتشار خبر برکناری یک مقام عالی رتبه امنیتی در ارمنستان است. بر اساس اطلاعاتی که در رسانهها منتشر شده، نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان، خواهان استعفای آرگیشتی کری‌امیان رئیس سرویس امنیت ملی شده و او نیز این دستور را پذیرفته و کنار رفته است.

حالا تحلیل گران ترکیه که کشورشان در ماجرای جنگ قره باغ، رویکردی کاملاً جانبدارانه اتخاذ کرده، به دنبال طرح این موضوع هستند که تمام این نشانهها، مقدمه سازی برای کنار رفتن خود نیکول پاشینیان است.

یکی از این تحلیلگران، باتوخان یاشار از نویسندگان روزنامه «ترکیه» است. متن یادداشت او در مورد پاشینیان به این شرح است:

نخست وزیر، رفتنی شد

در فضای مجازی ارمنستان، این خبر مانند بمب صدا کرد که نیکول پاشینیان، چندین بار با ولادیمیر پوتین تماس تلفنی گرفته اما او حاضر نشده جواب بدهد. نهایتاً با به کارگرفتن برخی واسطهها، او تلفن پاشینیان را جواب داده، اما همه از این وضعیت  خشمگین شدند و پاشینیان را مقصر چنین وضعیتی دانستند.

در شرایطی که شخص نخست وزیر پاشینیان انتظار داشت، لابی ارامنه در آمریکا و فرانسه به داد او برسند و برایش حمایت بینالمللی دست و پا کنند، اما خود سران لابی ارمنی هم از پاشینیان عصبانی هستند و هم اکنون مشخص شده که آنان نیز از عملکرد او راضی نیستند.

بازیهای دوگانه همگی به پایان رسید و حالا همه میدانند که پاشینیان تنها مانده است. بدون شک او در شرایط دشواری است. اما باید پرسید: آیا باید پاشینیان را فقط همچون یک فرد تعریف کرد، یا او نشانه و نمایندهای از یک جریان سیاسی است؟ بدون شک، او نماینده یکی از مهمترین جریانهای سیاسی و فکری دوران جنگ سرد است که تلاش برای ترکیه ستیزی و ضدیت با ترکیه در سرفصل سیاستهایشان قرار داشت.

تقلید پاشینیان از یونان

مهمترین خطای پاشینیان این بود که به منظور تقویت اقتدار سیاسی خود و همچنین با هدف جلب توجه و جلب حمایت دیاسپورای ارمنی خارج از کشور، به جمهوری آذربایجان حمله کرد.

اما محاسبات او اشتباه از آب درآمد و با آذربایجانی روبرو شد که کشور سابق نیست و نه تنها برای دفاع، از توان آمادگی بالایی برخوردار است، بلکه ظرفیت رزمی فراوانی دارد.

در چنین ایستگاهی بود که پاشینیان، به عنوان یک تاکتیک سیاسی، از سران یونان تقلید کرد و به دنبال این هدف افتاد که حمایت ابرقدرتها را کسب کرده و آنها را به میدان بیاورد. او میخواست، هم توجه قدرتها را جلب کند و هم کاری کند که ترکیه و جمهوری آذربایجان، محکوم شوند.

اما نتیجه نگرفت. امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه به بیان چند جمله کوتاه اکتفا کرد و دیگران نیز واکنش چندانی نشان ندادند و در میدان جنگ قره باغ، نیروهای ارمنی به شکل جدی آسیب دیدند و تلفات دادند.

جنگ مسلمان و مسیحی

در جریان حملات جدید، نیروهای ارمنی، بارها به غیرنظامیان، شهرها و روستاها و منازل مسکونی آذربایجان لطمه زدند و تعداد زیادی از مردم بیگناه، جان خود را از دست دادند. اما این، یگانه هدف نخست وزیر ارمنستان نبود.

