فیچ: تحریم‌ها به توسعه صنعت تجهیزات پزشکی ایران کمک کرد/ داخلی سازی ۲۷ قلم محصول تحریم شده

به گزارش خبرگزاری تسنیم، موسسه تحقیقاتی فیچ طی گزارشی از چشم انداز بازار تجهیزات پزشکی ایران طی 5 سال آینده نوشت: پیش‌بینی کرده‌ایم بازار محصولات پزشکی مصرفی ایران طی سال‌های 2019 تا 2024 رشد سالانه 17 درصدی بر اساس ریال داشته باشد و ارزش این بازار در سال 2024 به 19 تریلیون ریال برسد. رکود اقتصادی ناشی از شیوع کرونا در سال 2020 رشد این بازار را محدود می‌کند، اما تولید برخی محصولات مثل ماسک صورت و دستکش‌های یک‌بارمصرف که ارتباط مستقیم با کنترل و مهار کرونا دارند افزایش خواهد یافت.

پیش‌بینی ما از رشد بازار محصولات پزشکی مصرفی ایران بر اساس دلار 9.6 درصد در سال طی 2019 تا 2024 است، و در سال 2024 ارزش این بازار به 326.7 میلیون دلار خواهد رسید.

واردات منبع اصلی تأمین نیاز ایران در این زمینه است و 95 درصد بازار محصولات پزشکی مصرفی از این طریق تأمین می‌شود. اتحادیه اروپا در سال 2018 بیش از نصف این بازار را در اختیار داشته است. هلند و بلژیک بزرگ‌ترین صادرکننده محصولات پزشکی مصرفی به ایران در این سال بوده‌اند. چین نیز صادرکننده مهمی در این حوزه است.

بخشی از نیاز ایران نیز از تولید داخل تأمین می‌شود. انواع باندها، گازها، لباس‌ها، رول و پد، میل جراحی، سوزن، دستکش و ست‌های تزریق در ایران تولید می‌شود.

پیش‌بینی کرده‌ایم بازار باند و لباس پزشکی رشد سالانه 10.5 درصدی را طی دوره 2019 تا 2024 تجربه کند و در سال 2024 ارزش این بازار به 36.8 میلیون دلار برسد. حدود 90 درصد این بازار از طریق واردات و عمدتاً از هلند (68.2 درصد) و چین (35.8 درصد) تأمین می‌شود.

ارزش بازار محصولات لازم برای بخیه رشد سالانه 3.5 درصدی طی سال‌های 2019 تا 2024 خواهد داشت و به 13 میلیون دلار در سال 2024 می‌رسد. 90 درصد این بازار از محل واردات و عمدتاً از اتحادیه اروپا تأمین می‌شود.

سرنگ، سوزن و میل جراحی بیشترین سهم را در بخش محصولات پزشکی مصرفی ایران دارند و بر اساس پیش‌بینی ما ارزش بازار سرنگ، سوزان و میل جراحی طی دوره 2019 تا 2024 رشد سالانه 10 درصد خواهد داشت و به 258.9 میلیون دلار در سال 2024 خواهد رسید. بخش اعظم این محصولات از خارج به‌ویژه از اروپا مثل آلمان و بلژیک تأمین می‌شود.

پیش‌بینی بازار تجهیزات تصویربرداری تشخیصی

بازار تجهیزات تصویربرداری تشخیصی رشد سالانه 17.3 درصدی طی دوره 2019 تا 2024 خواهد داشت و ارزش این بازار در سال 2024 به 26.4 تریلیون ریال خواهد رسید. رکود اقتصادی حاکم بر کشور در سال 2020 بر این بازار تأثیر منفی می‌گذارد، اما از سال 2021 با به ثبات رسیدن اقتصاد در اثر کاهش تأثیر شیوع کرونا بر فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، شاهد بهبود وضعیت این بازار خواهیم بود.

ارزش بازار تجهیزات تصویربرداری تشخیصی به لحاظ دلار رشد سالانه 9.9 درصدی را طی دوره 2019 تا 2024 تجربه خواهد کرد و در سال 2024 به 453.8 میلیون دلار می‌رسد.

