احداث "کمربند سبز سبلان" یا تخریب بی‌سابقه زیست‌بوم چندهزار ساله سبلان!؟
یک کارشناس محیط زیست جزئیات تخریب گسترده محط زیست به بهانه احداث "کمربند سبز سبلان" را تشریح کرد؛ طرحی که به گفته مسئولان استانی با احداث آن صرفاً فاصله بین دو شهر سرعین و مشکین‌شهر از ۳ ساعت به حدود ۲ ساعت کاهش می‌یابد!
به گزارش خبرنگار محیط زیست خبرگزاری تسنیم؛ کوه «سبلان» سومین قله مرتفع کشور است اما این تنها شاخصه اصلی این کوه اسطوره‌ساز و تاریخی در استان اردبیل نیست بلکه سبلان به‌عنوان یکی از مقدس‌ترین کوه‌های کشور و حتی دنیا (به روایتی اوستا در آن بر حضرت زرتشت نازل شده/ معجم‌البلدان-یاقوت حموی) همچنین از جنبه‌های مردم‌شناختی و فرهنگی، قرن‌ها مورد توجه مردمان این منطقه بوده و بسیاری از علاقه‌مندان را از نقاط مختلف دنیا برای تماشای جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی آن به دیار آذربایجان کشانده است.
وجود بیش از 100 چشمه طبیعی آب‌گرم و سرد، دره‌های عمیق، دریاچه‌ها و مناظر چشم‌نواز و گونههای مختلف گیاهی و جانوری، غنای عمیق فرهنگی، تاریخی و طبیعی این کوه بزرگ را بیش از پیش برای همگان مسجل کرده است.
رشته کوه‌های سبلان به لحاظ تقسیمات کشوری بین 3 شهرستان استان اردبیل (اردبیل، مشکین‌شهر و سرعین) و 3 شهرستان استان آذربایجان‌شرقی (اهر، هریس و سراب) محصور شده اما حلقه این محصوریت و مداخله انسان در زیست‌بوم این آسمانخراش طبیعی تنها به آلودگی‌ها و تخریب حاصل از آنچه به قول مسئولان محلی توسعه این 6 شهرستان معرفی می‌شود، خلاصه نمی‌شود.
در سال‌های اخیر، طرح احداث یک جاده به اسم «کمربند سبز سبلان» اما در عمل به عنوان کمربند مرگ برای اتصال سه شهرستان مشکین‌شهر، اردبیل و سرعین به یکدیگر در سطح استان اردبیل کلید خورده است که در ابتدا اجرایی شدن آن دور از تصور بود و از همان موقع نیز مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان این حوزه قرار گرفت؛ متأسفانه در ماه‌های گذشته و در کمال ناباوری شاهد عملیاتی شدن احداث این جاده مخرب زیست‌محیطی در منطقه هستیم!
بر همین اساس، "مسعود لاهوت" کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار محیط زیست تسنیم اثرات گسترده مخرب محیط زیستی این پروژه را تشریح کرده که مشرح این مصاحبه در ادامه آمده است:
اظهار کرد: کوه سبلان از چند جهت به جاده دسترسی دارد، اما هیچکدام از این جاده‌های دسترسی منجر به تخریب زیستگاه و یا نابودی مراتع اطراف کوه سبلان نشده است.
مسعود لاهوت با بیان اینکه کوه سبلان از چند جهت به جاده دسترسی دارد اما هیچکدام از این جاده‌های دسترسی منجر به تخریب زیستگاه یا نابودی مراتع اطراف کوه سبلان نشده است، اظهار کرد: احداث "کمربند به اصطلاح سبز سبلان" یک طرح سرمایه‌گذاری است؛ اگر سبلان را بر روی صفحه یا نقطه‌ای در صفحه‌‌ای نظر بگیریم، مشکین‌شهر در شمال سبلان و اردبیل هم در سمت شرق و سرعین هم در سمت جنوب سبلان قرار دارد؛ روستاهای اطراف اردبیل که به سبلان منتهی می‌شود، نهایتاً به روستای کوچکی به نام "سردآبه" منتهی می‌شود.
این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: روستاهای اطراف مشکین‌شهر که به سمت سبلان منتهی می‌شود، اینها هم به روستاهای شاه‌بیل و آلوار منتهی می‌شوند، با احداث این "کمربند سبز سبلان"، می‌‌خواهند این سه روستا را تحت این عنوان به یکدیگر متصل کرده و کمربند سبز را تشکیل دهند.
لاهوت در تشریح جزئیات این طرح متذکر شد: با احداث این کمربند سبز قصد دارند منتهی‌الیه جایی که دیگر بشر می‌توانسته زندگی کند یعنی سمت کوهپایه، نصف کوه سبلان را بتراشند و زیست انسان را در آنجا، امکان‌پذیر و جاده را احداث کنند.
وی ادامه داد: مسئولان استانی در توجیه احداث این جاده به رسانه‌ها، فعالان محیط زیست و استاتید دانشگاه و افرادی که معترض احداث این جاده هستند می‌گویند که "می‌خواهیم ماندگاری مسافر را در این منطقه افزایش دهیم و دو شهر توریستی سرعین و مشکین‌شهر را به هم متصل کنیم!