یکی دیگر از اهداف پاشینیان این بود که گفتمان جنگ را وارد فضایی بکند که آمریکا و اروپا را حساس کرده و آنان را به دنبال خود بکشاند. به همین خاطر، بارها اعلام کرد: «این جنگ ارمنی – آذری نیست، جنگ مسیحی – مسلمان است.»

البته پاشینیان تنها به گفتن چنین جمله تحریک کنندهای بسنده نکرده و در ادامه افزود: ترکیه میخواهد همه مسلمانان را رهبری کند و پیشوای جنگ آنها شود. اگر جلوی ترکیه را نگیرید، به زودی به دروازه اتریش خواهند رسید! اینها به دنبال احیای عثمانی و نابود کردن تمدن غربی هستند.

در واقع، پاشینیان از هیچ تلاشی فروگذار نکرد تا غرب را علیه جمهوری آذربایجان و ترکیه بشوراند.

روسیه ستیزی پاشینیان در سیاست داخلی

دو سال پیش و همان زمانی که نیکول پاشینیان، قدرت را در اختیار گرفت، گام به گام در تمام دستگاههای اجرایی ارمنستان، هر بروکرات و مدیر و کارمندی را که ارتباط یا گرایشی به سمت روسیه داشت، از کار برکنار کرد و در واقع دست به تسویه همه نیروهای متمایل به روسیه زد و با پیاده کردن سیاست روس زدایی، نشان داد که رویکرد سیاسی و فکری متفاوتی دارد و میخواهد ارمنستان را تبدیل به کشوری کند که روسیه در آن، امکان نفوذ و اثرگذاری نداشته باشد.

پاشینیان کاری کرد که صدها نهاد مدنی و غیردولتی ضد روسی در ارمنستان شکل بگیرند. روسیه نیز بیکار ننشست و گزارشهای فراوانی در مورد فساد مالی و تخلفات نیروهای پاشینیان منتشر کرد. در نهایت، روسیه به این جمع بندی رسید که شیوه کار و مشی سیاسی پاشینیان، بی شباهت به همان سیاستی نیست که در گرجستان به دنبال انقلاب نارنجی بود. پاشینیان در تمام اقدامات سیاسی و اجرایی خود، به گونهای رفتار کرد که کاملاً مشهود بود در خط سیاسیاش، گرایش خاصی به آمریکا و اروپا دارد.

روسیه نیز آن قدر ساده لوح نبود که به سادگی از کنار این واقعیتها عبور کند. بنابراین، رفتاری که در شرایط فعلی در قبال پاشینیان صورت گرفته، پاسخ و واکنشی به اقدامات و مشی سیاسی او در دو سال اخیر است.

قدرت کاغذی دیاسپورا

همواره تصور میشد که لابی ارامنه و در آمریکا و اروپا و کل مجموعهای که از آن به عنوان مهاجرین یا دیاسپورای ارمنی یاد میکنیم، بسیار قدرتمند و سازمان یافته است. اما دیدیم که چنین نیست.

تمام رفت و آمدها و تماسها، نتوانست منجر به اقناع آمریکا، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی شود. با دهها تن از سیاست مداران و سران غربی تماس گرفتند. نتیجه چه شد؟ هیچ.

واقعاً بی نتیجه بود. اول این که در حال حاضر، غرب با مشکل بزرگی به نام کرونا روبرو شده و دوم این که پیام غیرمستقیم آنها چنین بود: ما را دچار دردسر نکن و از قره باغ خارج شو!

تمام این شواهد نشان میدهد که پاشینیان، سیاستی جز تعلل و تلاش برای کسب وقت اضافی ندارد. او در گفتگو با خبرگزاری فرانسه، اعلام کرده که حاضر است در مذاکره با جمهوری آذربایجان، به شکلی گفتگو کند که طرفین امتیاز بدهند. اما واقعاً در شرایطی که باکو، قره باغ را خاک خود میداند، چگونه میتواند به ارمنستان امتیاز دهد؟

منبع: روزنامه ترکیه

انتهای پیام/