واردات منبع اصلی تأمین نیاز ایران به این گونه تجهیزات است و هلند، آلمان، کره جنوبی و چین به ترتیب بزرگ‌ترین صادرکننده به ایران هستند.

انتظار داریم بازار دستگاه‌های تشخیصی الکتریکی رشد سالانه 10.4 درصدی طی دوره 2019 تا 2024 داشته باشد و ارزش این بازار در سال 2024 به 217.6 میلیون دلار برسد. واردات، 90 درصد نیاز ایران به این تجهیزات را تأمین می‌کند و اتحادیه اروپا به ویژه آلمان و هلند با سهم 55 درصدی بزرگ‌ترین صادرکننده این تجهیزات به ایران در سال 2018 بودند.

ارزش بازار دستگاه‌های تشعشعی طی دوره 2019 تا 2024 رشد سالانه 7.3 درصدی خواهد داشت و به 111.6 میلیون دلار در سال 2024 خواهد رسید. دستگاه‌های سی‌تی‌اسکن مهم‌ترین دستگاه‌ها در این حوزه هستند. تقریباً همه نیاز ایران به دستگاه‌های تشعشعی پزشکی از خارج تأمین می‌شود. اتحادیه اروپا به ویژه هلند و آلمان سهم 75 درصدی در این زمینه طی سال 2018 داشته است. چین نیز صادرکننده مهمی است.

پیش‌بینی بازار تجهیزات دندانپزشکی

بازار تجهیزات دندانپزشکی رشد سالانه 16.3 درصدی (بر اساس ریال) طی سال‌های 2019 تا 2024 خواهد داشت و ارزش این بازار در سال 2024 به 10.1 تریلیون ریال خواهد رسید. همچون سایر حوزه‌ها این بازار نیز تحت تأثیر رکود اقتصادی ناشی از کرونا در سال 2020 قرار خواهد داشت، اما در سال 2021 با به ثبات رسیدن اقتصاد وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.

ارزش دلاری بازار تجهیزات دندانپزشکی ایران طی دوره 2019 تا 2024 سالانه 8.9 درصد رشد خواهد کرد و در سال 2024 به 173.6 میلیون دلار خواهد رسید.

بیش از 95 درصد نیاز ایران به تجهیزات دندانپزشکی از خارج وارد می‌شود و هلند و کره جنوبی و آلمان مهم‌ترین صادرکنندگان این محصولات به ایران هستند. اتحادیه اروپا در مجموع 30 درصد نیاز ایران در این زمینه را تأمین می‌کند.

انتظار داریم بازار تجهیزات سرمایه‌ای دندانپزشکی رشد سالانه 8.1 درصدی را طی دوره 2019 تا 2024 تجربه کند و ارزش این بازار در سال 2024 به 24.9 میلیون دلار برسد. اتحادیه اروپا تأمین‌کننده 42 درصد نیاز ایران در زمینه تجهیزات سرمایه‌ای دندانپزشکی است و کره جنوبی، هلند، آلمان و چین چهار کشور نخست در این زمینه هستند.

بازار ابزارها و کالاهای مصرفی دندانپزشکی ایران رشد سالانه 9.1 درصدی طی دوره 2019 تا 2024 خواهد داشت و ارزش این بازار در سال پایانی دوره یعنی 2024 به 148.7 میلیون دلار خواهد رسید. سیمان دندانپزشکی بیشترین رشد را در میان سایر اقلام خواهد داشت.

بیشتر نیاز ایران به ابزارها و کالاهای مصرفی دندانپزشکی از خارج تأمین می‌شود. هلند بزرگ‌ترین صادرکننده است و کره جنوبی و آلمان در رده‌های بعدی قرار دارند. اتحادیه اروپا 28 درصد نیاز ایران در این زمینه را تأمین می‌کند.

پیش‌بینی بازار تجهیزات ارتوپدی و اندام مصنوعی

بازار تجهیزات ارتوپدی و اندام مصنوعی ایران رشد سالانه 17.8 درصدی طی دوره 2019 تا 2024 خواهد داشت (بر اساس ریال) و ارزش این بازار به 11.8 تریلیون ریال در سال 2024 می‌رسد. این بازار نیز تحت تأثیر شاخص‌های کلان اقتصاد کشور قرار می‌گیرد و در سال 2020 از تبعات رکود اقتصادی کشور بر اثر کرونا متأثر می‌شود، اما در سال 2021 با احیای نسبی اقتصاد وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.