این کارشناس محیط زیست با تأکید بر اینکه استان اردبیل استان وسیعی از نظر جغرافیایی نیست و در شرایط موجود نیز فاصله بین دو شهر سرعین و مشکین‌شهر حدود 3 ساعت است، گفت: مسئولان استانی عنوان می‌کنند که با احداث این جاده، صرفاً فاصله از 3 ساعت به حدود 2 ساعت کاهش می‌یابد! این موضوع نه از نظر اقتصادی و نه از نظر گردشگری توجیه ندارد؛ از طرف دیگر، این جاده فاقد مناظر بسیار زیبایی است که می‌توان در جاده حیران یا اسالم به خلخال مشاهده کرد، اصلا جذابیت توریستی و گردشگری نیز برای مسافران و گردشگران ندارد.
لاهوت یادآور شد: نکته جالب توجه این است که مثلاً وقتی درباره دماوند یا علم‌کوه، سهند یا تفتان صحبت می‌کنیم، شاید درباره یک یا دو جنبه آن صحبت شود مثلا درباره دماوند در موضوع فرهنگی و زیست‌محیطی آن صحبت می‌کنیم اما سبلان، نماد اسطوره آذربایجان است و از هزاران سال گذشته تاکنون، سبلان در جای‌جای ادبیات آذربایجان نقش ایفا کرده است؛ به گفته اغلب باستان‌شناسان، در مسیر "کمربند سبز سبلان" چند روستای تاریخی قرار دارد که منطقه بکری از آن ساخته است.
وی ادامه داد: دلیل و توجیهی ندارد که میلیاردها هزینه شود که فقط فاصله دو شهر از 3 ساعت به دو ساعت کاهش یابد! می‌گویند می‌خواهیم ماندگاری مسافران را کاهش دهیم، احداث همین جاده ماندگاری مسافران را کاهش می‌دهد.
این کارشناس محیط زیست تأکید کرد: از طرف دیگر در منطقه‌ای که قرار است این جاده احداث شود، زون اصلی زیستگاه خرس قهوه‌ای، گرگ خاکستری و سیاه‌گوش است؛ در شرایط فعلی جاده اصلی اردبیل به مشکین‌شهر، تلفات جاده‌ای خرس و گرگ را شاهد هستیم، اگر این جاده هم احداث شود، تلفات خرس و گرگ به بالای 10 برابر وضعیت فعلی افزایش خواهد یافت.
لاهوت با تأکید بر اینکه اگر این جاده احداث شود، این دو گونه جانوری طی 7، 8 سال آینده از چرخه محیط زیست حذف می‌شوند و گونههای شکار و شکارچی انفجاری جمعیت‌شان افزایش خواهد یافت، گفت: با احداث "کمربند سبز سبلان" جمعیت جَوَنده‌خوارها کاهش پیدا می‌کند که به تبع آن مرتع از بین رفته و در نتیجه، در 10 سال آینده شاهد از بین رفتن مراتع اطراف سبلان خواهیم بود و با توجه به اینکه شرایط منطقه کوهستانی است، شاهد بروز سیلاب‌ها خواهیم بود و خاک سطحی نیز شستشو داده و باعث نابودی طبیعت می‌شود.
وی یکی از اثرات ضد محیط زیستی احداث "کمربند سبز سبلان" را افزایش تنش بین گرگ و احشام روستائیان اطراف عنوان و تصریح کرد: نظر چند باستان‌شناس را جویا شدم که می‌گویند در همین مسیر چند گور اشکانی و ساسانی وجود دارد، ما به هر کارشناسی رجوع کردیم گفتند که این جاده از هر لحاظ مخرب است و نباید احداث شود.
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه احداث "کمربند سبز سبلان" پیوست زیست‌محیطی ندارد، اظهار کرد: متأسفانه استاندار اردبیل اصرار دارد که این جاده احداث شود.
لاهوت با اشاره به پیشینه احداث "کمربند سبز سبلان" گفت: طرح احداث این کمربند سبز از حدود 10 سال پیش مصوب شده اما اجرا نمی‌شده است؛ در حال حاضر نیز یک جاده خاکی است و به علت بارش‌های سنگین برف در این مسیر، حدود 5 ماه در سال امکان تردد در آن وجود دارد.
"نمایی از جاده خاکی مشکین‌شهر به سرعین"
وی اضافه کرد: با شرایط برف‌‌گیری‌ای که این جاده دارد، اگر امروز نیز احداث شود، مشکل ریزش بهمن خواهیم داشت و فقط 4 ماه در سال امکان استفاده از آن وجود خواهد داشت و حتی‌‌الامکان فقط خودروهای دو دیفرانسیل می‌توانند از آن تردد کنند.
این کارشناس محیط زیست در پایان ضمن درخواست از فعالان محیط زیست و مسئولان در توجه بیشتر به آثار تخریب زیست‌محیطی احداث "کمربند سبز سبلان" خاطرنشان کرد: اگر بخواهند کوه را بتراشند و مسیر را آسفالت و گاردریل احداث کنند، سطح تخریب محیط زیست این جاده خاکی به بالای 90 درصد خواهد رسید که باید از احداث آن در شرایطی که گفته شد، جلوگیری شود زیرا آثار مخرب زیست‌محیطی جبران‌ناپذیری برای منطقه و در سطح کلان، برای کشور به دنبال خواهد داشت.
انتهای پیام/