ارزش بازار تجهیزات ارتوپدی و اندام مصنوعی ایران به لحاظ دلار با رشد سالانه 10.3 درصدی طی دوره 2019 تا 2024 مواجه می‌شود. این ارزش در سال 2024 بالغ بر 202.8 میلیون دلار می‌شود.

بیش از 95 درصد نیاز ایران به تجهیزات ارتوپدی و اندام مصنوعی از خارج تأمین می‌شود. در سال 2018، چین و بلژیک به ترتیب صادرکنندگان اصلی به ایران بوده‌اند. اتحادیه اروپا 85 درصد صادرات این محصولات به ایران را به خود اختصاص داده است.

بازار ابزارهای تثبیت و نگهداری طی دوره 2019 تا 2024 رشد سالانه 10.9 درصدی را تجربه می‌کند و ارزش این بازار در سال 2024 به 26.5 میلیون دلار خواهد رسید. واردات 85 درصد نیاز ایران را در این زمینه تأمین می‌کند و آلمان، کره جنوبی و آمریکا از جمله صادرکنندگان مهم این محصولات به ایران هستند.

بازار اندام مصنوعی ایران رشد سالانه 11.1 درصدی را طی دوره 2019 تا 2024 خواهد داشت و در سال 2024 ارزش این بازار به 70.9 میلیون دلار خواهد رسید. بیشتر نیاز ایران در این زمینه از خارج به ویژه از آلمان تأمین می‌شود.

*واردات 955 میلیون دلاری تجهیزات پزشکی به ایران/افغانستان مهمترین مقصد صادرات تجهیزات پزشکی ایران

واردات تجهیزات پزشکی

واردات تجهیزات پزشکی ایران در سال 2018 با رشد 6.6 درصدی به 38.1 تریلیون ریال رسید. واردات ایران از سال 2009 به این سو رو به رشد بوده است. در دوره 2013 تا 2018 واردات تجهیزات پزشکی ایران رشد سالانه 21.3 درصدی داشته است.

واردات تجهیزات پزشکی ایران به لحاظ دلار رشد 10.4 درصدی در سال 2018 داشته و به 955.3 میلیون دلار در این سال رسید. متوسط رشد سالانه واردات این محصولات طی دوره 2013 تا 2018 بالغ بر 3.4 درصد بوده است (به لحاظ دلاری).

دستگاه های تصویربرداری تشخیصی و کالاهای مصرفی بیشترین سهم را در واردات تجهیزات پزشکی ایران در سال 2018 را داشته اند. 47 درصد کل واردات تجهیزات پزشکی ایران در این سال مربوط به این دو دسته بوده است.

بیشترین رشد واردات در سال 2018 مربوط به محصولات دندانپزشکی بوده است. واردات محصولات دندانپزشکی در این سال رشد 38 درصدی با محاسبه ریالی و رشد 15.9 درصدی با محاسبه دلاری داشته است. محصولات مصرفی نیز در رتبه دوم رشد قرار داشته اند.

طی دوره 2013 تا 2018 نیز محصولات دندانپزشکی بیشترین رشد واردات را داشته اند. واردات این محصولات 29.4 درصد در سال رشد داشته است. دستگاه های تصویربرداری تشخیصی نیز در رتبه دوم از این نظر قرار داشته اند.

هلند در سال 2018 بزرگترین صادرکننده تجهیزات پزشکی به ایران بوده است. صادرات هلند در این سال به ایران بالغ بر 212.2 میلیون دلار بوده که 22.2 درصد از کل واردات ایران را شامل شده است. دستگاه های تصویربرداری تشخیصی و محصولات دندانپزشکی از جمله مهمترین محصولات صادراتی هلند به ایران در این سال بوده اند.

به طور کلی اتحادیه اروپا 61 درصد نیاز ایران به تجهیزات پزشکی را در سال 2018 تامین کرده است. پس از هلند، آلمان دومین صادرکننده این تجهیزات به ایران بوده و سهم 10.6 درصدی در کل واردات ایران داشته است. سهم بلژیک 7.2 درصد و فرانسه 6.5 درصد برآورد شده است.

کره جنوبی با سهم 8.5 درصدی سومین صادرکننده بزرگ تجهیزات پزشکی به ایران بوده است. محصولات دندانپزشکی عمده ترین کالاهای صادراتی کره جنوبی به ایران بوده است. چین و امارات نیز به ترتیب سهم 8.3 درصدی و 5.9 درصدی در کل واردات تجهیزات پزشکی ایران دارند.

در سه ماهه چهارم سال 2019، واردات تجهیزات پزشکی ایران به لحاظ دلاری 1.9 درصد کاهش داشته و به 214.2 میلیون دلار رسیده است.

اما در دوازده ماهه سال 2019، واردات تجهیزات پزشکی ایران به لحاظ دلاری رشد 2.6 درصدی را تجربه کرده و به 911.1 میلیون دلار رسیده است. واردات محصولات مصرفی بیشترین رشد را در این سال داشته است، در حالی که واردات دستگاه های تصویربرداری تشخیصی و محصولات دندانپزشکی شاهد کاهش بوده است.

 صادرات تجهیزات پزشکی

ایران صادرکننده مطرحی در زمینه تجهیزات پزشکی نیست. صادرات این کشور در سال 2018 با رشد 188.8 درصدی مواجه شد و به 874.9 میلیارد ریال رسید. صادرات ایران نوسانات زیادی طی سال های اخیر داشته است. در سال 2012 صادرات تجهیزات پزشکی ایران 19.6 درصد افت کرد، اما در سال 2013 با رشد 16.1 درصدی مواجه شد. در سال های 2015، 2016 و 2017 نیز صادرات این محصولات از ایران به ترتیب 35.5 درصد، 2 درصد و 18 درصد افت داشته است. متوسط رشد صادرات ایران طی سال های 2013 تا 2018 بالغ بر 12.8 درصد در سال بوده است.

به لحاظ دلاری، ارزش صادرات ایران در سال 2018 با رشد 142.6 درصدی مواجه شده و به 21.9 میلیون دلار رسیده است. در سال پیش از آن ارزش دلاری صادرات تجهیزات پزشکی ایران 23.5 درصد افت کرده بود. متوسط رشد صادرات تجهیزات پزشکی ایران طی دوره 2013 تا 2018 نیز منفی 3.8 درصد برآورد شده است (بر اساس دلار).

دستگاه های تصویربرداری تشخیصی، محصولات دندانپزشکی و کالاهای مصرفی از جمله مهمترین محصولات صادراتی ایران در سال 2018 بوده اند. محصولات دندانپزشکی بیشترین رشد صادرات را در این سال داشته اند. این محصولات طی دوره 2013 تا 2018 نیز مقام اول را در رشد صادرات داشته اند. در این دوره ارزش ریالی صادرات محصولات دندانپزشکی ایران سالانه 30 درصد رشد کرده است. دستگاه های تصویربرداری تشخیصی در رتبه دوم از این نظر قرار داشته اند.

افغانستان مهمترین مقصد صادرات تجهیزات پزشکی ایران در سال 2018 بوده است. ایران در این سال 10.6 میلیون دلار تجهیزات پزشکی به افغانستان صادر کرده که معادل 48.3 درصد از کل صادرات این کشور بوده است.

فرانسه در جایگاه دوم از این نظر قرار داشته است. ایران 1.6 میلیون دلار تجهیزات پزشکی در سال 2018 به فرانسه صادر کرده است که معادل 7.4 درصد از کل صادرات ایران بوده است. بلژیک با سهم 6.1 درصدی از کل صادرات ایران در رتبه سوم قرار داشته است. ایران 1.3 میلیون دلار تجهیزات پزشکی در سال 2018 به بلژیک صادر کرده است. اتحادیه اروپا در مجموع مقصد 27.8 درصد از کل صادرات تجهیزات پزشکی ایران طی این سال بوده است. جمهوری چک، اندونزی، کره جنوبی، آذربایجان، و آلمان نیز در بین کشورهای مقصد صادرات تجهیزات پزشکی ایران بوده اند و سهم 2 تا 6 درصدی در این زمینه داشته اند.

جدیدترین آمارها نشان می دهد ایران در سه ماهه چهارم سال 2019 بالغ بر 1.8 میلیون دلار تجهیزات پزشکی صادر کرده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن رشد 37 درصدی داشته است. در دوازده ماهه سال 2019 نیز صادرات تجهیزات پزشکی ایران با رشد 21.4 درصدی مواجه شده و به 7.8 میلیون دلار بالغ شده است.

* هزینه‌های 35 میلیارد دلاری نظام سلامت در ایران

شاخص سود به ریسک بخش تجهیزات پزشکی

ایران در رتبه چهارم منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر شاخص ریسک به سود تجهیزات پزشکی قرار دارد. ایران دومین بازار بزرگ تجهیزات پزشکی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است. جمعیت نسبتاً بزرگ کشور مزیت خوبی به بازار تجهیزات پزشکی ایران بخشیده است. رتبه جهانی ایران در این شاخص 56 اعلام شده است. در منطقه، امارات رتبه اول و کویت و عربستان به ترتیب رتبه‌های دوم و سوم را از نظر شاخص ریسک به سود صنعت تجهیزات پزشکی به خود اختصاص داده‌اند.

ویژگی‌های بخش بهداشت و درمان ایران

ایران سومین کشور پرجمعیت در خاورمیانه و شمال آفریقا پس از نیجریه و مصر است. جمعیت این کشور در سال 2018 بالغ بر 81.8 میلیون نفر تخمین زده شده است. نرخ رشد جمعیت این کشور 1.4 درصد است. بسیاری از کشورهای منطقه نرخ رشد بالاتری دارند. حدود 6.2 درصد جمعیت ایران بیش از 65 سال سن دارد. ایران یکی از پایین‌ترین نرخ‌های تولد و یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ‌ومیر در منطقه را دارد. نرخ مرگ‌ومیر کودکان در ایران یکی از بالاترین‌ها در منطقه است، هرچند این آمار رو به کاهش است.

بر اساس برآوردها، انتظار داریم مجموع سال‌های زندگی از دست رفته بر اثر مرگ زودرس به دلیل بیماری یا جراحت از 23.4 میلیون در سال 2018 به 31.9 میلیون تا پایان 2030 برسد. به دلیل حرکت جمعیت به سمت پیری، خسارات ناشی از بیماری‌های غیر مسری تا سال 2030 رشد سالانه 2.6 درصدی خواهد داشت. اما به دلیل بهبود شرایط بهداشتی کشور، خسارات ناشی از بیماری‌های مسری کاهش خواهد یافت.

بیماری‌های تنفسی و سرطان در ایران با سرعت قابل‌توجهی رو به افزایش است. سرطان هر سال 2.5 میلیارد دلار هزینه به دولت تحمیل می‌کند که 750 میلیون دلار از آن هزینه‌های مستقیم دارویی است. تقریباً 83 درصد هزینه‌های مستقیم این بیماری‌ها توسط دولت و بقیه توسط بیماران تأمین می‌شود.

در بخش بودجه، دولت حدود 10 درصد درآمد ناشی از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها را به بخش بهداشت اختصاص داده است. یک درصد درآمد ناشی از مالیات ارزش‌افزوده نیز به این بخش اختصاص یافته است.

تأمین اجتماعی

حدود 39.2 میلیون نفر از جمعیت ایران تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار دارند. سازمان تأمین اجتماعی ایران در سال 1975 تأسیس شد تا پوشش بیمه‌ای به کارگران حقوق‌بگیر و کارفرمایان خویش‌فرما ارائه دهد. دولت ایران بدهی سنگین 34 میلیارد دلاری به تأمین اجتماعی دارد که این مسئله باعث بروز اختلال در فعالیت‌های آن شده است. تأمین اجتماعی به دلیل عدم دریافت مطالبات خود از دولت مجبور شده مطالبات شرکت‌های بیمه را با تأخیر پرداخت کند. در فوریه سال 2017 گزارش شد که مراکز پزشکی به دلیل طلب بالای شرکت‌های بیمه از تأمین اجتماعی، از ارائه خدمات به بیماران خودداری می‌کنند.

هزینه‌های سلامت

ما تخمین می‌زنیم کل هزینه‌های سلامت در ایران طی سال 2018 بالغ بر 35.1 میلیارد دلار بوده است. هزینه سلامت سرانه نیز در این سال 429.5 دلار برآورد شده است. هزینه سلامت طی سال‌های اخیر بر اثر تغییر نرخ ارز نوسان زیادی داشته است. بیش از نصف هزینه‌های سلامت در سال 2018 مربوط به بخش عمومی بوده است.

ایران در بازه یک ساله منتهی به مارس 2018 بالغ بر 1.2 میلیارد دلار از محل توریسم سلامت درآمد کسب کرد. بیش از 300 هزار بیمار خارجی در این سال برای درمان به ایران سفر کردند. توریسم سلامت یکی از مهم‌ترین بخش‌های صنعت گردشگری ایران است. سرانه هزینه هر گردشگر در ایران 2،400 دلار بوده است.

زیرساخت‌های پزشکی

بر اساس آمار سال 2018 در ایران 924 بیمارستان وجود دارد. از این تعداد، 773 بیمارستان تحت مالکیت وزارت بهداشت یا سازمان‌های دولتی دیگر قرار دارند. تعداد بیمارستان‌ها در ایران رو به افزایش است و طی سال‌های 2013 تا 2018 رشد سالانه 1.5 درصدی را در این زمینه شاهد بوده‌ایم. تعداد تخت‌های بیمارستانی نیز با رشد سالانه 1.3 درصدی در این مدت مواجه شده است و به 136 هزار و 114 تخت در سال 2018 رسیده است، یعنی 1.7 تخت به ازای هر هزار نفر جمعیت ایران. وضعیت ایران از این نظر بهتر از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقاست. متوسط سرانه تخت در این منطقه 1.4 تخت به ازای هر هزار نفر است.

البته بیمارستان‌های ایران عموماً قدیمی هستند. تقریباً نصف بیمارستان‌ها بیشتر از 50 سال سن دارند.

بر اساس برآوردهای ما، در مجموع 5.9 میلیون بیمار در سال 2018 در بیمارستان‌های ایران بستری شده‌اند. بستری بیمار طی سال‌های 2013 تا 2018 رشد سالانه 3.4 درصدی داشته است. از هر هزار نفر جمعیت ایران، 71.4 نفر در سال 2018 در بیمارستان بستری شده‌اند. این رقم بسیار بالاتر از نرخ متوسط 63 نفر به ازای هر هزار نفر در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقاست.

تخمین می‌زنیم که در سال 2018 تعداد کل مراجعات بیماران سرپائی به مراکز درمانی بالغ بر 417.9 میلیون مراجعه بوده باشد. مراجعات سرپائی به مراکز درمانی طی سال‌های 2013 تا 2018 رشد سالانه 4.1 درصدی داشته است. نرخ مراجعات سرپائی 5،109 مراجعه به ازای هر هزار نفر بوده است. این رقم برای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به طور متوسط 3 هزار مراجعه به ازای هر هزار نفر بوده است.

کارکنان بخش بهداشت

تعداد پزشکان فعال در ایران بر اساس آمار سال 2018 بالغ بر 153 هزار و 467 نفر محاسبه شده، یعنی 1.9 پزشک به ازای هر هزار نفر. وضعیت ایران از این نظر بهتر از آمار متوسط منطقه است. در منطقه به طور متوسط برای هر هزار نفر یک پزشک وجود دارد.

همچنین تعداد پرستاران 133 هزار و 38 نفر و تعداد دندان‌پزشک‌ها 38 هزار و 344 نفر برآورد شده است. به ازای هر هزار نفر 1.6 پرستار و 0.5 نفر دندان‌پزشک در ایران فعالیت دارند.

* رادار اقتصاد

انتهای پیام/